[mashshare]
In de winter is er niet veel werk in de tuin en blijft het buitenwerk beperkt tot nog wat oogsten en mulchen. Het binnenwerk voor de tuin kan bij sommige mensen echter ook sterk oplopen. Het voorbereiden van de planning, het uitkiezen van de zaden, het sorteren van oude zaden, het bestellen van nieuwe zaden, … Ook daar kruipt allemaal tijd en energie in.
Ondertussen is het hoog tijd om uw zaden te bestellen, echte ‘die-hards’ hebben ze waarschijnlijk al thuis liggen 🙂 .
Wanneer u zaad wilt bestellen, zijn er eigenlijk veel verschillende pistes die u kunt bewandelen:
- zaden in de winkel kopen
- biologische zaden kopen
- zaden ruilen
- …
Gangbare zaden
Er zijn de gewone zaadzakjes die tegenwoordig zelfs in de supermarkten hangen zoals van de merken Somers, VT zaden, … Dit zijn zaden die op een gangbare manier worden gekweekt. Dit betekent met het gebruik van kunstmeststoffen, bestrijdingsmiddelen, herbiciden, ontbladeringsmiddelen, ….
U kunt uzelf nu afvragen of uw plant daar veel van gaat overhouden wanneer hij opgroeit in uw tuin. Dikwijls worden zaden echter ook gecoat met fungiciden om ze te beschermen tegen schimmels.
Maar er zijn daarnaast nog verschillende redenen waarom u toch best voor biologische zaden kiest.
Enkele nadelen van F1
Gangbare zaden zijn dikwijls zaadsoorten die gekweekt worden voor professionele tuinders. Zij zoeken naar andere eigenschappen in hun groenten dan u en ik. Ik wil een lekkere sappige tomaat, die over een lange periode afrijpt zodat ik vele maanden kan genieten van een tomaat in mijn sla :-).
Een kweker wilt een tomaat die hij groen kan plukken, maar die toch nog afrijpt, die tegen een stootje kan, waarvan de hele tros ineens rijp is, …
Heel vaak zijn de einddoelen van een hobby-kweker en een professionele kweker tegenovergesteld!
Een ander nadeel is het gebruik van F1-hybriden. De uitleg wat dit juist is vindt u hier: F1-hybriden. Een groot probleem met hybride zaden is dat het zaad dat daarvan afkomstig is waardeloos is. U kunt dus van een F1 tomatensoort geen pitjes in de grond steken en dezelfde tomaten oogsten het volgende jaar.
En dit is juist een heel belangrijk aspect in de natuurlijke moestuin, en was trouwens tot 50 jaar geleden ook in de gangbare landbouw heel belangrijk.
Mijn Opa
Ik weet nog goed het verhaal dat mijn vader vertelde over mijn opa. Zondags werd er niet gewerkt op de boerderij maar wandelden de boeren langs de velden om te kijken hoe alles erbij stond. Zo konden ze van dichtbij de kwaliteit en voortgang van de gewassen bekijken.
Ook konden ze zo het beste stukje van hun veld vinden en dit reserveren om zaad van te oogsten. Elke boer had een stuk van zijn graanveld dat apart gehouden werd om het zaad van het volgende jaar te oogsten. Tegenwoordig is dit onbestaande en koopt een boer elk jaar zijn zaad.
Vroeger had een boer eigen gewassen, die door elk jaar de beste soorten te selecteren, perfect aangepast waren aan zijn manier van werken, zijn grond en de plaatselijke omstandigheden. Door deze evolutie zijn er vele variëteiten ontstaan, en waren er ook veel meer variëteiten bestand tegen ziektes en plagen.
Nu selecteert men in een labo en kruist men op eigenschappen zoals gelijktijdig afrijpen, stootgevoeligheid, opbrengst, … Deze manier van selecteren zorgt voor een enorm verlies aan diversiteit. Ook zijn de groenten niet meer aangepast aan de plaatselijke omstandigheden waardoor ze minder goed groeien en bv. sneller last hebben van plagen en ziektes.
Is er een alternatief?
Ja!
Zaadvaste rassen, en wat dit juist is kan u hier lezen: Zaadvaste rassen.
De naam zegt het al eigenlijk maar deze rassen geven vruchtbaar zaad met dezelfde eigenschappen. Wanneer u nu zaad oogst van de dikste, beste tomaat in uw serre weet u dat u volgend jaar deze eigenschappen terug in de planten gaat hebben.
Zo kunt u zelf voor veredelaar spelen en een eigen variëteit ontwikkelen die volledig is aangepast aan uw lokale omstandigheden.
Gangbare zaadhuizen concentreren zich op F1-hybriden, omdat u hiervan elk jaar nieuw zaad moet kopen.
Biologische zaadhuizen zeggen ‘Nee’ tegen F1-hybriden en gaan volledig voor zaadvaste rassen. Deze worden dan ook nog eens opgekweekt zonder herbiciden en groeihormonen en dikwijls met de hand geoogst en verwerkt.
Een Duits zadenhuis (Bingerheimer) gaat zelfs nog een stap verder. Zij nemen zaden op van professionele kwekers, ondertussen al meer dan 100, die hun eigen zaden kweken en zo bijdragen aan een enorme diversiteit.
Conclusies
- Koop biologisch zaad
- Kies voor zaadvaste rassen
- Koop wat u wilt zaaien, twijfel niet teveel over de hoeveelheid
Belang van zaden
Voor ons is het vanzelfsprekend om naar de winkel te rijden en zaad te kopen, maar dat zal misschien in de nabije toekomst iets minder evident zijn.
Grote zaadhuizen kopen constant kleinere huizen op, soorten verdwijnen, soorten worden gepatenteerd. Er is veel aan het gebeuren rond zaden, eigen zadenteelt en de zaadsouvereiniteit, maar het is allemaal niet zo duidelijk wat er juist gaande is.
Wil je hier meer over horen, of wil je een uitleg horen over het diepere belang van zelf zaad winnen?
Volgende week is er een interessante lezing over dit onderwerp op Yggdrasil, gegeven door Esmeralda Borgo. Geïnteresseerd? Meer informatie over de lezing vind je hier: Blijf van ons zaad af!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Barbara Shen says
Morgen wordt er in Wageningen de zadenruilbeurs Reclaim the seeds georganiseerd. Het gaat dan de hele dag over bovenstaand onderwerp. Vrijwel alle in Nederland opererende zaadhuizen zijn dan aanwezig en verkopen hun zaad. Ook is er gelegenheid om eigen zaad te ruilen.
Locatie: Wageningen Universiteitscampus, gebouw Forum.
Website: http://www.reclaimtheseeds.
Eenzelfde zadenruilbeurs wordt op 27 februari georganiseerd door Velt in het Belgische Lier, Mallekotstraat 43/B1.
Beide zadenruilbeurzen zijn van 10:00u – 17:00u
Mirjam says
Eigenlijk te zot voor woorden dat we niet-biologisch nog steeds gangbaar noemen Frank. Zullen we eens nadenken hoe we die typeringen kunnen omdraaien?
Jan Willem Steenweg says
Het blijft vreemd dat veel mensen niet na kunnen denken, iedereen moet voor biologisch gaan. De wereld zou er veel beter uit gaan zien.
Gr Jan Wilde een Tuin.
Greet says
Dag Frank,
Ik oogst zelf zaden van tomaten, pepers, pompoenen, courgettes,…
Maar gisteren werd me verteld dat pompoenen aan kruisbestuiving doen en ik met dat zaad wel eens giftige pompoenen kunnen kweken…
Jullie oogsten al jaren eigen zaad (dacht ik) … wat is hier van aan? Is dit bangmakerij ? Geldt dit ook voor zaden andere vruchten?
Alvast bedankt voor de info
Greet