Een Natuurlijke Tuinier probeert via planning en doordachte technieken zoveel mogelijk werk uit handen te geven en de natuur zoveel mogelijk zelf te laten regelen. Uiteraard zijn er bezigheden zoals zaaien, planten en oogsten die u zelf moet doen.
Maar wat als ook bij het zaaien en planten het werk sterk kan worden vereenvoudigd? Wat als u in het vroege voorjaar een stuk kunt inzaaien, een stuk waar een volledig jaar geen onkruid groeit? Een stuk waar vanaf het prille begin van het voorjaar tot laat in de herfst allemaal verschillende groenten opgroeien en waar u voortdurend uit kunt oogsten? Fantastisch toch indien dit zou mogelijk zijn!
Polycultuur
De theorie gaat als volgt: na het zorgvuldig samenstellen van een zaadmengsel met verschillende soorten groenten, zaait u dit mengsel in het vroege voorjaar uit en na enkele weken kunt u al radijsjes oogsten. Hierna komt er sla op, beginnen kolen te groeien en rapen, hier en daar een erwtenstruik, wat rode bieten, jonge worteltjes, …
Doordat alles door elkaar groeit heeft u geen last van insecten en ziektes, geen onkruid omdat de grond volledig is bedekt met groenten: kortom het enige werk dat u moet doen is oogsten.
En dit oogsten moet u wel iets intensiever doen dan in uw gewone moestuin. Alles staat veel dichter b ij elkaar en moet geoogst worden voor het zijn volwassene volume heeft bereikt. Sla kunt u plukken , jonge worteltjes oogsten zodat er meer ruimte komt voor iets anders, waar de kolen groeien sneller andere soorten oogsten omdat deze anders worden onderdrukt door de groter wordende kolen, …
Eigenlijk moet u enkele keren per week wel wat gaan plukken en uit trekken om zo alles te dunnen en te onderhouden. Wanneer u dit niet doet gaat een heel deel planten worden overgroeid en afsterven.
Vorig jaar heb ik een proefje gedaan op een stukje van een 3-tal m², en dit is goed verlopen. Ik had sla, worteltjes, gele rapen, boerenkool, … Alles mooi na elkaar doorheen de seizoenen.
Dit jaar probeer ik het opnieuw, nu op een grotere schaal met een iets betere en uitgebreidere mengeling van zaden. Bekijk de voorbereidingen hieronder.
Foto’s
Na het uitzaaien, komen de eerste plantjes snel op zodat er al snel iets te oogsten valt. Ik zal u via deze blog op de hoogte houden van de resultaten en regelmatig enkele foto’s plaatsen zodat u de evolutie van zo’n polycultuur kunt zien.
Er zijn enkele basisregels waar u rekening mee moet houden, al is vooral het experimenteren leerzaam:
- Zaai verschillende variëteiten van dezelfde soort: zaai bv. verschillende soorten wortels, zomer- en winterwortels, zodat er een langere oogstperiode is en u ook weet welke soorten werken in een polycultuur en welke niet.
- Zaai niet te dik: de aangeraden zaaihoeveelheden op een verpakking gaan ervan uit dat je nog dunt, omdat je in een polycultuur gaat dunnen door te oogsten, moeten deze planten eerst natuurlijk een redelijk formaat bereiken. Zaai daarom veel dunner dan u normaal zou zaaien, hoe dun precies hangt af van de zaden in uw mengsel en dat gaat u ontdekken in de praktijk.
- Begin vroeg te oogsten: oogst al groenten zodra ze te dicht bij elkaar beginnen te staan, niet wanneer ze volgroeid zijn. Als de planten te dicht bij elkaar groeien, gaan ze slecht groeien en neemt de kans op schimmelziektes toe.
- Mix niet enkel soorten maar ook plantfamilies: zaai dus niet enkel verschillende soorten kool, of verschillende soorten sla, maar meng bladgroenten met knolsoorten, met vruchtgewassen, … Dit zorgt voor een goede mengeling inzake het afweren van plaaginsecten, maar de verschillende groentesoorten zoeken ook andere voedingsstoffen op verschillende dieptes.
- Gebruik verschillende soorten snelgroeiende bladgroenten: hierdoor gaat u snel kunnen oogsten en gaat ook de grond snel dichtgroeien zodat er geen onkruid kan opkomen.
- Vermijd te grote, brede planten: planten zoals tomaten, aardappelen, courgettes of pompoenen hebben geen plaats in een polycultuur. Ze worden te groot en te breed en verstikken veel andere planten.
- Oogst volledige planten: u gaat door het oogsten uw planten dunnen en zo plaats maken voor nieuwe zaadjes die kiemen en voor andere planten die meer plaats nodig hebben. Oogst dus wanneer het moet de volledige plant zodat de benodigde ruimte effectief vrijkomt.
- Bekijk uw polycultuur tuin regelmatig (meermaals per week): verstop deze tuin niet ergens vanachter in de moestuin, maar leg hem vooraan aan zodat u er regelmatig een oogje op kan werpen.
Veel succes indien u het zelf ook eens wilt proberen, maar vergeet dan zeker niet te laten weten hoe het u vergaat!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Michiel says
Hi,
Mooi blogje, kan je het zadenmengsel eens verklappen waar je mee experimenteert? dat zou wel leuk zijn om er een concreter idee van te krijgen en dan naar eigen goesting aan te passen.
Groet
Frank Anrijs says
De soorten die we gebruikt hebben kunt u op de foto’s bekijken.
Het is de eerste keer dat we een groter stuk gaan inzaaien, we hebben niet opgeschreven welke soorten we gebruiken. We zijn door onze zadenvoorraad gegaan en hebben en gewoon gesorteerd en gecombineerd volgens de regels die hierboven staan uitgelegd.
Groeten,
Frank
Michiel says
ok, super!
ga ik ook proberen.
merci!
Adem says
Dag Frank,
Gewoon fantastisch idee!
Je hebt me geïnspireerd. Ik ga het zeker proberen.
Eindelijk een blog waar ik echt iets aan hebt!
Groeten,
Frank Anrijs says
Dank u wel Adem,
veel succes!
LandsEinde says
Ik ben een stukje van ongeveer 3 op 3 aan het grasvrij maken om bloemenmengsel te zaaien. Ik denk nu om het op te delen en helft groentenmengsel en helft bloemenmengsel. Ben toch in voor een exlperiment 🙂
Frank Anrijs says
Laat maar weten wat het resultaat is na enkele maanden!
Jan dheedene says
Net een mengelinkske gemaakt om morgen te zaaien. Ben zeer benieuwd. Bedek je de ingezaaide grond met Mulch? Mits het nog kan vriezen?
Groenten
Jan
Frank Anrijs says
Dag Jan,
ik zaai in een dikke laag compost en hark het mengsel licht in de bovenste laag. Alles is zo een klein beetje bedekt.
Normaal komen enkele soorten zoals sla snel op en deze laag plantjes beschermd de nog kiemende zaden tegen lichte nachtvorst. Ik heb de voorbije jaren nog geen problemen gehad met nachtvorst en bevroren planten. Wel moet ik zeggen dat mijn proefstukje zeer beschermd ligt. Het stuk waar we nu gezaaid hebben ligt veel opener.
Groeten,
Frank
jan dheedene says
merci, ik zaai dit weekend een eerste zaaibed vol.
Trouwens, ken je deze website, zeer leuke permacultuur ideeën, ik heb het gevoel dat alles goed opgevolgd wordt op deze site: http://permacultureideas.blogspot.be/
Die hugelkultur wil ik ook eens proberen
mvg
Jan
Frank Anrijs says
Dag Jan,
bedankt voor de link. Heb hem al gebruikt voor een andere blog waar ik voor schrijf: http://www.permacultuur.be/blog/
Veel succes met alle experimenten in uw tuin!
Groeten,
Frank
Guy says
Ik vind weinig info terug op het net over polycultuur, zijn er mensen die mij op weg kunnen helpen. Buiten een aantal nuttige youtube-filmpjes vind ik, voor mezelf onvoldoende info. Iemand die kan zorgen voor een boost?
Alvast bedankt
Greetz
Guy
Frank Anrijs says
Dag Guy,
er is inderdaad zeer weinig over te lezen. In enkele permacultuurboeken wordt ver soms over gesproken, maar erg uitgebreid is deze informatie nooit. Daarom ook had ik het voornemen om dit jaar een uitgebreide brochure te maken met foto’s en het verloop van zo’n polycultuur.
Teveel werk en het slechte weer hebben echter roet in het eten gestrooid. Een heel deel is slecht uitgekomen, ik vermoed dat we te vroeg hebben gezaaid en dat een deel zaad is gerot. Ook is een stuk van de polycultuur te dicht opeen gezaaid zodat alles wel heel dicht bij elkaar opkomt en snel moet worden geoogst.
Wanneer je langskomt op de rondleiding kun je even kijken hoe het er bij ons bijstaat en kan je nog bijkomende vragen stellen.
Groeten,
Frank
Hans says
Beste Frank,
Ik was op zoek naar informatie over polyculturen met maïs en kwam op je natuurlijke moestuin terecht. Veel interessante info!! ‘k Zal zeker nog terugkeren 🙂
Ik zie dat er in je zadenmengsel ook (suiker)mais zat. Ik zou willen weten of die ook opgekomen is en of je maiskolven hebt kunnen oogsten?
Vriendelijke groeten,
Hans
Frank Anrijs says
Dag Hans,
die mais is opgekomen en we hebben enkele kolven kunnen oogsten. Het probleem is wel dat mais moet bestoven worden door de wind en daarom zetten wij ze normaal op korte rijtjes. In de polycultuur was dit niet het geval, maar de opbrengst viel toch mee.
Geluk of niet? We zullen het volgend jaar terug proberen en kijken naar het resultaat :-).
Carmen says
Hoi Frank, hoe is dit experiment het volgende jaar verlopen?
Ga je het dit jaar weer doen?
MVG
Carmen
Frank Anrijs says
Ik heb het dit jaar opnieuw gedaan, maar door de lange droge periode zijn de zaden maar beperkt opgekomen: rapen, radijs, enkele koolbladsoorten, rode biet, warmoes ….
Het grote probleem zo heb ik geleerd is dat het bed dat ik dit jaar heb gebruikt helemaal vanachter in de tuin ligt. En dat ik er te weinig kom. Je moet zo’n bed eigenlijk vlak bij je achterdeur leggen zodat je snel wat kan oogsten voordat je gaat eten en het dan ook regelmatig doet zodat het een niet het ander overgroeit.
Ik denk dit jaar een vierkante meter bak die ik nog heb staan van lang geleden te gebruiken en deze ook effectief vlak bij mijn achterdeur te zetten. Ik zou hier dan vooral bladgroenten in zaaien zodat je een instant slamengeling hebt bij de deur 🙂 .
Judy Nitters says
Hi, weer een zeer interessant artikel!
Ik heb net het Velt boek voor Ecologisch Tuinieren doorgeworsteld en die gaan echt uit van alles apart. Eerder had ik inderdaad al eens gelezen dat je goed doorelkaar kunt zaaien. Ik heb te enthousiast zaden besteld en nu zit ik te bedenken hoe ik alles in mn tuin krijg. Ik heb te veel pompoenzaad; veel vruchtgewassen en 3 bonensoorten o.a.. Ik dacht om wortel en ui te combineren ivm wortelvlieg. Wat kan ik bijv. in pallets doen? Die heb ik nl al verzameld.
Frank Anrijs says
Wortel en ui is een uitstekende combinatie, zeker doen!
Ik weet echter niet welke bedoeling u heeft met de pallets …
Judy Nitters says
Ivm ruimte wil ik graag ook in pallets planten (verticaal).
Ik ben aan het kijken wat ik daar in kan doen.
Frank Anrijs says
Ik heb geen ervaring in verticaal tuinieren en weet ook niet goed welke planten daar wel of niet voor geschikt zijn.
Ik kan je niet helpen vrees ik …
Ilse says
Ik ga dit zeker proberen komend jaar. Wanneer zaai je precies, vroeg in het voorjaar is mij wat te onduidelijk 🙂 Voor wat betreft het zaaien in compost, is dit dan compost die al de hele winter heeft buiten gelegen? Want ik dacht in de cursus gelezen te hebben dat droge compost ervoor kan zorgen dat de plantjes niet genoeg water krijgen omdat de compost het water opneemt? Dat wil ik natuurlijk voorkomen…
Hetty says
Even een vraag voor volgend jaar.
Wanneer kan ik dit alles tegelijk zaaien?
En wat zijn de ervaringen tot nu toe van jou en anderen?
Frank Anrijs says
Je kan dit best in het voorjaar zaaien.
Het werkt op zich perfect, maar je moet door ervaring wat leren welke soorten je gaat mengen. Ook is het belangrijk om er regelmatig in te oogsten! Anders overgroeien enkele soorten al de rest.