[mashshare]
Voor iedereen die woensdag tot zijn verbazing een doodlopende link vond: hieronder staat het volledige artikel. Het was te vroeg gepubliceerd en ik heb het daarna offline gehaald 🙂 .
Wij gebruiken in de opstartfase van een tuin altijd grote hoeveelheden compost. Dat is onze manier om op een snelle manier de bodem te verbeteren nadat die vele tientallen jaren is verwaarloosd. De structuur, het bodemleven, het gehalte organische materiaal: niets is nog in orde als er gedurende verschillende jaren gespit, gespoten en gemest is geweest.
Ik vertel ook altijd dat de soort compost zeer belangrijk is, want wij planten rechtstreeks in deze compost. En dat is niet met alle soorten compost mogelijk.
Want compost is compost maar is niet altijd de goede compost. Wij gebruiken groencompost, en ik raad je aan hetzelfde te doen 🙂 .
Problemen met verse compost?
Wanneer je compost gebruikt zijn er enkele dingen waar je goed op moet letten, anders wordt het begin van je natuurlijke moestuin-avontuur een grote teleurstelling.
Een eerste probleem bij het aankopen van compost, is het feit dat bijna alle compost die op grote schaal wordt geproduceerd heel snel wordt aangemaakt. De temperatuur wordt heel hoog gehouden, het organisch materiaal wordt heel snel verteerd en omgezet. Voor de producent is dit voldoende en is de compost klaar om te verkopen.
Maar eigenlijk is dit slechts de eerste fase van het composteringsproces, compost moet ook nog narijpen. En dit kost tijd, en neemt voor een fabrikant veel tijd in beslag. De compost krijgt dus nooit de tijd om af te koelen en na te rijpen, waardoor de compost die jij aangeleverd krijgt nog niet klaar is voor gebruik.
Heel vaak gaat hij nog heel warm zijn en dus zeker niet gebruiksklaar. De oplossing hiervoor is de compost nog laten narijpen bij jouw thuis, minstens enkele maanden, liefst een hele winter.
Te droog
Zo los je ineens ook een ander probleem op: compost wordt meestal vers en warm en dus heel droog geleverd. En wanneer je al met compost gewerkt hebt, dan weet je dat eens dit heel droog is, het moeilijk water opneemt. Spreid je dus warme, verse compost uit op je bedden en ga je direct planten, dan heb je 2 problemen: onrijpe compost waardoor je planten verbranden en poederdroge compost die moeilijk water opneemt.
Wanneer je compost een winter kan rusten, dan gaat hij volledig narijpen en goed water opnemen van al de regen in de winter en het voorjaar. Zo krijg je compost met een ideale vochtigheid en helemaal klaar om planten in te kweken!
Wanneer iemand je dus vertelt dat het niet mogelijk is om in compost groenten te kweken, dan is dat absoluut niet juist! Je moet alleen weten dat je compost goed moet rusten nadat je hem hebt aangekocht.
Soort compost is ook belangrijk
Naast deze 2 aandachtspunten is ook de soort compost heel belangrijk. In onze moestuin geven wij geen extra meststof, planten moeten dit zelf uit de bodem halen. In dit verhaal is vooral stikstof van belang, en deze stikstof vormt een belangrijke oorzaak van plagen en ziektes in je tuin. Een teveel maakt je planten zwak en aantrekkelijk voor predatoren zoals luizen, slakken en kevers en is iets wat je dus moet vermijden.
En in gewone compost, zeker compost die hoofdzakelijk gemaakt is uit keukenafval, zit er relatief veel stikstof. Er zit veel organisch materiaal in, dus dat is goed. Maar het gehalte aan stikstof is eigenlijk veel te hoog.
Groencompost daarentegen is gemaakt van tuinafval, boomwortels, snoeisel en ander grof materiaal en bevat veel minder stikstof. Wanneer je groencompost gebruikt, dan geef je veel organisch materiaal aan de bodem en beperk je de gift van stikstof.
Dit zorgt ervoor dat je planten niet opgejaagd en zwak worden. Je voedt het bodemleven dat zo voor voedsel zorgt voor de plant. De stikstof in de bodem blijft optimaal, je planten groeien misschien trager, maar zijn steviger en gezonder en gaan veel minder last hebben van plagen.
Enkele aandachtspunten!
1. Wanneer je dus compost aankoopt, probeer dan groencompost te kopen.
2. Zorg dat je tijdig besteld zodat je de compost kan laten rusten.
3. Voor de winter bestellen en laten liggen tot het voorjaar, levert vochtige compost op, ideaal om in te planten.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht.
dank je voor al je aanwijzingen!
mijn vraag is :
wat bedoel je precies met ‘groencompost’ en ‘ gewone compost’?
groeten,
johanna
Beste,
Ik denk dat Frank, hij mag me tegenspreken als dat zo zou zijn, met gewone compost de compost bedoeld die je thuis in een compostvat maakt. Hier gaan vooral keukenresten in. Maak je compost via bakken of via een hoop dan komt daar meer ander materiaal zoals takken en onkruiden in terecht. Aangekochte groencompost bevat alleen groenafval dat vooral door tuinaannemers en gemeenten wordt geleverd. Compost via vergisting of anaerobe vertering is compost die meestal GFT bakken verwerkt en is inderdaad rijker aan o.a. stokstof. Deze compost zou ik alleen gebruiken na niet 1 winter maar nog een langere periode. Mijn voorkeur gaat dus duidelijk ook naar groencompost, maar als je GFT compost zou gebruiken zeker 6 maanden of liefst nog langer laten narijpen.
Vriendelijke groeten,
Armand
Hoi frank,
Er lijkt een deel van het artikel weggevallen te zijn ?
Hallo Frank,
Voeg je geen paardenmest met stro of andere mest toe aan compost? begrijp ik nu dat je dat indirect ook voor n moestuin afraadt?
Annemiek
Dag,
Ik ben in het bezit van een kleine hakselaar voor takjes tot 4 cm. Hiermee is mooi snoeiafval van bv. Takjes, overtollige uitlopers van wijnstruiken, brandnetels, riet en ander snoeiafval te maken . Is het zinvol om ook dit snoeiafval,een mooie mulch, ook zomers over bordes en tussen de rijen in de moestuin te strooien en welk effect geeft dit.Graag een reactie, met vr.gr. Jan.
Is champignonnen compost ook geschikt voor de tuin?
Beste Frank;
Als je (eigen) goed verteerde compost ziet als materiaal om de bodem te verbeteren, (vorming van humusachtige stoffen, de zg humiden) kan ik er mee leven. Volkomen gecomposteerd materiaal levert geen directe meststoffen op.
Het is zonder meer goed om het als bodemvebeteraar te gebruiken. De natuur doet zelf nooit aan composthopen maken, (tenzij het hier en daar op een hoopje is gewaaid), maar vormt altijd een soort deken over de grond (bos). Horizontale compostering heeft m.i. altijd de voorkeur omdat dan ook de voor de plant gunstige groeistoffen direct onder het oppervlak via cellulaire rijping omgezet worden in een plasmatische rijpe structuur waar de wortels van de planten het best gedijen. Het proces van horizontale compostering kan het gehele jaar door gevoed worden door het constant aan te vullen met zoveel mogelijk verschillende organische stoffen, (biodiversiteit) en zorgt ook voor spreiding van een goede bodemactiviteit gedurende het groeiseizoen. (zie ook jou blog van juni 2016). Heb je teveel organisch materiaal dan is het prima om het op te slaan in hopen en te gebruiken in tijden van schaarste of als tussenlaag tijdens horizontaal proces van composteren.
Ik geniet nagenoeg van ieder artikel van jou dat tot mij komt.
m.vr.gr. Simon Kranenburg. Hollands Kroon (Noord Holland)
dag Frank,
Naast fervent lezer van jou blog hou ik ook van ted(x) talks… deze kwam ik toevallig deze week tegen en handelt toevallig ook over groencompost, bodemverbetering, natuur nabootsen,…en wou ik toch graag delen: https://www.youtube.com/watch?v=n9OhxKlrWwc
Fijn om toch nog maar eens te horen/lezen dat het wel goed komt zo ondanks de vele tegenkantingen en opmerkingen die ik op de volkstuin krijg (“zonder omspitten zal de prei nooit groeien”, “in mulch kun je geen wortels kweken”, “je moet dat eraf halen in het voorjaar en pas in de zomer terugleggen”,…)
Beste Frank,
Hieronder een stukje over compost wat ik graag wil delen om jou argumenten voor groencompost te ondersteunen.
Goede compost is als een bruine boterham
Het aanvoeren van compost is een populaire maatregel om flink wat organische stof in de bodem te brengen. Omdat de eisen voor compostering zijn aangescherpt, hoeft de kwaliteit geen probleem meer te zijn. Goede compost is als een bruine boterham, die het bodemleven voor langere tijd van energie voorziet.
Vanwege de aangescherpte gebruiksnormen voor stikstof en fosfaat is het voor telers lastiger geworden om voldoende bodemverbeteraars aan te voeren. Vaak wordt de ruimte die er is, opgevuld met mest, omdat dat geld oplevert. Maar er is ook een vaste club gebruikers van compost, die zweert bij de positieve effecten ervan op de bodemvruchtbaarheid.
Effectieve organische stof
Hoewel compost voor het grootste deel uit gronddeeltjes bestaat, brengt het meer organische stof in de bodem dan de meeste andere bodemverbeteraars. Compost bevat gemiddeld 150 kilo effectieve organische stof per ton. Effectief wil zeggen: de hoeveelheid organische stof die een jaar na toediening nog over is en die dus enigszins stabiel is.
Ter vergelijking: in varkensdrijfmest zit slechts 20 kilo per ton en in rundveedrijfmest 30 kilo. Alleen droge kippenmest scoort hoger dan compost, maar deze mestsoort wordt vanwege de strenge fosfaatgebruiksnormen nauwelijks meer gebruikt.
Dat merkt bijvoorbeeld ook loonwerker Kees van Dun in Rutten, die al heel wat klanten de overstap heeft zien maken van kippenmest naar compost. Hij rijdt jaarlijks ongeveer 30.000 ton compost uit. Giften van 20 tot 25 ton per hectare zijn daarbij geen uitzondering. Omgerekend wordt bij een dergelijke hoeveelheid in één keer net zoveel organische stof in de bodem gebracht als de optelsom van vier goed geslaagde teelten bladrammenas of gele mosterd.
Compost in veel varianten
Compost is er in vele varianten. Verreweg de meeste compost die door akkerbouwers gebruikt wordt, is gft-compost. Nederlandse afvalverwerkers produceren jaarlijks 600.000 ton compost op basis van het groente-, fruit- en tuinafval. Daarvan komt ongeveer tweederde in de landbouw terecht.
Op de tweede plaats volgt groencompost, waarvan weliswaar meer wordt geproduceerd maar waarvan slechts een klein deel richting landbouw gaat. Naar schatting gaat het om 120.000 ton per jaar. Een aanzienlijk groter deel van de groencompost vindt zijn weg naar de tuinbouwsector als pot- of vulgrond.
Steeds schoner
Het grootste verschil tussen groen- en gft-compost is het zoutgehalte. Gft-compost is zouter en bevat meestal ook meer verontreinigingen zoals plastic en glas. Veel hoeft dat niet te zijn. Door betere scheidingstechnieken, en een betere controle op het productieproces, is gft-compost een stuk schoner dan in het verleden. De branche laat dit ook zien met het invoeren van een keurmerk, waar akkerbouwers en vollegrondsgroentetelers per 1 januari 2011 mee te maken krijgen. Vanaf dan zijn alle telers die met voedselveiligheidscertificaten werken verplicht om de zogeheten ‘Keurcompost’ te gebruiken. Geen overbodige luxe, vindt loonwerker Van Dun. ‘De kwaliteitsverschillen zijn groot.’
De bemestende waarde van de compostsoorten is redelijk vergelijkbaar. Gft-compost is doorgaans iets rijker aan mineralen, maar de variatie tussen partijen is in beide gevallen groot. Wat betreft de hoeveelheid organische stof scoort groencompost vaak beter. Wettelijk gezien moet minimaal 10 procent van het drooggewicht uit organische stof bestaan. Beide compostsoorten zitten hier meestal ruimschoots boven.
Ziektewerend
Een bijkomend voordeel van compost is dat het bodemziekten kan helpen voorkomen. De afgelopen jaren hebben meerdere studies een positief effect aangetoond. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat het bodemleven gestimuleerd wordt, waardoor er een gezonder evenwicht in de bodem ontstaat.
Ook kan het zijn dat het gestage aanbod aan voedingstoffen het gewas weerbaarder maakt.
‘In beide verklaringen zit wel iets’, zegt Romke Postma, technisch specialist bij het Nutriënten Management Instituut (NMI). Maar omdat het ziektewerende effect lang niet altijd optreedt, adviseert hij telers om dit nuchter te bekijken. ‘Verwacht van het toedienen van compost geen wonderen als het gaat om het bestrijden van ziekten, maar pas het toe in combinatie met andere maatregelen.’
Vruchtbaardere bodem
‘Goede compost stuift niet’
Enno Kamp is een trouwe gebruiker van compost. De akkerbouwer en vleesveehouder in Marknesse (Fl.) liet eind november voor het achtste opeenvolgende jaar een flinke bult verspreiden. Hij verdeelt de aanvoer zodanig dat hij eens in de vier jaar op een perceel terugkomt, met een gift van 12 tot 15 ton per hectare. Die hoeveelheid zou voldoende moeten zijn om het bodemleven te stimuleren en om het dichtslaan van de slempgevoelige grond te voorkomen. ‘Ik ben ermee begonnen omdat ik het gevoel had dat ik roofbouw aan het plegen was op de bodem. Als je veel van je land vraagt, dan moet je ook wat terug doen'”
Oppepper
Dat de bodem met de aanvoer van compost een oppepper krijgt, staat voor Kamp vast. ‘Ik kan merken dat de grond ieder jaar beter wordt. De grond zeeft beter bij het rooien van de aardappelen, het water kan gemakkelijker weg en ik merk dat er geleidelijk meer voedingstoffen beschikbaar komen. . ‘
Kwaliteit verschilt sterk
Kamp heeft ervaren dat de kwaliteit van compost sterk uiteen kan lopen. In de eerste twee jaren zwichtte hij voor goedkope gft-compost. Maar daar is hij van teruggekomen. ‘Dat spul glinsterde je tegemoet, zoveel verontreiniging zat erin. Als zo’n bult een poosje ligt, ontstaan er binnenin de hoop grote harde brokken. Dat is geen goed teken, net als de zwarte kleur. Ik gebruik nu alleen nog maar groencompost. Dat is mooi, bruin, potgrondachtig materiaal, dat niet stuift. Want goede compost stuift niet.’
Compost telt niet mee voor de gebruiksnorm dierlijke mest en het mag gewoon over de vorst worden uitgereden.
Groetjes Simone
Beste ik twijfel tussen groencompost en champost. Is Champost een goede oplossing om op een startende tuin te gebruiken? MVG Jan