De voorbije drie jaar zijn stuk voor stuk zeer droog geweest. De zomer van 2018 steekt er wel een stuk bovenuit omdat het toen ook enorm heet was. Maar doorheen deze drie jaar is er een steeds grotere achterstand in neerslag opgebouwd. Er zijn geen reserves in de bodem, de grondwatertafel zakt gestaag waardoor bomen, struiken en planten bij de elke warme periode direct last hebben van tekorten.
Vroeger vertelde ik altijd dat het gebruik van bomen, van mulch en het achterwege laten van bodembewerking voldoende was om de droge en hete periodes in de zomer te overbruggen. Deze periodes duurden in een warme zomer toen maar enkele weken en werden beëindigd door een reeks onweders waaruit meestal een overvloed aan neerslag viel.
Maar is dit momenteel nog wel zo? Kan je nog wel groenten kweken zonder extra water te geven? En naar de toekomst toe: zal het mogelijk zijn om blijvend groenten te kweken zonder dat je alles ziet verbranden en verschrompelen onder een zoveelste hittegolf terwijl de regen wekenlang achterwege blijft?
Een proces
Het wordt een onderwerp waarover ik meerdere weken ga schrijven, vooral omdat ik er zelf niet uit ben hoe het verder moet. Vaak heb ik wel een idee voor een mogelijke oplossing of hebben we het zelfs al geprobeerd bij Yggdrasil, maar in dit geval zit ik een beetje met mijn handen in mijn haren.
Het idee dat ik altijd had was dat een goede bodem die goed gemulcht was en omgeven door bomen wel voldoende veerkracht en voorraad had om droge periodes te overbruggen. En de praktijk gaf ons de voorbije 19 jaar ook altijd gelijk. Het was zeer uitzonderlijk dat wij water moesten bijgeven in de zomer. Indien dit gebeurde was dit vooral op stukken die opnieuw ingeplant en ingezaaid waren met winterprei, raapjes, rammenas, andijvie, boerenkool …
De laatste drie jaar zijn echter een compleet ander verhaal geworden en hebben mijn vertrouwen in dit aspect van het systeem dat wij gebruiken volledig onderuit gehaald. Uiteraard zijn er verschillende oplossingen mogelijk, maar ze zijn misschien niet allemaal even eenvoudig te realiseren of zelfs wensbaar.
Het idee achter deze reeks artikels is om mijn gedachten op een rijtje te zetten en feedback te krijgen. Iedereen met een tuin ondervindt problemen met de langdurige droogte en voert een dansje uit zodra er nog eens een flinke bui uit de hemel valt. Maar iedereen heeft ook andere manieren om watertekorten op te lossen. Misschien ontbreekt er bij ons wel een belangrijk onderdeel in een kringloop die we eenvoudig kunnen fixen. Of heeft iemand een briljante manier om water op te vangen en te verspreiden die iedereen kan helpen.
Omdat dit volgens mij een van de grootste, zo niet de grootste, uitdaging lijkt voor de komende decennia, lijkt het mij wel nuttig om hier eens flink over na te denken. Samen indien je ook ideeën hebt en een bijdrage wilt leveren.
Volgorde
De bedoeling is om enkele zaken eerst uit te leggen, waarom ik bijvoorbeeld denk dat water geven eigenlijk niet zo goed is voor je planten. Waarom je beter water geven bij het planten en zaaien uitstelt. Wat je moet doen om je tuin de kans te geven lange droge periodes te overbruggen …
Dus:
- Volgens welk systeem werken we bij Yggdrasil om water geven overbodig te maken
- Waarom is het beter om geen water bij te geven aan je planten
- Welke problemen duiken er de laatste jaren op bij Yggdrasil ivm water
- Welke mogelijke oplossingen zie ik en hoe kan ik deze uitvoeren
Op elk onderdeel mag je je eigen ideeën en aanvullingen neerpennen in de reacties. Heb je liever niet dat iedereen je reactie kan lezen, mag je ze ook gerust doormailen.
Misschien volgt er dan nog een puntje 5 met een samenvatting van de ideeën en gekozen oplossingen 🙂 .
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Klopt Frank, dit vraagstuk is zeker aan de orde. Bij ons merken we bv dat we sommige hagen en bomen beter wat verder van de kweekbedden hadden geplaats dan we dus gedaan hebben. Ik denk dit wel deels te kunnen oplossen door het bed ‘net naast de haag’ te verleggen naar het pad en het pad naar ‘net naast de haag’ ! Ik volg alvast aandachtig mee.
Frank, kunnen we toch niet soms even een flinke regenbui ensceneren, dmv de sproeiers??? In de tijd dat het vroeger regelmatig regende!!! Kan je je dat herinneren???
Je kunt je bodem bedekken door te mulchen. Dat helpt om vocht vast te houden. Wellicht is een aanvullende mogelijkheid iets over te nemen van de zgn. Hügelcultuur. Graaf een sleuf van 30 à 40 cm diep, leg er wat boomstammen (1 of 2 jaar oud) en takken in, bedek deze met de verwijderde grond. Doe dit in het najaar. In het voorjaar is alles redelijk ingezakt en kun je zaaien en planten, en aanvullend mulchen. De grond blijft dieper vochtig en de wortels weten dat te vinden! Na een jaar of 3 kun je dit herhalen.
Ja, hügelkultur werkt hier ook perfect voor het ‘driezusterbed’ van maïs, klimbonen en pompoenen. Wel opletten dat de jonge zaailingen beschermd zijn tegen slakken met koperen ringen.
Wat goed! Dat je dit probleem aan gaat proberen te pakken.
Er althans over nadenkt, want het is een serieus probleem.
Ik merk al wel dat mulchen helpt, maar je haalt er het grondwaterpeil niet mee omhoog!
Hier in Nederland zijn veel tegeltuinen, dat is op zich al een probleem.
Als we meer zouden vergroenen, zou er meer verdamping plaatsvinden en wellicht ook weer meer neerslag vallen.
Maar dan ben je wel van elkaar afhankelijk.
Hoe je dit persoonlijk in je eigen situatie oplost weet ik ook niet echt.
Heb wel een regenton, en zou er graag meer hebben. Maar mijn tuin is niet al te groot, heb er liever beplanting in.
Buiten het watertekort hebben ook insecten en vogels het moeilijk.
Daar probeer ik ook op alle mogelijke manieren een bijdrage aan te leveren.
Ik lees graag met jullie mee.
Vroeger hadden de huizen een ondergrondse regenbak waarin het water van het dak werd opgevangen.
Het water was voor consumptie en huishoudelijk gebruik.
Dit systeem zouden we weer kunnen benutten voor de watervoorziening van de tuin.
Ik ben een experiment aan het doen door enkele tomatenplanten in terracottapotten in de grond te plaatsen. Mijn idee is dat de terracotta redelijk vochtig blijft en alzo voor voldoende vocht blijft zorgen voor de plant. Ik moet alleszins veel minder water geven. Ik mulch ook wel. Dit idee is naar het voorbeeld van speciale terracottapotten die ingegraven worden tussen de beplanting en gevuld worden met water.
Dankjewel voor je stuk. Een extra vraag die wellicht aandacht verdient, is: hoe zie je dat de natuur hierop reageert / zichzelf in balans probeert te houden, en hoe kun je meewerken aan dit proces of het versterken?
Dag Frank
Interessant onderwerp. Ben er veel mee bezig geef ook in principe alleen wat water aan kiemend zaaigoed bij extreme droogte verder;
Mulchen we en werken we met verhoogde bedden en de paden op contour als mini swales rijk gevuld met stro en karton (ik zit in de Morvanse heuvels) en steeds vaker met los klimaatdoek over planten en stroken geotextiel op pas ingezaaide borders. Denk erover om bv boven bessenstruiken die niet onder de bomen groeien een scherm te plaatsen van schaduwdoek of klimaatdoek. Dit jaar zijn struiken maar ook vruchten gedeeltelijk verbrand door de zon. Verder willen we regenwater gaan opvangen voor wanneer het echt droog wordt.
Schaduw netten. Voor als het boven de 20 graden Celsius komt. Als het hard regent of hagelt wordt de inslag op de bodem ook afgeremd, zeker als er weinig of geen mulch ligt. CU.
Smalle paatjes tussen de bedden een halve meter uitgraven en vullen met houtsnippers. deze nemen in vochtige periodes water op en geven het weer in drogere periodes af aan de bedden. Het lastige is wel dat het op een gegeven moment helemaal verteerd is. Het is dan wel hele mooie grond vol wormen. eventueel de bedden dan verschuiven. Maar het blijft veel werk.
Ik zit nog in de theoretische fase, maar de ingegraven terracotta potten gevuld met water, waarover Geertje hierboven ook schreeft) lijken me wel wat, als ze doen wat beweerd wordt: enkel vocht doorgeven doorheen de terracotta wanneer de grond te droog wordt. Als deze potten gevoed zouden kunnen worden via een irrigatienetwerk vanuit een bovengronds regenwatervat (bv communicerende IBC regencontainers stapelen naast het tuinhuis als regenwateropvang ((en de kooien laten begroeien met klimmers)) tot het voldoende blijkt om de zomer mee door te komen). Alleen weet ik niet of de waterdruk het water te snel doorheen de terracotta zal forceren. In dat geval is een irrigatietoevoerslang net onder het wateroppervlak, met behulp van een vlotter, mogelijk een oplossing. Ik weet ook niet of er ondoorzichtige IBC’s bestaan (ivm algengroei).
Maar: één lek en de boel loopt leeg, dus misschien toch beter een ondergronds regenwatervat met (hand)pomp om potten te vullen?
Het voordeel van dit systeem lijkt me dat het niet arbeidsintensief is: slechts 1x werk.
Mijn tuin ligt op zandgrond. En daarmee bedoel ik de Kempische soort, waarop nooit een plasje water blijft staan en waarvan de bovenste laag vijf minuten na een fikse regenbui alweer droog is. Daarbij was hij bij aanleg ook vreselijk gecompacteerd nadat hij jarenlang als paardenloop gebruikt was. Droogte is dus iets waarmee ik van begin af te maken heb gehad, zelfs vóór de droge zomers. Na jaren van vruchteloos proberen om er iets van te maken, heb ik daarom mijn eigen vorm van permacultuur ontwikkeld. Die bestond er in de eerste plaats in om de tuin enkele jaren over te geven aan Moeder Natuur. Er is een bos ontstaan van grotendeels inheemse bomen en struiken. Berken, eiken en kastanjes vooral, maar ook lijsterbes, vlier, hazelaar, hulst, meidoorn en bramen. En Amerikaanse vogelkers, die ik echter in de mate van het mogelijke van bij het begin wat heb proberen te beperken. Daardoor is de gecompacteerde bodem weer belucht en tot leven gekomen. Ondertussen heb ik een vijver gegraven. Daarna ben ik het meter per meter weer gaan overnemen van de natuur. Eerst met het verwijderen van alles wat ik op die plaats niet wilde behouden. Dan met het aanvoeren van een dikke laag houtsnippers en met dik bedoel ik ruim een halve meter. Waar er plaats was, heb ik fruit geplant: een appel-, peren-, kersen- of pruimenboom waar mogelijk en aalbessen, kruisbessen en zwarte bessen elders. Die fruitstruikjes hebben zich op enkele korte jaren over de tuin verspreid. Wanneer ik iets plant, doe ik dat door eerst de verweerde houtsnippers in de topsoil te werken en aan te vullen met aangevoerde compost en dan mulch ik ook met alles wat ik ter plekke vind, voor het grootste deel dus bladeren en versnipperde bramen en leg ik rondom de aangeplante boom of struik een border van vaste planten aan. Alles wat gesnoeid wordt, komt op stapels rondom terecht om ook daar vocht vast te houden. Het nadeel van de vele bomen is immers dat ze juist heel veel water nodig hebben. Eenjarige groenten kweken heb ik voorlopig afgezworen. Daar is er momenteel gewoon niet genoeg zon voor in mijn tuin. Maar de rest gedijt, zelfs na wekenlange droogte. Soms laten de hogere bomen hun bladeren wat slap hangen in de grootste hitte, maar dat herstelt zich dan ook weer. Ik heb de indruk dat de vijver ook een grote rol speelt, hoewel hij -gezien de zandgrond- met folie is aangelegd. Ik vermoed dat de verdamping van het water hier een rol speelt. Mijn conclusie is gewoon: met geduld en een plan is elke droogte te overwinnen. Er bestaat geen masterplan volgens mij. Elke tuin heeft zijn eigen specifieke eigenschappen. Het gaat erom met de natuurlijke gang van zaken mee te werken. Soms moet je gewoon ook inzien dat niet alles mogelijk is. Vooralsnog niet, in ieder geval.
Ik ben nog niet lang bezig. (Eerste zomer nu met bedden volgens de ygdrassil principes ?) geen of weinig water geven is een hele opgave ( vooral mentaal) maar ik geloof er wel in! Wat ik van plan ben:
– heb mijn tuinhuis vlakbij de bedden met eraan 3 regenwatertonnen van elk 200 liter.
– tijdens te lange/warme periodes van droogte ga ik met de gieter water geven. Maar niet op de bedden maar op de paadjes hakselaar die rond de bedden lopen.
– geen risico op verbranden van planten door druppels, planten worden niet lui in hun zoektocht naar water, hoef niet te wachten tot de zon weg is,…
– wie weet ooit een of ander irrigatiesysteem onder mijn paadjes darmt ik kan aansluiten op mijn tonnen. Maar hoe, geen idee..
Goed kijke naar Geoff Lawton in Jordanië of oplossingen in Australië.
Die terra cotta potten heten olla’s http://www.ollas.nl/hoe-gebruik-je-een-olla.html
Slimme wateropvang zeker goeie, was gisteren op bevriende tuin die van die trechterschermen gebruikten, voor watergifte een druppelsysteem zodat het water direkt bij de planten kwam, een nadeel hieraan vind ik dat de rest van de bodem toch weinig water heeft en schimmels niet echt de kans krijgen zich in de bodem op te bouwen.
ik kreeg volgende informatie van een pottenbakker in de regio:
‘Dag Patrick,
Gelieve me te excuseren voor mijn late antwoord. Ik heb inderdaad een paar
olla’s gemaakt voor het eindwerk van een studente Industriële Design in La
Cambre in Brussel. Dit was een prototype en ik weet niet of ze in
werkelijkheid goed werkt.
Zo’n olla maken is niet erg moeilijk, maar je moet wel kunnen draaien, of
werken met een mal. De olla die ik maakte werd gedraaid.
Zou het mogelijk zijn om me meer te vertellen over dit project, zodat ik
eventueel kan inschatten hoe en waar ik precies zou kunnen helpen?
Alvast bedankt voor uw interesse,
Met vriendelijke groeten,
Dominique Stienlet
Maanpot Keramiek’
Verder plan ik een test met terracotta buisjes, tweedehands gekocht van een boer die ze nog had liggen van een drainagewerken.
Ik heb een moestuin op zandgrond en ga compost vermengen met kleikorrels of bentoniet en dat licht onderspitten. Het schijnt te werken om vocht vast te houden.
Verder dacht ik aan holle buizen zoals pvc buis en die aan weerskanten een stukje aan iedere kant van de plant in de grond te zetten waar je dan elke keer water in doet. Al is het veel werk als je dat bij iedere groente/fruit wilt doen en staat het ook niet mooi, maar je kunt het wel zo doen, dat het buisje net iets boven de grond uitsteekt en dan zie je het haast niet. Als je op zandgrond giet, loopt het water er zo weer af en dat voorkom je met dit systeem. En die pvc buis hoeft niet lang te zijn, zo’n 15 à 20 cm voor oppervlakkig wortelende planten en langer voor wortels die dieper liggen. Verder laat ik zoveel mogelijk groenteafval liggen op een bed, dat neemt het water beter op.
Inderdaad is er een tekort aan vocht in de grond opgebouwd door 3 jaren van relatieve droogte. Ik had het zelf niet goed in de gaten, tot ik enkele planten met stokken wilde steunen. Die kreeg ik nauwelijks in de grond. Hoewel oorspronkelijk de grond uit vette rivierklei bestaat is door de compost en het mulchen er een dikke humuslaag ontstaan, waar ik bijvoorbeeld de aardappelen met de hand kan oogsten. Ondanks de regens van de afgelopen dagen is de grond op geringe diepte nog hard. Ben snel door mijn drie m3 watervoorraad heen geraak bij de afgelopen droogte bij een tuin van 400 m2. Ik zie inmiddels wel welke planten zich het beste aanpassen, bijvoorbeeld tuinmelde. De keuze voor planten die droogte beter weerstaan is een optie en een sappige kropsla is dan misschien voor het voorjaar in de serre. Ga deze brainstorming zeker volgen.
Ik hanteer in de moestuin hetzelfde principe dat ik 30 jaar hanteer in de serre bij tomaten,paprika,komkommer en dat is water geven door ingegraven flessentuiten rond de planten en verder veel compost ingewerkt en op de beplante grond stroken witte grronddoek (warmte weerkaatsing).Veel mulch in de tuin is nadelig om de geringe hoeveelheid reghenwater die valt te laten insijpelen in de ondergrond.Gieten op enkele plaatsen vuly de netuur aan als dit nodig blijkt tenslotte moeten wijzelf ook meer drinken bij warm weer
Ik denk dat een vijver aanleggen en op die manier reserve aanleggen momenteel de beste oplossing is. Indien er regen valt gebeurt dat in zulke hoeveelheden dat de grond de hoeveelheid water niet aankan en daardoor veel vocht gewoon terug de riolering in sijpelt inplaats van in de grond. Ik heb hier een vijvertje van +- 6000 liter met overloop naar de tuin. Ik vang het regenwater op via de dakafvoeren van woning en garage samen ong. 250 m² maar met filter en waterplanten, op die manier blijft het water zuiver en kan ik er ook nog van genieten. Als er dan een fikse regenbui valt zie je het in de vijver uitstromen en is die in een mum van tijd weer bijgevuld.
Zeer actueel onderwerp waar we de komende jaren nog veel mee zullen geconfronteerd worden. Ik pas in mijn 2 tuinen zoveel mogelijk verschillende principes toe en probeer bij te houden wat waar het beste werkt. In elk geval ga ik waar mogelijk mulchen (maar in onze boomgaard is dat niet mogelijk wegens een te grote aanwezigheid van woelratten) in de serre graaf ik Oyas in, terra cotta potten (ik maak ze zelf maar hier is een website van een franse fabrikant : http://www.oyas-environnement.com/) de grond is er vochtig en fris door, een aanrader.
Het verschil tussen een goed luchtige grond met een dikke laag compost en de gecompacteerde landbouwgrond is uiteraard enorm, het kost toch wel een aantal jaren (en heel wat kilos compost!) om de grond te verbeteren. Het grootste probleem op mijn nieuw aangeplantte boomgaard is de droogtestress voor de jonge bomen (3 jaar en jonger) Ik nog geen ideale oplossing gevonden en gieten is ook geen optie op 1 ha (en zonder wateraansluiting of waterloop).
Ik volg de discussie en hoop een aantal tips te vinden die ik kan toepassen.
Wij tuinieren op zandgrond…
Jarenlang hebben wij compost aan de bodem toegevoegd, maar de laatste jaren volstaan we eigenlijk hoofdzakelijk met mulchen.
Toen we vorig jaar van onze vakantie thuiskwamen, waren we heel verbaasd te merken dat onze courgetten – toch niet de meest droogte-tolerante groenten – er heel fris bijstonden, en ik ging ervan uit dat onze ‘garden-sitter’ ondanks onze vraag om alleen in de serre indien nodig te gieten, ook de courgettes regelmatig water gegeven had.
Navraag leerde, dat ze dat heel zeker niet had gedaan. Ook de rest van de droge, hete zomer van 2018 hebben die courgettes geen drup extra gekregen. En toen ik eind augustus de dikke mulchlaag een keer opzij schoof, merkte ik dat de laag Kempengrond daaronder nog steeds enigszins vochtig bleek…
Daarnaast plantte ik vorig jaar in juni een paar planten in de siertuin, die ik in de ‘Dry Garden’ van de RHS in Hyde Hall zag. Ze werden uitgeplant in een zuidgerichte tuin op zandgrond, die dus dagelijks gebakken wordt… De planten kregen de hele zomer geen druppel extra water, en staan er nu nog steeds prachtig bij.
Wat ik hier alvast uit leer: Zorgen dat je bodem het weinig vocht dat er is vasthoud (enerzijds door toevoeging van compost, anderzijds door mulchen), en vervolgens is in de toekomst wellicht een aanpassing van teelten nodig, en moeten we op zoek naar meer droogte-resistente rassen. (Pascal Poot, een Franse bio-tuinder met een bedrijfje in de Lodèze, een erg droge streek, bevloeit zijn gewassen helemaal niet, maar heeft zijn rassen geselecteerd op droogte-resistentie. https://www.lepotagerdesante.com/videos/semences-paysannes.html)
Is het bodemleven , zoals beschreven ondermeer door Dr. Elaine Ingham , verantwoordelijk voor jouw succes? Ik lees en bekijk veel van haar op youtube. Ik heb helemaal geen ervaring met tuinieren, maar zoals ik haar begrijp is het mogelijk om met de juiste biologie in de bodem in combinatie met planten, inderdaad elke druppel water, regen of dauw daar vast te houden.
ik heb al veel ideeën opgedaan bij Pinterest, zoals Olla’s en in plaats daarvan de plastiek flessen van frisdrank en water ingraven voorzien van kleine gaatjes. Deze vullen zodat dit rechtstreeks bij de wortels komt en niet bovengronds kan verdampen. Ook mulchen natuurlijk
Met vriendelijke groeten
Lodewijk
Ik denk dat we langzaam aan moeten gaan kijken om andere planten te gaan kweken. Wel goed blijven mulchen natuurlijk. Een aantal potten in de grond gaat het probleem niet oplossen. Er zal een omslag in ons eet en denk patroon moeten gebeuren om nog te kunnen genieten van al het goeds van onze tuinen.
Ik herken veel van wat ik hierboven lees? ook mijn tuintje ligt in de Limburgse Kempen, pure heidegrond pal op het zuiden! Na 7 jaar is er uiteindelijk een groenten- en fruittuintje uit gegroeid, met veel vallen en opstaan, maar uiteindelijk werkt het principe heel goed na verloop van tijd en jaren van insecten-en slakkenplagen. Water haal ik uit regentonnen. En zoals iemand eerder al zei, we moeten ons denk-en eetpatroon aanpassen….
Beste Frank,
De methode die jullie en wij toepassen, biedt een goede weerbaarheid tegen de droogte.
De compost zorgt voor humus die alle water en vochtigheid absorbeert en stockeert.
En het mulching voorkomt uitdroging.
Na 12 jaar deze methode toe te passen zien wij toch een rijke bodem vol bodemleven.
In La Manche, meer bepaald in de Cotentin, hebben wij geen Normandisch weer door de invloed van de warme golfstroom.
Wij zaten al eens 6, en een ander jaar, 4 maanden zonder regen. Daarboven op komt dat wij, door de nabijheid van de zee, een wind hebben die alles uitdroogt.
Dit jaar heb ik niet gewacht en ben ik na de winter dadelijk beginnen mulchen. Het helpt me nu wel. Daar er al een laag bodembedekking ligt, is de bodem vochtiger gebleven en moet er ook minder materiaal worden aangevuld want daar hebben wij een probleem. Door de droogte groeit er bijna niks: geen gras, minder smeerwortel, weinig organisch materiaal op en voor de bedden,… Ik heb vorig jaar de bladeren en de takken van de vlier verhakseld om de bodem toch maar te kunnen bedekken maar dan vraag je je toch of je goed bezig bent. De bomen hebben het moeilijk in de periode van droogte en put je ze zo niet uit?
Ik merk dat een goede laag stro de bodem heel lang en goed vochtig houdt. Op de bedden is stro voor ons geen optie maar wel rondom alle bessenstruiken. Het helpt. Ik ga nu hetzelfde proberen met houtsnippers.
Tussen de haag en de bedden heb ik, over de hele lengte van de haag, een buffer van smeerwortel geplant. Het helpt om de eilanden dicht bij de haag te voeden en het vormt een barrière voor het metershoge onkruid van de buren. Ik oogst de bladeren niet altijd zodat de haag en de bodem gevoed wordt door de voedingstoffen van de smeerwortel.
Wij hebben nog steeds mogelijkheden om onze wateropvang te verhogen. Het goedkope systeem waar wij vier duizendliter tonnen in de hoogte aan elkaar verbinden werkt goed en gaan we uitbreiden. Esthetisch is daar nog wel werken aan de winkel….
Water geven is hier geen taboe toch we proberen het zo weinig mogelijk te doen en heel gericht. Wij geven aan bepaalde culturen water. Kolen lopen zeker in het begin al snel een groeivertraging op dus probeer ik daar een goed evenwicht te zoeken tussen niet veel zodat je en luie plant krijgt en toch net genoeg.
Wortelen laten kiemen lukt bij deze droogte niet. Jullie wel? Ajuinen schiet snel in zaad. Look en ui plant ik nu in oktober zodat ze al hun grootse groei achter de rug hebben als het droog blijft.
Door de wind zijn wij verplicht geweest om tuinkamers te creëren waar de wind minder vrij spel heeft. De artisjokken, de asperges, de frambozenhaag, de erwtenhaag…zorgen daardoor ook voor schaduw wat nu wel gekomen is.
En ja, composteren… wij doen aan koude compostering maar daar evolueert niks zonder water. Vermits ik daar geen water wil verspillen, zal dat wachten worden….
In het dorp heeft hier iemand zijn groentetuin tussen de appelbomen gemaakt. Hij heeft nog nooit van het woord permacultuur gehoord… Misschien moeten we daar ook meer naar evolueren?
Ziezo dat zijn wat mijn bedenkingen en ervaringen rond dit thema. Heel erg bedankt voor je kwetsbare en open mail Frank. Dat is krachtig! Ik kijk echt uit naar jouw uiteenzettingen hier rond en ook naar de ervaringen van alle anderen. Ik ben er van overtuigd dat de verbetering niet zit in één oplossing maar het optimaliseren van verschillende aspecten.
Een fijne zomer,
Anne
Wil je groenten laten groeien in een droge zomer dan moet ger-icht water bijgeven,ik doe dit met een druppeldarm en er bovenop een mulchlaag. Heb enorme bonenopbregst momenteel terwijl de buren bijna niets hebben door alleen maar de grond te bedekken. Heb dan ook 5 bgrote waterreservoirs die nog onvoldoende zijn voor opvang van de winterregens.Hier in vlaams Brabant valt meer dan water genoeg maar men moet het willen stockeren in plaats van het te laten weglopen.Voor serreteelt geldt toch hetzelfde principe? Ideaal is natuurlijk dat op de gewenste tijdstippen de regenwolken verschijnen en de mens nooit moet ingrijpen maar dit wordt meer en meer een utopie.
Poreus gesteente door de grond mengen. Dit slaat vocht op. Daarnaast voldoende dikke mulchlaag voorzien. Verder is er een vrij ingrijpende manier met ondergrondse wateropvangtanks en een ondergronds water druppelsysteem gevoed vanuit de regenwatertanks.
Het tweede jaar werken met gemulchte bodem was voor mij blijkbaar nog niet genoeg om te leren dat planten zoals kolen, venkel en knolselder, geplant in een naakte gemulchte bodem gewoon verschroeien (dit niettegenstaande ik deze planten leerde wat droogte en de hele dag zon krijgen is. Daarom zette ik ze de hele dag buiten en goot ik ze eens niet tot ze slaphingen). Dit is al het geval bij planten na de ijsheiligen. Verder heb ik dit jaar ook geleerd dat de groenten van de schermbloemigen (wortel, pastinaak, wortelpeterselie coreander,..) en de uienfamilie (prei….) beter in het najaar gezaaid worden = na 15 november. wortelen vroeger zaaien doet ze reeds in het najaar kiemen en het volgende jaar opschieten). Dit verhoogt het kiemsucces wat bij zaaien in het voorjaar bij mij slecht was ondanks het goed vochtig houden van de zaaibedden. Hetzelfde heb ik geconstateerd met alles van de bietenfamilie= rode bieten, warmoes, gele bieten ,….. schermbloemigen en alles van de uienfamilie kan op de mulch die ik in het najaar opbreng gezaaid worden. Het wortelzaad werd niet ingewerkt.
Ik ga dit najaar een zadenmengsel inzaaien van bovenvermelde families, samen met haverwortel, quinoa, gele postelein, rode amaranth muskuskaasjeskruid,… Als dusdanig gaat deze vegetatie dan als parasol moeten dienen om hiertussen kolen, pompoenen knolselder te planten. dit gezien ik met of zonder mulch werkende al opgemerkt heb dat planten het beter doen als ze samen staan. Zelfs aardappelen en pompenen doen het bij mij beter in de halfschaduw. Wordt vervolgd volgend jaar!
En nu nog uiteraard na het hier net bovengeschrevene antwoorden op de waterkwestievraag. Uit een bodemanalyse bleek dat mijn bodem een laag organisch gehalte had. Door de mulch blijft de bodem een maand na het gieten (=met beetjes gedurende drie uur gieten) vochtig. Zonder mulch één dag! Ik merk ook dat sommige planten de bodem meer droogzuigen. Mais en klimbonen zijn daar goed in! Waar geen planten staan blijft de grond vochtig. Ik spaar in de winter het op het huisdakoppervlak gevallen regenwater op om in de zomer eventueel te kunnen gieten wat dit jaar nog niet moest gebeuren. Vorig jaar moesten meermaals de pompoenen gegoten worden gezien ze ook ‘s avonds slappe bladeren behielden. Uiteraard had ik nog geen goede bodem gezien dit het eerste jaar met mulch betrof. Ook heb ik ondervonden dat quinoa, amaranth en zoete patat goed tegen droogte kunnen. Echter moet ik in overweging nemen dat toepassen van mijn hierboven vermeld parasol-zaadmengsel tot of een drogere bodem zou kunnen leiden of, gezien de meeste van deze planten diep wortelen en deze schaduwvormend zijn de bodem langer vochtig zal blijven. In dat geval kan wanneer deze vegetatie zijn bladeren laat hangen bijgieten nodig worden. Het zaaien van schermbloemigen, ui-achtigen en leden van de bietenfamilie in het najaar spaart ook gieten van zaaibedden in het voorjaar uit en de kiemplantjes hebben groeivoorsprong!
Interessant dat je bij dit probleem blijft stilstaan.
Veel heb ik aan de leerzame moestuin-commentaren van anderen nog aan toe te voegen, behalve dat ik veronderstel dat in de toekomst ieder huis door de overheid gedwongen zal worden om zelf ook een onderaardse opvangbak voor regenwater te installeren, gezien het (al jaren te) lage grondwaterpeil.
Het is ook de schuld van de overheid om zoveel mogelijk mensen te kweken en toe te laten , en vooral ook om alle hemelwater in de riolen te laten weglopen, ipv terug in de bodem te injecteren.
Ook de stadsvijver in Antwerpen staat in de zomer doorgaans leeg, al jaren is dat zo; nu een klein beetje water nog. Een toonbeeld van wat de politiek belangrijk vind: gebouwen en economie tov ecologie en natuur.
De moestuin kan de opwarming wellicht overleven, maar de natuur zelf is aan het uitsterven; een zeer spijtige zaak vind ik dat.
Ik denk dat de stadsvijver eerder leeg staat door de vele bouwwerven die diepere kelderverdiepingen graven en het grondwater weg pompen om droog te kunnen bouwen en zo het grond waterpeil in de omgeving laten zakken.
Ik heb twee regenwaterputten in gebruik genomen plus drie watertonnen die allemaal dakwater opvangen, een capaciteit van in totaal iets meer dan 6.000 liter. Gans de winter heb ik dit water laten lopen in mijn moestuin, in de serre en op bepaalde plekken in mijn siertuin. Op deze plekken heb ik tot vandaag geen last gehad van de droogte. Mijn moestuin en serre zijn steeds goed gemulchd. De avonden van de hittegolf hingen mijn groenten ook slap maar elke morgen stonden ze telkens weer fris rechtop. In de zomer spaar ik dit water zoveel mogelijk op en gebruik ik dit enkel in noodgevallen en meestal in mijn siertuin om daar de schade trachten te beperken.
Ik heb zelf vrij goede resultaten op een zanderige ondergrond met het mengen van bentoniet in de bodem om het water beter vast te houden. Door de lovende artikels over lavagruis en – meel, als zijnde de best presterende grondverbeteraar, overweeg ik om dit ook voor de eerste maal te gebruiken. Maar dikwijls staat vermeld dat dit het ideale product is om kleigronden open te breken. Kan ik lavameel ook gebruiken op een zanderige ondergrond eventueel in combinatie met bentoniet? Of beter niet?
zoals door anderen reeds geschreven, zorgt de mulch er niet voor dat het grondwaterpeil stijgt. Tenzij onrechtstreeks via betere infiltratie. Wel wordt het water beter opgenomen en vastgehouden.
Mijn vraag is dus aanvullend. Welke ervaringen zijn er met irrigatietechnieken ? De systemen voor amateurtuiniers lijken mij niet erg duurzaam, noch betrouwbaar. Wat raadt je ons aan ? En vanaf welk oppervlak is dit nodig/verantwoord ?