Ik heb altijd gezegd dat composteren niet moeilijk is, uiteindelijk gaat het zelfs vanzelf in de natuur. Dus wanneer u niets doet lukt het al :-).
Maar er is natuurlijk compost en er is compost.
Goede compost versus perfecte compost
Wanneer u uw composthoop opzet en u heeft alles in de juiste verhoudingen gemengd, dan gaat de rest min of meer vanzelf verlopen. De omzetting gaat gebeuren, en het resultaat zal een donkere, kruimelige compost zijn. Maar de duur van omzetting zal lang zijn, u gaat maar 1 maal een hoge temperatuur hebben bereikt en daarna gaat de omzetting aan een traag tempo verder.
Het voordeel hiervan is dat deze manier van compostering niet veel energie en tijd vergt. Het omzettingsproces duurt wel lang, maar u moet hierbij niets meer doen. Na ongeveer 1 jaar zal de hoop klaar zijn om uit te zeven en kunt uw compost gebruiken.
Maar let op! Bij koude compostering (goede compost) gaat u de onkruidzaden niet afdoden. Wanneer u deze compost gaat gebruiken om te mulchen en de bodem af te dekken, dan zal er zeer snel een mooi groen laagje onkruid op staan!
Het probleem van de onkruidzaden kunt u oplossen door een stap verder te gaan en (veel) meer tijd te investeren in het composteringsproces.
Dan zijn we aangekomen bij warme compostering (perfecte compost). Hier gaat u proberen om de temperatuur verschillende keren hoog te krijgen. Zodra hij enkele keren boven 60 – 65 °C geraakt, zijn alle onkruidzaden kapot.
Het hoog krijgen en hoog houden van de temperatuur is op zich niet moeilijk, maar u moet er wel de nodige aandacht bij houden. Nadat u de eerste maal uw composthoop hebt opgezet gaat hij snel klimmen in temperatuur. Na enkele dagen zal de temperatuur sterk gestegen zijn om uit te komen rond 65 °C. Gaat hij hoger, dan moet u de hoop omzetten.
Na een tijdje zal hij beginnen zakken en zodra hij beneden de 50 °C gaat moet u de hoop terug omzetten. Wij voegen dikwijls vers gemaaid gras toe tijdens het omzetten. Dit verteert heel snel en zorgt ervoor dat de temperatuur gemakkelijk terug omhoog gaat.
Zo zou de hoop eigenlijk 3 keer de grens van 60 – 65 °C moeten halen. Alle organische materiaal heeft dan zeker eenmaal in de binnenkant van de hoop gezeten en heeft de hoge temperatuur gehad. U kunt dan redelijk gerust zijn dat alle zaden en ziektekiemen weg zijn.
Als test kunt u een bakje met een beetje compost in nat maken en binnen in huis zetten. Binnen enkele dagen gaat u weten of er nog onkruidzaden overblijven of niet.
Is al dat werk nodig?
Om de temperatuur van de hoop 3 maal hoog te krijgen, moet u de hoop regelmatig controleren. Want eenmaal de compost te ver is afgekoeld, is het moeilijk om hem terug op temperatuur te krijgen. De grens van 50 °C is belangrijk. Zakt de temperatuur te ver hieronder, dan is het bijna onmogelijk om terug 65 °C te bereiken. Ook het meermaals omzetten vraagt wel wat tijd, vooral ook het feit dat het moèt gebeuren wanneer de temperatuur zakt, maakt het moeilijk.
Dikwijls heeft u dan geen tijd en wanneer u enkele dagen later de hoop omkeert is de temperatuur te ver gezakt.
Maar moeten alle onkruidzaden eruit zijn?
Ik ga ervan uit dat een deel kapot gaat door het composteringsproces. Een heel deel zaad gaat afsterven tijdens de eerste keer dat de composthoop zijn 65°C haalt. Verderop in het proces zullen er ook nog een deel zaden rotten en opgegeten worden door alle composteringsorganismen. Maar er blijft altijd een groot deel over dat klaar zit om te kiemen eens ze ‘het licht zien’.
Een oplossing daarvoor is het gebruiken van je eigen goede – niet perfecte – compost en deze daarna direct te bedekken met een mulchlaag. U gaat zo de voordelen hebben van uw compost, maar niet het nadeel van het onkruid. Dit kan namelijk niet ontkiemen omdat er nog een mulchlaag bovenop ligt!
Indien u het dus niet ziet zitten om uw composthoop regelmatig te keren en om de temperatuur van dichtbij op te volgen, kunt u via deze tussenweg uw eigen compost toch gebruiken in de groentetuin. Zonder hem in te werken en zonder overgroeid te worden met onkruid!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Van Acker Jozef says
Ik maak geen compost en vind dat overbodig werk. Ik gooi al de keukenafval rond de fruitbomen, en alle onkruid gewoon tussen de planten als bodembedekking. Onkruid bestaat eigenlijk niet want is bodembedekking en helpt uw andere planten gezond blijven. Alleen kan je best zorgen dat het “onkruid” tussen uw planten “gewenst onkruid” is door te zorgen dat die de meeste kans hebben om te blijven. Veel mensen hebben iets tegen bv. kippenmuur als onkruid maar dat is een goede bodembedekker die laag blijft en gemakkelijk verwijderd kan worden waar je het niet wilt omdat je slechts van onder het “begin” moet vastnemen en je hebt het hele “bosje”. In de natuur wordt er ook geen compost gemaakt en ligt alle “afval” gewoon tussen de andere planten, waarom zouden wij dan compost maken?
bieke dierick says
Hallo,
ik heb een probleem in de moestuin :
Vorig jaar heb ik er 2 vierkantmeter bakken gezet
zonder onderkant om de wortels de kans te geven
dieper naar water te zoeken. In september heb ik
er verscheidene bosjes bruine paddenstoelen in
gevonden. Deze hebben de halve bak goede zand-potgrond
omgezet in een bruin droog turfachtige substantie.
Vraag : moet ik dit wegdoen en zo ja waar? (groene bak, composthoop
of restafval) òf is dit nu juist een goede basis om volgend jaar mijn
groentjes en kruiden op te kweken?
Heel erg bedankt! (ook voor je leuke blog waarnaar ik elke week uitkijk!)
Bieke
Guy Barré says
gewoon laten zitten, nu mulch toevoegen en in het voorjaar kan je extra compost toevoegen
Tom says
Ik heb een vraag over het omzetten van de compostbak. In het “reguliere” seizoen probeer ik mijn compostbak wekelijks om te zetten. Is het aan te raden om dit in het winterseizoen ook te doen?
Frank Anrijs says
Je kan het doen, maar de activiteit van de organismen daalt toch zo sterk dat de omzetting nagenoeg stil valt. Het omzetten heeft een beetje effect maar dat blijft toch zeer beperkt.
Wij stoppen tussen november – mei. Dan kunnen we onze arbeid beter gebruiken zodat we dan in de warmere periode efficiënter kunnen composteren.
diederik says
waarom moet je in bakken composteren? Ik zie waarschijnlijk iets over het hoofd maar ik zie het ‘natuurlijke’ er niet van in. Wordt de compost geen humus als je het in gewone open lucht doet??
Frank Anrijs says
Het zijn bakken om de hoop mooi in vorm te houden. Het zijn helemaal geen gesloten bakken of zo.
Het zijn dikwijls enkele paletten in een vierkant zodat je gemakkelijk en sneller kan werken.
Het is gewoon in open lucht 🙂
beantwoord mijn vraag plz says
Het composteren duurt lang . Wanneer is de temperatuur het hoogst?
a. Tijdens de eerste 20 dagen van het proces.
b. Tijdens de periode van dag 20 – 40 ven het proces.
c. Na 40 dag van het proces
Ik weet het zelf niet en beantwoord deze vraag A.U.B. vlug.
vriendelijke groeten,
beantwoord mijn vraag plz
Frank Anrijs says
Normaal tijdens de eerste paar dagen van het proces. Maar dat hangt ook af of je hoop goed is opgezet.
Misschien bereikt hij nooit een hoge temperatuur als je het niet goed hebt gedaan …