Combineren is belangrijk in een moestuin, juist combineren wordt essentieel indien je wilt tuinieren zonder bestrijdingsmiddelen. Het systeem van schijnbare chaos is specifiek voor dit doel ontwikkeld en combineert in verregaande mate verschillende kenmerken van je groenten. Maar er zijn enkele uitzonderingen die zich niet zo eenvoudig laten combineren en waarbij telkens vragen rijzen. Een daarvan is aardappelen.

Hoe moet je dit combineren? Hoe moet je deze aanhogen wanneer hij gecombineerd staat met andere groenten en hoe kan je deze oogsten zonder andere planten te beschadigen? Allemaal vragen die hieronder beantwoord worden!

Aardappelen combineren?

Aardappelen zijn planten die vroeg in de grond gaan en vroeg beginnen groeien. Ze staan bij de eersten boven en groeien hard. Na enkele maanden staan ze al breed en groot boven, nog wat later begint het loof vaak om te vallen. Elke plant die hiermee moet samengroeien ondervindt last om te overleven, van onbekommerd groeien is zelfs geen sprake. De aardappel is dus een moeilijke plant om te combineren, daarom voorzien wij een apart deel van een bed, een eilandje, voor deze teelt. De aardappelen vormen zo een klein blokje in je moestuin (of meerdere kleine blokjes).

Je zet dan drie rijen aardappelen van een beperkte lengte, wij gebruiken eilandjes van 2.5 m en krijgen zo een blokje aardappelen van 2.5 m op 1.2 m. Om ook in orde te zijn met teeltopvolging worden er de volgende 3 jaar geen aardappelen gezet op dit eilandje. Aardappelen zijn gevoelig voor bodemziektes en ook de coloradokever rekent op een herhaalde teelt, dus dit is wel belangrijk om in gedachten te houden bij je planning.

Is er dan niets dat goed combineert met aardappelen? Toch wel. Tuinbonen kan je met succes combineren met aardappelen, het levert je zelfs voordelen op!

Tuinbonen kan je ook al vroeg op het jaar zetten, wij planten ze gelijk uit met de aardappelen in begin april. Je plant dan je aardappelen en daartussen zet je je tuinbonen. De aardappelen kunnen wat steun gebruiken tijdens het einde van hun groei. Bij veel wind of een stevige regenbui willen ze wel eens plat gaan liggen, de tuinbonen gaan dan als steun dienen en het loof recht houden.

Omgekeerd geldt hetzelfde. Tuinbonen moeten vaak geholpen worden met een stokje om recht te blijven. Hier gaat het loof van de aardappelen helpen om de bonen recht te houden zodat jij dit niet moet doen.Een goede combinatie dus.

Wel goed opletten welke soort tuinbonen je zet. Het moet een hoge soort zijn. Een lage soort vormt zijn bloemen te laag, in het loof van de aardappelen en zal weinig opbrengst hebben. De hogere soorten geraken boven de aardappelen uit en krijgen een mooie opbrengst.

Planten?

Hoe ga je nu te werk in de tuin? Je begint met een eilandje dat je volledig beplant met aardappelen. In dit voorbeeld staan de aardappelen 50 cm uit elkaar en zet je 14 planten op een eilandje. Je kan ze gerust ook dichter zetten (afhankelijk van de soort), en dan plant je 17 planten per eilandje van 2.5 m.

We volgen de golven niet maar planten in een rechte lijn. Hier zijn meerdere redenen voor. Zoals je ziet in bovenstaande figuur kom je met je planten toch altijd uit op een golf, zelfs indien je in een rechte lijn plant. Ook heeft het gebruik van golven weinig zin bij aardappelen omdat ze het hele eiland dicht groeien en er niets van golven of lijnen te zien is. We zetten de planten geschrankt zodat ze elkaar niet hinderen en de ruimte optimaal gebruikt wordt.

Hiertussen planten we dan onze tuinbonen. Ook dit doen we niet in golven, maar we volgen de rijen van de aardappelen:

Zo krijg je een eiland dat mooi dicht groeit en waar je toch een dubbele opbrengst van kan halen, met het bijkomende voordeel dat de planten elkaar ondersteunen en dat er enige verwarring is voor insecten die bonen en aardappelen zoeken.

Aanhogen?

De volgende vraag is dan uiteraard hoe je je aardappelen moet aanhogen in zo’n systeem. Als je ons ondertussen een beetje kent dan zal het antwoord je niet verbazen. Wij hogen onze aardappelen niet aan.

We proberen in een natuurlijke moestuin zoveel mogelijk te laten doen door de natuur en doen het liefst zelf zo weinig mogelijk. En aanhogen is iets wat we niet zelf doen. En het is ook niet nodig. Alles heeft te maken met je bodemstructuur. In een gespitte bodem, met weinig structuur wordt de bodem snel hard. Aardappelen die hierin groeien doen het niet goed. Ze vormen hun nieuwe aardappelen het liefste in losse grond, geen harde. Ze hebben daarom graag de aangehoogde ruggen waarin ze vlot hun nieuwe knollen kunnen maken.

Maar in een bodem met een goede structuur moet dit niet. De bodem is los genoeg en de plant maakt zijn knollen gewoon in de bodem, niet erop. Onze aardappelen komen niet boven te liggen, die groeien in de bodem, zonder enig probleem. Aanhogen kan je bij een goede bodemstructuur perfect achterwege laten. En dan kan je kleine groepjes aardappelen zetten, in combinatie met tuinbonen, zonder je zorgen te maken en zonder al dat extra werk.

Je kan zelfs mulchen tussen je aardappelen, want ook daar ga je de bodem niet verstoren tijdens de teelt.

Oogsten?

We zijn bij het einde van de teelt aangebroken. Zowel de aardappelen als de tuinbonen hebben plaag- en insectenvrij gegroeid en waren een lust voor het oog. Maar nu moeten we oogsten. En hoe doe je dit zonder de bodem te verstoren?

Aardappelen groeien in de grond, net zoals wortelen, yakon, radijzen, rapen en prei. Wil je eten, wat toch de bedoeling is van een moestuin, dan zul je de bodem moeten verstoren. En dat is ook geen enkel probleem, dat gebeurt in de natuur ook plaatselijk. Hierover heb ik vroeger al geschreven.

En doordat je aardappelen op een rechte lijn staan en je tuinbonen op enige afstand, is het perfect mogelijk om je tuinbonen te sparen tijdens het oogsten van aardappelen. Je kan gerust wat graven en zoeken, je tuinbonen blijven goed staan. Deze kan je dan de weken daarna oogsten en eventueel terug knippen. Ze lopen dan nog een beetje uit, waarbij je de scheuten kan gebruiken in je mengeling rauwkost.

Samenvatting

Aardappelen passen perfect in het systeem van schijnbare chaos, al vraagt het wel een kleine aanpassing. Denk aan je teeltopvolging, zorg voor een goede bodemstructuur en je bent vertrokken om ook aardappelen in combinatie en zonder al te veel werk te kweken. Enkel planten en enkele maanden later oogsten, meer moet dat niet zijn!