Door veel en juist te mulchen in je tuin, houd je onkruid goed onder controle. Uiteraard groeit er altijd wel ergens wat onkruid, maar de hoeveelheid die opkomt is een peulschil in vergelijking met wat een gangbare tuinier elke week moet wieden. Meldes, knopkruid, melkdistels en zelfs kweek, brandnetels of zuring zijn eenvoudig te verwijderen in gemulchte bedden, onkruid wieden neemt daarom niet zo veel tijd in beslag.
Maar er zijn uitzonderingen: zevenblad en haagwinde zijn de eerste die in mij opkomen. Dit zijn lastige onkruiden, die zich via wortelstokken en zaad voortplanten en zich heel hardnekkig gedragen. Hier vanaf geraken is toch net iets moeilijker.
Zevenblad wegkrijgen?
Zevenblad is een van de lastigste onkruiden. Het lastige aan deze plant is dat het heel moeilijk is om de wortels te verwijderen. Hierdoor komt de plant telkens terug, soms zelfs sterker dan voordien. Maar ook hier helpt mulchen heel goed.
Probeer de plant met wortels en al zo goed en volledig mogelijk te verwijderen. Bedek dit stuk daarna met een dikke (echt dik!) mulchaag. Deze mulchlaag gaat het zevenblad wel wat vertragen, maar zeker niet tegenhouden! Wel gaat het extra energie kosten om doorheen de mulchlaag te groeien, wat op zich al meegenomen is.
Het grote voordeel van deze laag is dat de plant zijn nieuwe wortels voornamelijk in de losse mulch gaat vormen. Deze zijn uiteraard heel eenvoudig te verwijderen, waardoor je heel gemakkelijk en snel alle nieuwe groei – zowel boven- als ondergronds! – van het zevenblad kunt verwijderen.
Als je dit enkele malen herhaalt, ga je de plant zeer snel uitputten en ga je het zevenblad kunnen kwijt geraken. En zelfs als je het niet volledig kwijtgeraakt, dan kan je het toch redelijk eenvoudig onder controle krijgen. Er zijn dus nog andere opties dan eindeloos pesto van zevenblad eten.
Praktijk Haagwinde
In onze tuin hebben we een bed dat volledig volstond met rabarber. De rabarber stond er al heel lang, en je zag dat de groeikracht en opbrengst achteruit gingen. Daarom hadden we besloten om de rabarber uit te doen en van de mooiste planten ergens anders delen uit te planten. Op de plek van de rabarber zou een draad komen voor frambozen. Want ook die moesten verplant worden.
Een rij frambozen die al lang op dezelfde plaats staat in de tuin, groeit en bloeit niet naar behoren en verdient ook een nieuwe plaats. Dat kwam dus goed uit. Er was alleen een probleem.
Rabarber staat jaren op dezelfde plaats en vormt grote plakken wortelstokken in de grond. Boven de grond groeit een rabarber sterk uit en ons bed stond in de zomer altijd helemaal vol. Er was geen doorkomen aan. Voor ons. Want voor onkruid was dat blijkbaar geen probleem. We mulchten altijd met een dik pak stro in de winter, zodat de toppen van de rabarber beschermd waren tegen de koude. Tegen de zomer was het bed helemaal afgedekt met het blad van de rabarber, dus veel onkruid was er niet. Behalve haagwinde. Deze plant heeft zich kunnen vestigen in het bed en overgroeide de rabarber. We plukten de lange stengels wel tussen de rabarber uit, maar de wortels kon je gewoon niet bereiken. Zelfs in de winter groeven we in de grond om ze weg te krijgen, maar een deel van de wortels zat vastgegroeid tussen de plakken rabarber.
Het idee om tussen deze haagwinde frambozen te zetten, leek mij niet zo goed. Daarom kozen we voor een overgangsjaar. Aan de draad zouden eerst erwten staan, dat is een vroege en korte teelt, waardoor we tijd hebben om de haagwinde onder controle te houden.
Zo gezegd zo gedaan
in het vroege voorjaar heb ik de rabarber uitgedaan en verschillende stukken op andere plaatsten uitgeplant. Wat we vermoedden was correct: deze stukken op nieuwe grond groeien fantastisch en staan garant voor weer vele jaren goede oogst. Op het bed zelf heb ik de grond met een spitvork zo goed mogelijk ontdaan van alle wortels van haagwinde die ik kon vinden. Dat waren er veel, en dan denk je ook altijd dat het in het voorjaar wel zal meevallen. Maar dat valt altijd tegen … Voordat de draad gezet werd voor de erwten en frambozen, heb ik nog een dikke mulchlaag gelegd van houtsnippers.
Terwijl de erwten groeiden, kwam ook de winde op. Telkens de plantjes enkele centimeters boven stonden, ging mijn moeder rond om ze met de wortel te verwijderen. In een mulchlaag is dat eenvoudig, maar deze wortels zaten nog dieper, onder de mulchlaag. Dus je moest echt wel wat moeite doen om te zorgen dat de wortel niet gewoon afbrak. Zolang de erwten groeiden en niet geplukt waren, heeft mijn moeder de winde onder controle gehouden door regelmatig rond te gaan en alle opkomende plantjes te verwijderen, indien mogelijk met wortels.
Nadat de erwten geplukt waren, is dit stuk wat aan zijn lot overgelaten en dat merk je direct. Ondanks het verwijderen van zo veel mogelijk wortels in de winter, ondanks het herhaaldelijk verwijderen van alle opkomende planten in het voorjaar, komt de plant toch nog massaal op en overgroeit hij de draad met oude erwtenstruiken.
Ik ben vorig week begonnen met opkuisen, en je merkt dat het mulchen wel zijn nut heeft gehad. De planten die er nu staan zijn vooral in de mulch geworteld en kan je redelijk eenvoudig verwijderen. Het opkuisen vlot dus snel. Het is zaak om nu het volledige stuk op te kuisen en dit goed vol te houden tot het einde van het jaar.
Dan gaat er terug mulch over en zal je merken dat er volgend jaar wel veel minder winde opkomt. Als je ook dat jaar alle opkomende scheuten snel verwijdert ben je verlost van je winde.
Een probleem
winde wegkrijgen wordt pas echt moeilijk indien hij geworteld is in en rond vaste planten: rabarber, fruitstruiken, kruiden … je kan de wortels dan onmogelijk verwijderen waardoor de plant een uitvalsbasis blijft hebben en telkens kan terugkomen. Je kan dan kiezen: de plant uitdoen en scheuren, stekken of op een andere manier vermeerderen zodat je met een propere lei kan herbeginnen, zonder winde in de wortels.
Of je hebt de discipline om elke twee weken bij die plant de opkomende scheuten weg te trekken. Soms met een stukje wortel, vaak niet. Op de manier kan je proberen de winde uit te putten. Soms lukt het, soms niet. Er zijn enkele fruitstruiken die we zo verlost hebben, maar bij sommige andere struiken lukt het niet en blijf je trekken.
Manier van aanpak
Als je vrije ruimte hebt en in de grond kan:
- Neem een spitvork en doorploeg de grond zeer goed.
- Probeer elk stukje wortel, hoe klein ook, weg te krijgen. Elk stukje dat je laat zitten schiet terug uit.
- Dek de bodem af met een dikke mulchlaag
- Verwijder elke scheut die bovenkomt. Gebruik een spitvork om de grond wat op te lichten zodat ook de wortel (gedeeltelijk) meekomt.
- Herhaal dit elke paar weken zodat elke scheut maximaal enkele centimeters groot wordt.
- Houd dit vol tot op het einde van het jaar.
- Volgend voorjaar zal er nauwelijks nog winde opkomen
Dit is de aanpak voor elk lastig onkruid dat zich verspreidt zoals zevenblad en winde. Het is arbeidsintensief, het vraagt tijd, maar het is de enige manier om dit probleem goed aan te pakken en de plant niet door je volledige tuin te zien verspreiden.
Of heb jij een betere en eenvoudiger manier? Laat het mij dan zeker weten in de reacties hieronder!
Winde groeit bij voorkeur op vaste grond. Als je de grond flink doorwerkt met potgrond of lichte compost, dus de grond goed doorlaatbaar maakt, gaat de winde voor een groot deel weg, is mijn ervaring.
Zoals jij het beschrijft is dit de enige manier. Heb Zevenblad 2 jaar terug aangeplant onder een vlier-struik. Doordat de vlier een behoorlijke schaduw geeft hoef ik alleen ervoor te zorgen dat de randen op tijd geschoffeld worden. Tot nu toe voldoet het aan mijn verwachtingen😀
Er is nooit een enige manier. Zeker in tuinieren zijn er voor elk probleem vele oplossingen. Wat ik beschreven heb is onze oplossing. Omdat ik weet dat er vele oplossingen zijn, vraag ik onderaan naar jouw oplossing 😁.
Beste Frank, dat heb ik gevonden en ken het ook als ON-Kruid, lekker gezond:
https://dier-en-natuur.infonu.nl/bloemen-en-planten/149655-het-zevenblad-of-tuinmansverdriet-is-mooi-en-lekker.html
Ook een manier om het zevenblad te gebruiken. Lieve groetjes. Ach ja, daar staat iets erin van auteursrechten. 🙂
In mijn volkstuin staat heel veel mierikswortel. Ik heb een giga wortel een paar jaar geleden uitgegraven . Hij komt steeds terug . Ik ga het proberen op de manier waarop je het beschrijft met onkruid . Heb je nog meer tips?
Mierikswortel wegkrijgen doen wij door de opkomende scheuten een jaar lang telkens met een spade een stuk onder de grond af te steken. Je put de plant zo snel uit.
Bij mij is zevenblad makkelijker tegen te houden dan Haagwinde, volledig zal niet gaan omdat het elk jaar opnieuw oversteekt van mijn gebuur.
Maar ja, ik zeg daar niks op want ik zou het nog veel erger vinden moest de buur het met de spuit te lijf gaan.
Akkerwinde is moeilijker weg te krijgen, misschien lukt het mij dit jaar beter omdat ik met de corona crisis meer tijd heb om het regelmatig weg te nemen.
Toch blijft er ook regelmatig een stuk zitten omdat het makkelijk afbreekt, zeker in de diepte.
Het grootste probleem zijn de aardbeien, ik laat ze zelf ieder jaar een ander stukje grond veroveren en de akkerwinde verhuist mooi mee.
We kunnen alleen ons best doen om zelf de overhand te behouden en dat vraagt nu eenmaal wat werk, onkruid vergaat niet zeggen ze altijd…..
Haagwinde heeft de gewoonte om zich in wortelkluiten van andere planten te nestelen.
Wil je zo’n plant verplanten dan is het zaak om de hele kluit met water uit te spoelen en zo alle wortels van de haagwinde te verwijderen. Anders verplaats je het probleem.
Zevenblad, haagwinde zijn lastige onkruiden in de moestuin. Ze concurreren sterk met de groenten. Mijn ervaring is dat mulchen helpt om het verwijderen makkelijker te maken. In mijn moestuin is tot nu toe nog geen zevenblad maar wel haagwinde. Deze was aanwezig in de grond toen ik de bedden aanlegde. Verwijderen was toen geen optie omdat dit een immens werk zou zijn, ook omwille van de bodemstructuur. Ik hoopte dat de winde weg zou zijn door het aanleggen van de bedden met kompost en paadjes met houtsnippers. En inderdaad dit viel reuze mee. Rondom de moestuinbedden heb ik een pad gemaakt met houtsnippers daarnaast heb je de randen. Vanuit de randen rukt de haagwinde op. Om de 3 weken aftrekken zorgt dat ze niet in de bedden raakt want waar winde even aan de aandacht ontsnapt kan ze in een mum van tijd de grond veroveren. Op die manier heb ik ze onder controle maar ik raak ze niet kwijt. Een bedenking die ik maak bij lastige onkruiden is ook om goed na te denken en niet overmoedig te zijn bij de keuze van de grootte van je moestuinperceel. Moestuinieren is leuk maar ook wel wat werk en mits een doordacht plan (zoals Frank ons leert) kun je op een bescheiden oppervlakte veel verschillende groenten telen en heb je niet veel hoekjes waar je zelden komt en waar de lastige onkruiden vrij spel hebben. Dit geldt vooral voor de hobbytuinier.
Bedankt voor je bijdrage Christine! Wat je zegt over de grootte van de moestuin is inderdaad een heel belangrijke tip. Misschien moet ik er eens een blog aan wijden 🙂
De winde deed ik bijna elke dag minimaal losmaken en afbreken! Het zevenblad pluk ik en ook ga ik er regelmatig met een grasmaaier of trimmer te lijf. Het hoeft niet weg maar zo houd ik het in toom! Op de gedeeltes waar ik er goed bij kan wordt het wel steeds minder door uitputting neem ik aan, en het staat steeds meer op het menu!
Bij het verwijderen van de wortels van akkerwinde, haagwinde en zevenblad blijven altijd wortelresten zitten. Waar akkerwinde te voorschijn komt haal ik rondom de mulch weg. Volg zo ver mogelijk de wortels en haal deze weg. Wel kijken of je ook het eind van de wortel hebt of dat het een afgebroken stuk is. Dit kan wel tot 40 cm diep gaan. Hierna laat ik de grond kaal. Elk moment als er wat opkomt herhaal ik dit weer. Je ziet dan dat er van stukjes wortel van een paar cm plantjes opkomen. Heb op deze wijze akkerwinde onder bessenstruiken weggehaald. Deze zo ver ondergraven dat ik bang was dat er struiken niet zouden overleven. Wortelresten natuurlijk volledig weggooien bij het restafval. Wonderwel leeft alles nog en zie tot nu toe geen akkerwinde meer. Alleen het uittrekken van de opkomende plantjes gaat niet werken. Het is niet goed voor de bodemstructuur maar zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Doe er uw voordeel mee.
haagwinde wortels kunnen heel goed via de compostbak afgevoerd worden,de compost wordt een aantal keer omgezet en wordt minimaal 60 graden waardoor de compost na 6 keer omzetten vrij is van zaden en wortels
Mij ervaringen met haagwinde sluiten hierbij aan. Nieuw aangeplante haagplanten werden gewoon gewurgd. Het haar erop de grond losgespit en zo veel mogelijk wortels verwijderd (vroeg in het voorjaar). Daarna blijven wieden (min. 1 keer per week en volhouden tot in het najaar. Dan is het ergste leed normaal geleden. Ik heb trouwens ontdekt dat onze schaapjes dol zijn op haagwinde. Langs hun wei (eveneens op de grens met een maïsveld, waar haagwinde nogal eens floreert), komt het amper voor.
Haagwinde, een project waar ik vanaf november 2021 tot en met 5 mei 2022 bezig ben geweest. Met het programma Gold Rush in het achterhoofd, had ik twee opties, of alles uitgraven tot 2 spaden diep en dan in een kruiwagen alle worteltjes en uitlopertjes van HW er uit vissen of 1,5 uur spenderen aan het maken van een fijne zeef om het proces van grond uitzeven , naast het verwijderen van de ontelbare wortels. Dat laatste scheelde in de tijd. Met 300m2 grond ,waarvan 1/3 door achterstallig onkruid wieden overwoekerd werd door HW , had ik het plan gevat om alles op de schop te nemen. Ik zag mijn frambozen, kruisbessen, zwarte bessen en vijgen tot 2 meter hoog verdwijnen door de HW. Nu is het onder controle . Iedere steen inderdaad gelicht en tot 2 spaden diep uitgegraven. En niet al te veel bladdekkende groenten neer willen zetten zodat overzicht mogelijk is.
Bedankt voor de tips. Wij zitten ook met een overdaad aan winde, dit jaar meer als vorig jaar. Zoals bij alle kruiden denk ik dat er een reden is waarom winde op een bepaalde plaats opkomt. Ik heb deze zelf nog niet kunnen achterhalen, maar door er samen over na te denken, komen er misschien wel ideeën die nog tot andere oplossingen kunnen zorgen. Zoals Frank zegt, er zijn altijd meerdere oplossingen voor een probleem. Kwestie is alleen die te vinden. Om al even een eerste denkpiste te suggereren, in de wilde natuur komt winde ook voor maar het is niet zo dat die daar alles overneemt. Wat zou de reden daarvan kunnen zijn? Mogelijks door een gebrek aan licht? Of is het de grond? Als heermoes verdwijnt als je mineralen toevoegt door bv. lavameel, is winde dan in diezelfde zin ook een indicatieplant? Nog een vraag die ik mij stel, wat als je winde laat doen? Ongetwijfeld woekert die de hele tuin over, maar voor hoe lang? Misschien verdwijnt deze vanzelf eens zijn functie is vervuld. Ik vind nog geen eenduidige antwoorden op deze vragen, maar misschien komen we er samen wel uit. Intussen bered ik me door de winde zo goed mogelijk overal uit te trekken zodat er zich geen bloemetjes vormen. In de herfst of in het voorjaar ga ik in de moestuin de grond omwoelen om zoveel mogelijk wortels weg te halen. Maar in onze tuin thuis zitten we ook met winde die tuin kan ik niet omwoelen. Dus lijkt me tot nu toe de enige mogelijkheid het zo goed mogelijk op te volgen (elke avond eens door de tuin gaan) en telkens uit te trekken als die ergens opkomt.