Al vele keren heb ik vermeld dat open water in de tuin belangrijk is omwille van het leven dat je op die manier kan aantrekken in de tuin.
Een poel of poeltje, een ton, het zijn verschillende mogelijkheden, afhankelijk van de grootte van je tuin.

Stromend water is levend

Vroeger leerde men van jongsaf dat men stilstaand water niet mocht drinken maar enkel stromend water. Stilstaand water bevat ziektekiemen terwijl stromend water schoon is. Ondertussen hebben wij geleerd dat ook stromend water vervuild is. Maar dat is iets van de laatste eeuw. Stromend water is van nature levend, terwijl stilstaand water dood is.

Creatieve processen in de natuur kennen geen rechte lijnen en water lijdt eronder als het door rechte kanalen wordt geleid. Dit is een van de punten die Viktor Schauberger, een Oostenrijkse boswachter, vaststelde. Hij observeerde aandachtig water in zijn verschijningsvormen en gedrag in de bossen. Dat bracht hem tot vernieuwende inzichten.

Spiralen, kronkels …

Beken, natuurlijke rivieren stromen nooit recht maar slingeren zich in een meanderende stroom. De rivier staat nooit stil maar beweegt zich in lagen die in wisselende snelheden langs elkaar heen schuiven. Beken en rivieren bestaan uit afzonderlijke, spiraalvormige stromingen die zich met hun eigen ritme in kronkelende lagen draaien. Bekijk eens de damp boven een kopje koffie of thee: dan zie je de kronkelende sluiers die omhoog gaan. Dat is ook zo’n gelaagde beweging. Je ziet het in de sporen die erosie achterlaat na een fikse regenbui, in het teruglopen van zeewater bij eb …

Water beweegt zich aan de oppervlakte van een bewegende stroom in een spiraalvormig ritme vanuit de binnenkant van een bocht naar de buitenkant waar het omrolt en langs de bedding van de waterloop terugkeert naar de binnenoever. Vanuit dat punt komt het weer omhoog. Er ontstaan draaikolken of verticale energiespiralen. De cycloïde spiraalvormige beweging ligt aan de grondslag van alle groei in de natuur.

Flowforms

We weten dat stilstaand water te weinig zuurstof bevat en een slechte kwaliteit krijgt. Het heeft ook geen draagkracht meer. We kunnen dit verhelpen door een fonteintje te installeren. Het water zal schoner, levendiger en energetischer worden omdat het bacteriële evenwicht en dat van micro-organismen wordt hersteld.

Een andere oplossing is het plaatsen van flowforms. Dit zijn schalen in diverse formaten die zodanig gemaakt zijn dat het water dat er doorheen stroomt terug zijn natuurlijke manier van stromen krijgt. Dit wil zeggen: het water gaat opnieuw spiralen. Door de manier waarop deze flowforms gemaakt zijn gaat het water een lemniscaat maken. Een lemniscaat lijkt op een liggende 8 maar is toch enigszins anders. Het water dat van boven komt stroomt niet recht naar beneden maar maakt een draaiende beweging waarbij het water dat aan de buitenkant is naar binnen toe draait en het water van de binnenkant komt naar buiten, zoals dat bij het normale stromen van water gebeurt.

De oorspronkelijke vorm van de flowforms is ontworpen door de Britse beeldhouwer John Wilkes toen hij in de jaren zeventig samenwerkte met Theodor Schwenk. Deze manier van stromen is ook de manier waarop het bloed door onze aderen stroomt en de sapstroom van planten op- en neergaat.

Onze poel

Toen we op Yggdrasil onze poel hadden aangelegd in 1999 geraakte hij elke zomer bedekt met algen. Ze eraf halen had geen effect, binnen de kortste tijd waren ze er terug. Toen hebben we enkele jaren later zuurstofplanten ingebracht en een drietal flowformschalen geïnstalleerd. Sedertdien hebben we nooit meer algen gehad in de poel.

Flowforms leveren niet alleen gezond water maar ze vormen ook een esthetisch element in de tuin en het geluid van stromend water is aangenaam om te horen.

In de winter blijft het water stromen in de flowforms, zelfs bij sneeuw en vorst. Stromend water bevriest immers niet. Daarvan maken vogels die hier overwinteren dan ook dankbaar gebruik om te komen drinken als verder alles dichtgevroren ligt. In de zomer vormen ze niet enkel een drinkplaats maar ook een badplaats voor vele vogels.

Het grootste deel van de tekst is gebaseerd op ‘De helende krachten van water’ Charlie Ryrie, 1999, Ankh-Hermes, Deventer, ISBN 90 202 43403

Een ander interessant boek is ‘Flowforms. The rhythmic power of water’ John Wilkes, 2003, ISBN 978 086315-392-1