[mashshare]
Als je al een tijdje bezig bent met natuurlijk moestuinieren, dan laat je waarschijnlijk verschillende soorten planten in zaad komen zodat ze zichzelf kunnen uitzaaien.
Je moet dan wel goed weten hoe de kiemplanten er uitzien, zodat je niet de verkeerde planten laat staan, of omgekeerd de planten die je wilt gaat uittrekken.
Ook kan je overal horen dat zowat alles eetbaar is, zeker ook vele onkruiden die er groeien in je tuin. Maar het is ook hier heel belangrijk dat je dan heel zeker bent dat de planten die je gaat eten en laat staan in je tuin ook effectief de juiste planten zijn. En geen broer, neef of nicht die er wel wat van weg heeft maar die je diarree, buikpijn en krampen geeft.
Bij natuurlijk tuinieren is het dus heel belangrijk dat je veel plantenkennis hebt en dat je goed weet welke planten er allemaal in je tuin groeien. Maar dat is uiteraard niet evident.
Want er zijn zoveel planten, zeker als je het betreden pad verlaat en gaat werken met kruiden, vergeten groenten en onkruiden. Kiemplanten van verschillende groenten lijken soms gigantisch veel op elkaar en totaal niet op hun volwassen versie.
Veel informatie is hierover ook niet te vinden, zelfs niet online, want een database met foto’s zou het al iets eenvoudiger maken om te weten wat er allemaal groeit in je tuin.
Dat is trouwens iets waar we mee bezig zijn: een fotodatabase waarbij de kiemplanten gelinkt worden aan hun volwassen vorm, maar het is zelfs dan nog niet evident om de juiste keuzes te maken!
Hoe kennis opbouwen
Het is niet iets dat je op school leert of waar je een cursus voor kunt volgen. Planten leren kennen doe je vooral door goed te kijken en te observeren. Zo kan je op een bed een groepje kiemplanten laten staan en in het oog houden tot wat ze gaan ontwikkelen. Als het de kiemplanten van sla of tijm zijn ga je zo snel herkennen.
Deze (her)ken je na een paar keer en dan weet je dat voor de rest van je leven. Zo zijn er wel meer (on)kruiden en groenten die je laat uitzaaien met goed herkenbare kiemplanten.
Maar er zullen zeker ook onbekende kiemplanten opkomen, die zich ontwikkelen tot onbekende planten. Zeker in het begin als je kennis nog beperkt is, ga je bij veel planten niet goed weten wat het nu eigenlijk is.
Eetbaar? Of giftig?
Een woekeraar?
Welkom? Of zeker niet?
Belangrijke zaken om te weten wanneer het over je eten gaat!
Bij mij gemakkelijk
Ik heb eigenlijk nooit stilgestaan bij dit probleem, simpelweg omdat ik het niet tegenkwam. Mijn moeder is altijd wel ergens in de buurt als ik buiten bezig ben. Zij is mijn plantengids en weet in 99% van de gevallen wel wat ik voor mijn neus heb staan.
Doordat ik het altijd direct kan vragen, ken ik ondertussen ook al redelijk veel planten en kan al voldoende kiemplanten herkennen om te weten hoe ik moet wieden in de moestuin. En zoals hierboven gezegd, mijn moeder als hulplijn is nooit ver weg 🙂 .
Maar wat doe je dan als je niet zoals bij mij een encyclopedie naast je heb staan? Hoe ga je dan leren wat wat is en wat je kan gebruiken of zeker moet verwijderen?
Een Flora
Tijdens een les in onze lesgeverscursus kwam het gebruik van een plantendetermineerboek aan bod, simpelweg een Flora genoemd. Het is iets wat ik lang geleden ooit heb leren gebruiken toen ik nog een herbarium had en planten leerde herkennen.
Maar ik had er totaal niet bij stilgestaan dat het ook bijzonder nuttig is in de natuurlijke moestuin. Het was Marc die er mijn aandacht op vestigde toen hij in een les het gebruik van dit boek promootte, juist omdat de plantenkennis van vele mensen te beperkt is om vlot alles te herkennen wat groeit en bloeit in de tuin.
Het gebruik is op zich redelijk eenvoudig, het boek werkt via een sleutel waarbij je altijd met ja of nee moet antwoorden en zo wordt doorgestuurd naar een volgende vraag.
Na een tijdje kom je zo uit bij de plant die je zoekt.
Het klinkt nu wel heel eenvoudig, maar als je geen bloemen hebt die bij de plant hoort wordt het vaak al veel moeilijker.
Ervaring en oefenen helpen ook hier, net zoals bij alles in het leven 🙂 .
Toch belangrijk
Het is misschien wat overdonderend als je die flora opendoet en ziet dat er heel veel tekst instaat en geen foto’s, maar het werkt en helpt echt in je tuin. Natuurlijk tuinieren is redelijk kennisintensief en zeker plantenkennis is toch wel heel belangrijk wil je volop van de voordelen van een natuurlijke moestuin genieten.
Determineer in het begin planten die je kent en probeer af en toe eens een onbekende plant met bloemen. Eens dat dat allemaal vlot verloopt kan je zelfs proberen om planten zonder bloemen te determineren, maar soms loop je dan wel dood en moet je opnieuw beginnen of toegeven dat het gewoon niet lukt.
Maar naast het feit dat je veel extra planten gaat kennen, is het ook gewoon leuk om te doen!
Bijkomend voordeel
Doordat je bij het determineren echt goed moet kijken naar de details van de bloem, het blad, de bladstengel, … leer je veel beter en anders kijken naar planten. Een loep is trouwens geen overbodig luxe bij het determineren, soms zitten de verschillen in kleine details!
Doordat je echter de planten heel goed moet bekijken, moet rekening hiouden met waar ze groeien, waar je ze vindt, … gaat je plantenkennis en manier van kijken drastisch veranderen.
En dat is toch een heel leuk bijkomend voordeel zeker!
Als je graag eens echt weet wat een Flora is en hoe het werkt, kan je misschien best eens in de lokale bib gaan kijken. Meer informatie over de beste Flora uit onze streken vind je hier: De Flora van België.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Heidi says
Er is een (engelstalige?) website met massa’s kiemplantjes, gelinkt aan hun volwassen versie. Ik dacht dat ik ergens de link bewaard had, maar niet dus… Als ik hem terugvind laat ik het je zeker weten.
Christel says
in het engels , maar heel uitgebreid : http://theseedsite.co.uk/seedlings.html
Heidi says
Ja, dat was ’em! Bedankt!
Jan dirK says
Lastig is dat de determinatietabellen van een flora vaak niet werken op kiemplantjes omdat je meestal bloemen of zaden of allebei nodig hebt. Er is een aardig boekje, dat jonge planten beschrijft die je misschien juist niet in de tuin wil, maar waar je toch veel aan kan hebben in de tuin. Het heet Onkruiden herkennen en is van H. Glas.
Frank Anrijs says
Het is inderdaad een heel goed boek, ik heb er vroeger al eens een recensie over geschreven: http://blog.natuurlijkemoestuin.be/recensie-kruiden-herkennen/