Composteren in de brede zin is de biologische omzetting van organisch materiaal in humus.

Het composteringsproces vindt constant overal om ons heen plaats en heeft over een tijdspanne van miljoenen jaren de hele bodem opgebouwd uit lucht en stenen.

Het is moeilijk te bevatten hoe het hele composteringsproces in elkaar zit en wat het belang ervan is voor de mens, maar laat ik het erbij houden dat composteren essentieel is voor het leven.

Korte geschiedenis

Composteren is niet iets dat recent is uitgevonden of pakweg 50 jaar geleden. Het is iets dat al vele 1000-den jaren bestaat.

Het is eigenlijk pas met de opkomst van kunstmeststoffen en het verhoogde gebruik van fossiele brandstoffen dat compost als organische meststof stilaan verdween uit de landbouw en zelfs uit de particuliere tuin. Het is dus pas na de WOII dat een product dat 1000-den jaren landbouwgrond vruchtbaar gehouden heeft in de verdrukking is geraakt.

Het is vooral vanuit de biologische hoek en het verhoogde bewustzijn over afval en recyclage dat composteren terug een stevige opmars maakt de laatste jaren.

En waarom ook niet? Er zijn zo gigantisch veel voordelen aan compost dat het bijna onbegrijpelijk is dat het zo weinig wordt gebruikt!

Compost is immers meer dan een meststof of bodemverbeteraar. Composteren sluit de cirkel van het leven. Het ‘verwerkt’ gestorven bladeren, planten, bacteriën, wormen, dieren, … tot humus. Humus die hierna gebruikt wordt door planten om te groeien en gegeten te worden door dieren, ….

De composthoop is een poging om dit proces gecontroleerd na te bootsen in de tuin.

Opsomming van voordelen

Ik ga een poging doen om kort enkele (er zijn er verschrikkelijk veel) voordelen van compost op te sommen:

• verbetert de structuur van de grond
• zorgt dat de bodem beter voedingsstoffen vasthoudt
• verbetert de waterhuishouding in de grond
• verbetert de uitwisseling van zuurstof en CO₂.
• voorkomt erosie
• schitterende afvalverwerking (voorkomt storting en verbranding)
• …

Maar niet enkel de bijna onuitputtelijke lijst met voordelen is indrukwekkend, ook het omzettingsproces en de ingewikkelde processen die plaats vinden in de composthoop zijn ronduit fascinerend!

Wat gebeurt er allemaal in de composthoop?

Al enkele uren nadat een composthoop is opgezet overschrijdt het aantal inwoners ruimschoots het aantal mensen op aarde.

De bacteriën, schimmels, protozoa en actinomyceten vinden een overvloed aan voedsel en vermenigvuldigen zich aan een waanzinnig tempo. De opwarming van de composthoop is hier een gevolg van.

Maar niet enkel micro-organismen maken deel uit van de composthoop. Ook grotere organismen zoals springstaarten, honderdpoten, duizendpoten, pissebedden, slakken, spinnen, kevers, larven, wormen, mieren, roofkevers en mijten bevolken op een of ander moment uw composthoop.

Al deze organismen vinden op een bepaald moment hun ideale leefomstandigheden in de composthoop en trekken ten strijde. Al kauwend, knagend en vretend trekken deze diertjes door de hoop en versnellen zo het composteringsproces.

Het is trouwens dikwijls echt oorlog in een composthoop waarbij er verschillende niveaus van predatoren zijn. En ook hier geldt (meestal) dat de kleintjes gegeten worden door de groteren.

Het compost-voedselweb is heel uitgebreid en complex en de samenstelling verandert ook samen met de veranderende temperatuur van de composthoop.

Hierover alleen al zijn vele boeken geschreven zoals ‘Teaming with Microbes’ (Jeff Lowenfels & Wayne Lewis) dat echt de moeite waard is en een echte openbaring vormt ivm het bodemleven.

Wat nu?

Compost is heel belangrijk in de tuin en gegeerd door tuiniers, maar besef dat compost iets enorm complex is dat zelfs door de huidige wetenschap verre van goed begrepen wordt.

Zo is de samenstelling van het humus-complex nog niet volledig duidelijk en zijn er nog vele vragen over de exacte werking van humus in de grond.

Indien u ook nog met vragen zit over compost, of gewoon meer wilt weten over alle composteringsprocessen, voordelen van compost en manieren van composteren dan kan dit! Zondag 30 september start ik met een online cursus over composteren.

Alle aspecten van compost worden besproken, veel uitgebreider dan hierboven mogelijk was.

Geïnteresseerd? Meer informatie over deze GRATIS cursus vindt u hier: Online cursus composteren

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!