Enkele jaren geleden werden er nog overal cursussen composteren gegeven, kwamen compostmeesters uitleg geven op lezingen, opendeurdagen en op het containerpark. Het vuur voor het verspreiden van de ‘blijde boodschap’ over het composteren is ondertussen blijkbaar wat uitgedoofd.
Bij ons op het containerpark groeit het onkruid boven de compostbakken uit en staat het compostmeesterhuisje nog enkele windstoten van omvervallen. Ook de campagnes en activiteiten rond composteren in de compostmaand bij uitstek lijken mij sterk verminderd. Een reden hiervoor is volgens mij dat veel mensen begonnen zijn met composteren omdat dat de ideale manier is om het keuken- en tuinafval te verwerken. Zeker sinds men moet betalen voor de groene bak en om alles achter te laten op het containerpark.
Maar de composthoop in de achtertuin is dikwijls moeilijk een composthoop te noemen maar eerder een stinkende hoop rottend afval. Ook de slijmerige brij in het compostvat waar een zwerm vliegen uit ontsnapt elke keer u er iets wilt insmijten is niet echt te vergelijken met het naar bosgrond geurende gewilde eindproduct.
Nochtans is composteren helemaal niet moeilijk, maar er zijn enkele regels die u zeker moet onthouden!
Allerbelangrijkste regel
Een composthoop heeft structuur nodig. Anders zakt alles ineen en wordt alle zuurstof uit de hoop verdreven. Zonder zuurstof nemen de anaërobe – organismen die geen zuurstof nodig hebben – bacteriën over en krijgt u de typische naar rotte eieren ruikende slijmerige substantie.
Deze broodnodige structuur verkrijgt u door bruine materialen te mengen met de groene materialen. Bruine materialen zijn zaken die traag verteren zoals stro, houtsnippers, bladeren, …. Zij leveren weinig voedingsstoffen aan de composthoop maar zorgen ervoor dat er voldoende luchtcirculatie mogelijk blijft. Hierdoor kunnen de aërobe micro-organismen blijven werken en verloopt het composteringsproces geurloos.
Deze bruine materialen bestaan voornamelijk uit koolstof, de groene materialen – gras, onkruid, etensresten, .. – die aan de hoop worden toegevoegd bevatten voornamelijk stikstof. De organismen gebruiken beide stoffen – koolstof en stikstof – in een bepaalde verhouding voor hun ontwikkeling. Wanneer deze stoffen in de juiste verhouding aanwezig zijn, dan kunnen deze organismen zonder veel problemen hun aantallen opbouwen en gaat de compostering vlot verlopen.
De juiste verhouding bruin – groen
Deze verhouding van koolstof en stikstof komt in de praktijk overeen met een 50 – 50 verhouding van bruine en groene materialen. Zorg er dus voor dat u elke keer wanneer u een emmer keukenafval in het compostvat kapt, u ook een emmer houtsnippers erbij kapt. Dan met de beluchtingsstok erdoor en u krijgt een compostvat zonder geur en zonder vliegen. Wanneer de compostering goed verloopt heeft het compostvat schijnbaar ook geen bodem want u kunt er maanden lang vanalles in blijven kappen. Het volume van het materiaal verkleint aanzienlijk door de omzetting.
Meer info over de materialen die mag en kan composteren vindt u in de volgende brochure: Vlaco composteringsbrochure.
Ook voor compostbakken is het belangrijk om dit evenwicht min of meer te bewaren. Bij het op- en omzetten van de compostbak voeg ik altijd een behoorlijke hoeveelheid vers gemalen gras toe. Dit zorgt ervoor dat de hoop snel een hoge temperatuur krijgt zodat het onkruidzaad wordt gedood. Normaal moet de hoop minstens drie dagen boven de 50 °C zitten en dan zijn de onkruidzaden dood.
Lukt dit niet dan gaat u onkruid zaaien wanneer u de compost gaat uitspreiden over uw groentebedden. Wat u moet doen om gemakkelijk deze hoge temperaturen te bereiken en te houden is voor een andere keer :-).
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Marc says
Frank, mogen ook schillen van citrusvruchten (appelsien, citroen) op de composthoop.
Frank Anrijs says
Dag Marc,
wij gooien alle afval van citrusvruchten op de composthoop. Ze verteren redelijk snel, maar het zijn biologische. Op gewoon gekweekte citrusvruchten worden veel pesticiden gespoten en weet ik niet of de vertering ook zo gemakkelijk gaat.
Groeten,
Frank
Guy says
Frank, urine kan gebruikt worden op een composthoop.
Ken jij ook verhoudingen?
Ik ga er van uit dat als je meer bruin materiaal gebruikt, in mijn geval ook papier en karton dat ik meer stikstof mag toevoegen?
Wat gebeurd er echter als je teveel stikstof of in mijn geval urine aan de hoop gaat bijvoegen. Greetz Guy
Frank Anrijs says
Dag Guy,
ik heb wat rondgekeken in enkele boeken over composteren maar het onderwerp urine wordt angstvallig vermeden.
Ik denk dat er geen speciale verhoudingen voor zijn, je moet gewoon in het oog houden dat uw totale C/N verhouding in orde blijft. Teveel stikstof zorgt voor een slechte balans en de compostering gaat niet goed verlopen. Wanneer dan achteraf de compost wordt gebruikt gaat deze in de grond verder werken en organisch materiaal (C) uit de grond gebruiken om het teveel aan stikstof weg te werken.
Wij gebruiken geen urine of menselijke uitwerpselen in onze compost omdat wij groenten kweken voor de verkoop en mensen soms een beetje huiveren bij de gedachte dat deze compost voor hun groenten wordt gebruikt.
Groeten,
Frank
Elke says
Dag Frank,
We hebben een compostvat gekregen, maar nu blijkt de onderste laag heel erg te stinken (een beetje naar poep, erg vies). Bovenin ziet het er beter uit. Er zitten ook veel wormen en pissebedden in. Kunnen we hier nog iets mee om het te redden of weggooien?