[mashshare]
Er zijn heel veel mythes in de wereld, en hoe ze er terecht komen weet ik niet, maar dat ze hardnekkig zijn weet ik ondertussen wel 🙂 . Zijn het slechte vertalingen uit boeken, systemen die vanuit andere streken hier toegepast worden maar niet werken, of is het misschien door overlevering een ‘waarheid’ geworden.
Spitten is er zo één, ondertussen weet ook de wetenschap in steeds grotere mate dat spitten vaak meer schade doet dan goed. Een andere waar ik heel veel vragen en opmerkingen over krijg is het gebruik van houtsnippers en het verhaal over bacteriën en schimmels.
Houtsnippers
Telkens ik vertel over het gebruik van houtsnippers op een stuk van onze moestuin als mulchlaag krijg ik hierover opmerkingen. Soms zijn mensen verrast dat het mogelijk is om op deze manier te werken, soms beamen mensen de resultaten die wij verkrijgen bij Yggdrasil.
Maar ook altijd wordt de vraag gesteld over wat voor mij een grote mythe is: een bosbodem bevat schimmels, en een schimmelbodem dient voor meerjarige planten. En groenteplanten hebben een bacterie-dominante bodem nodig en daarom mag je niet met houtsnippers maar moet je met groen materiaal mulchen.
Ik denk dat de praktijk deze theorie al lang heeft ingehaald, maar het is een verhaal dat de ronde blijft doen. Ik heb er in mijn onlangs verschenen boek een stukje aan gewijd, misschien dat die uitleg duidelijk maakt hoe de situatie volgens mij zit:
Dit verhaal van bacterie- of schimmeldominatie hangt ook nauw samen met de pH van de bodem. Ook hier wordt heel veel over verteld wat volgens mij ook al achterhaald is. Maar hier heb ik vroeger al eens over geschreven: ‘Verzuring is een mythe‘. Wanneer je de reacties onder dat artikel leest zul je merken dat er meer mensen zijn die ervaringen hebben in dezelfde richting.
Wat moet je onthouden?
Er wordt heel veel verteld en geschreven, maar je eigen ervaring en observaties zijn toch nog altijd het belangrijkste. Het is niet omdat iemand jou iets vertelt wat hij ergens gelezen heeft dat het ook zo is. Probeer zelf dingen uit die volgens jou kunnen werken. Kijk rond, observeer, vraag, praat en trek je eigen conclusies!
Je zal zelf ook snel merken dat in een tuin niets zwart-wit is maar dat je soms stevig verrast kan worden en er veel grijze zones zijn 🙂 .
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
In het vergelijk tussen een bosbodem en de gecultiveerde bodems van onze (moes)tuinen, is terecht (!) veel aandacht voor mulchen. Als we leren van de natuur en bijvoorbeeld van de werking van een bos, is het met rust laten van de bodem en (dus) het bedekken en voeden van de bodem evident. Toch is er nog een ander, groot verschil te benoemen, met name in relatie tot het voeden van de bodem. Namelijk de aanwezigheid van vaste planten en met name grote, volwassen (climax)bomen. Van de energie/ koolstof die deze bomen d.m.v. fotosynthese binden, wordt tot 90% afgegeven aan de omgeving in de vorm van exudaten, met name via de wortels aan de bodem. Dit heeft dus een enorme impact op het eco-systeem in de bodem; in de rhizosfeer (directe omgeving rondom de wortels) en tot ver daarbuiten langs de schimmelnetwerken. De vermeende impact van mulch met houtig materiaal op de bodem is dus slechts een klein stukje van het verhaal. Ben dus niet bang om met houtsnippers te mulchen, schimmels zijn namelijk ook in onze moestuinen onmisbaar! De praktijk wijst het uit. En ook de theorie! 🙂
Hallo Frank, de man in de film Back to Eden gebruikt naast de houtsnippers ook de mest van zijn eigen kippen die weer gevoed worden door de groente en tuinafval, dat wordt vaak vergeten te vermelden.
vr.gr. Simone
Beste Frank,
Ik gebruik al 3 jaar naast mulch van stro, blad, gras e.d. ook houtsnippers als mulch. Mijn ervaring is dat ik elk jaar meer succes heb met de diverse groenten die ik plant, dit betreft zowel kool als bladgroenten en peulvruchten, alles groeit prima en het valt me ook op dat ik minder problemen heb met slakken.
Ook heb ik deze 3 jaren de aardappelen niet in de grond gestopt maar gewoon tussen de houtsnippers gelegd en toegedekt met stro. Afgelopen jaar had ik een hele goede aardappeloogst en het mooie was dat ik alleen maar het stro aan de kant hoefde te doen en zo de aardappels op te rapen. Ondanks het natte voorjaar had ik mooie schone aardappels en geen rotte. Een mede moestuin eigenaar kwam kijken hoe ik dit deed en stond met grote ogen te kijken, hij vond het zo bijzonder dat hij zelfs zij “hier moet je de televisie bij halen” want zoiets heb ik nog nooit gezien.
Dit is mijn ervaring met houtsnippers en ga hier dus zeker mee verder.
Bedankt Frank voor alle informatie die je ons geeft.
Groeten, Geert.
Hallo,
gebruik je uitsluitend loofhoutsnippers of ook van naaldhout?
spelen de conserverende harsen hier een rol?
allen dank voor de zeer interessante info!
jan
Beste Jan,
Als je de vraag aan mij stelde kan ik je zeggen dat ik alleen loofhoutsnippers gebruik, maar Frank heeft in een vorig bericht over houtsnippers het volgende geschreven:
Het lijkt misschien niet erg logisch, maar elke organische mulch die je gaat leggen bovenop de bodem gaat afgebroken worden en de pH van je bodem dichter bij het neutrale punt brengen.
Dus ook de mulch van eikenbladeren, naaldboomsnippers of zelfs de naalden ervan.
Hopelijk kun je hier iets mee.
Succes en groeten, Geert.
Beste Frank,
Ik heb net een test bedje gemaakt met karton en daarop 10 maanden oude paardenmest, vervolgens eikenbladeren en fijn houthaksel. Kan ik daar al iets op planten, en wat dan wel, of moet dat bed nog ettelijke maanden rusten vooraleer er iets kan worden op gedaan?
Mvg, Ron
waar kan ik smeerwortel kopen? in yggdrasil in vissenaken wanneer en welke uren bereikbaar ben uit de buurt LINTER
Late reactie misschien, maar ik heb recent symphytum uplandicum en de variant bocking 14 aangekocht bij “den oude kastanje” in Herselt.
Kleinschalig kwekerijtje van een idealist kan je wel zeggen. Om op die manier nog je brood te willen verdienen.
waar kan ik smeerwortel kopen? in yggdrasil in vissenaken wanneer en welke uren bereikbaar ben uit de buurt LINTER
Bedankt voor het ophelderen van de mythe, ik was al even naar de waarheid op zoek :). Groet Maarten
Eigenlijk maar één opmerking over dit artikel.
Helaas zijn houtsnippers hier niet zo makkelijk meer te verkrijgen als enkele jaren geleden.
Tot enkele jaren geleden mocht je ze inderdaad dikwijls hebben als je maar even de moeite deed om met je aanhangwagen terplaatse te komen, maar nu gebruiken veel gemeenten en groendiensten ze zelf als mulchmateriaal.
En verder, veel wordt nu ook gebruikt om te verbranden om “zogenaamde groene stroom” op te wekken.
Je ziet wel dat ze soms te koop worden aangeboden, maar (zeker als het dan over loofhout gaat) spreken we over prijzen van 15 en meer per kubieke meter. En iedereen die wat mulcht weet dat een kubieke meter niet veel voorstelt.
Aardappelen gewoon bovengronds tussen een mengsel van stro, compost en mest stoppen, doen we in Zweden al járenlang. Vooral oogsten gaat dan snel én handig. Gewoon de benodigde hoeveelheid aardappelen eruit rapen en de ‘putjes ‘ weer dicht leggen. Geen hark, geen laarzen, geen zere rug 🙂