Ook een vraag, ik lees in je blogs terug dat je lavagesteente gebruikt. Hoe rijm jij de winning daarvan met het principe zorg voor de aarde? Het is weliswaar niet zo schadelijk voor het milieu als bijv turfwinning, maar er moet toch behoorlijk wat met machines gegraven worden in (mijnen in) natuurgebieden zoals de Eifel, waardoor de ecologie daar verandert. Het is ook niet iets wat weer aangroeit. Past het bij de principes van permacultuur om natuur om de ene plek te verarmen en beschadigen om er in je eigen tuin wellicht voordeel mee te doen? (Nog los van bewerking in fabrieken, vervoer e.d)
Ik prijs het gebruik van lavameel en -gruis veelvuldig aan. De voordelen zijn in mijn ogen groot, en je grond vraagt er gewoon naar. Iedereen heeft ondertussen al wel eens die grafieken gezien met de verminderde hoeveelheden mineralen doorheen de afgelopen 60 jaar. Hieruit blijkt dat er steeds minder mineralen in de bodem zitten, en een eenvoudige en snelle manier om deze aan te vullen is het gebruik van lava. Lava bevat vele soorten mineralen en is een soort van oergesteente. Het komt bij een vulkaanuitbarsting naar boven en wordt op de oppervlakte gedeponeerd.
Problemen?
Een veel gehoord argument tegen het gebruik is de vraag of de winning van lava wel te verantwoorden is met de verschillende principes van permacultuur, waaronder bv ‘Zorg voor de aarde’. Er zijn verschillende manieren om hier naar te kijken. Je kan inderdaad stellen dat het oogsten van lava een impact heeft op de natuur en plaatselijke ecologie. Maar toch moet je dat niet overdrijven. Lava is vaak een bijproduct, een soort van afvalproduct. De mijnen dienen vooral voor andere mineralen en ertsen te mijnen, de lava die erbij geoogst wordt is niet het hoofddoel.
Het is ook een oneindig product, op vele plaatsen in de wereld, zelfs in Europa zijn er nog actieve vulkanen. Een ander voordeel van lava is dat de lava die in onze streken verkocht wordt, redelijk lokaal is. Ze is afkomstig van het Eifelgebied op de grens tussen België, Nederland en Duitsland. Op enkele honderden kilometers afstand, wat de transport-afdruk ook onder controle houdt.
Instelling
Het is een discussie waar soms moeilijk uit te geraken is omdat de beide kanten vanuit een ander idee starten. Je kan het gebruik van lava in je tuin inderdaad in strijd vinden met de principes. Er zijn eenvoudig argumenten tegen lava te vinden, maar dan hanteer je de principes wel heel strikt. Indien je die criteria zou toepassen op andere zaken in je leven zoals transport, huisvesting of eten blijft er ook niets meer over.
Voor een gemiddelde tuin van kleine 100 m² heb je met een drie à vier zakken lavagruis van 20 kg genoeg om jaren groenten te kweken. En groenten kweken, zelfvoorzienend zijn en op die manier je steentje bijdragen bij een betere wereld is toch ook een idee dat past in permacultuur. In de ethische principes zoals zorg voor de aarde en zorg voor de mens.
Wat is het belangrijkste?
Het zal altijd een keuze zijn tussen twee negatieven. Ofwel gebruik je lava om je tuin te verbeteren, om je groenten gezonder te kweken en te zorgen dat je zelf gezond voedsel hebt. Voedsel dat je van die kwaliteit overigens niet kan kopen in de winkel. Maar heb je een impact op een ecosysteem ergens anders.
Of je kiest ervoor om geen externe materialen zoals lava in je tuin te gebruiken. Maar besef wel dat onze bodems door de jaren heen sterk verarmd zijn en nog maar weinig mineralen bevatten. En indien deze niet in je bodem zitten, geraken ze ook niet in je groenten en dus ook niet in je lichaam. En dan heb je een probleem.
Eigen keuze
Ik ga niet vertellen welke keuze jij moet maken, dat hangt in grote mate af van je eigen wereldbeeld en denkkader. Maar ikzelf heb er absoluut geen probleem mee om lava te gebruiken. De kleine hoeveelheid die ik gebruik van dit afvalproduct dat overvloedig aanwezig is in de wereld, zorgt ervoor dat ik mijn bodem sterk kan verbeteren. Ik kan in mijn tuin een uitgebreid ecosysteem uitbouwen, vitale groenten oogsten en mezelf gezond houden.
En dat heeft volgens de principes van permacultuur ook zeker een reden van bestaan.
Remi Heylen says
Wat is er fout aan het gebruik van een natuurlijke grondstof?
Ware het niet dat de chemische industrie het gebruik van dit materiaal de grond heeft ingeboord cfr het verhaal van Julius Hensel, dan zouden we nu gezonde bodems en gezond voedsel gehad hebben i.p.v. met kunstmest/pesticiden/… besmet voedsel.
Ik ben nog maar sinds vorig jaar lavameel/gruis gaan gebruiken. Lavameel meng ik tussen het groenmateriaal dat ik in de composthoop gooi. Ik ben mwel geen specialist, maar als ik het materiaal omzet dan merk ik toch dat het composteringsproces redelijk snel verloopt.
Hieronder een literatuurlijst die ik, voor ik het materiaal begon te gebruiken, heb doorgenomen.
Van de “Aufklärung” heb ik wel de tekst maar kan de url niet direct meer terugvinden.
Aufklärung über Hensels Universaldünger.
Zugleich eine Antwort auf die Schmähschriften von
Professor Dr. Paul Wagner in Darmstadt und Dr. Halenke in Speyer.
Von Julius Hensel, 1889.
Brot aus Steinen
http://www.shaker.de/Online-Gesamtkatalog-Download/2020.12.14-08.34.46-80.200.122.190-radF400B.tmp/3-86858-343-2_INH.PDF
The Problem & The Solution to Environmental Destruction
https://www.youtube.com/watch?v=u7rhdyJEjWM
biosolutions – https://biosolutions.bio/lavagruis/
Landbouwbodems als zwarte doos (www.bio-ron.com)
De boer als apotheker – https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2012/01/12/de-boer-als-apotheker
Mineralen: waarom hebben we ze nodig
https://rockymountainminerals.eu/nl/micromineralen/artikelen/vitamine-en-mineralensupplementen.html
Een gezonde bodem is het hart van de biolandbouw
Artikel van 02 juli 2019 – https://allesoverbio.be/artikels/een-gezonde-bodem-is-het-hart-van-de-biolandbouw
CO2 als link tussen bodem en atmosfeer –
https://www.vilt.be/ilvo-trekt-lessen-voor-het-klimaat-uit-bodem–en-bemestingsonderzoek—co2-als-link-tussen-bodem-en-atmosfeer
de eetbare tuin
http://www.eetbare-tuin.info/kompost-compost/brood-uit-stenen-boek-van-julius-hensel/index.html
Lavameel als bodemverbeteraar en meststof
https://www.biogroei.be/kenniscentrum/lavameel
Rocks for crops
http://apps.worldagroforestry.org/Units/Library/Books/PDFs/11_Rocks_for_crops.pdf
Stenen geven brood
https://deidealebodem.files.wordpress.com/2017/06/stenen-geven-brood.pdf
Leven bij een vulkaan
https://wikikids.nl/Leven_bij_een_vulkaan#:~:text=De%20vulkanische%20grond%20is%20erg,een%20hoge%20opbrengst%20van%20gewassen.
marc van wassenhove says
Bij gebrek aan een volwaardig alternatief voor lava is de keuze snel gemaakt.
geert says
en wat met gesteentemeel?
Frank Anrijs says
Is vergelijkbaar maar bevat een iets beperkter sortiment aan mineralen.
Johanna Martens says
Prima doe ik al jaren maar kreeg mijn zak via mijn permacultuur groepje in Bierbeek.Nu weet ik niet meer hoe daar aan te geraken. waar kan ik het kopen aub?
Alvast bedankt!
Frank Anrijs says
Wij verkopen zowel lavameel als lavagruis.
Karin corthouts says
Kan lavameel voor al de planten?