Dat mulchen enorm veel voordelen heeft in de tuin, dat heb ik al herhaaldelijk gezegd, en dat is jou misschien ondertussen ook al wel duidelijk. Maar in het voorjaar, wat doe je dan met die mulch? Moet je die laten liggen? Moet je die weghalen? Het advies dat altijd gegeven wordt, is dat je die in het voorjaar moet weghalen, zodat de bodem open en bloot ligt. Maar heeft dat nu echt wel voordelen? Waarom zou je dat doen, en hoe doen wij dat? Dat ga ik proberen uit te leggen.

Het klassieke advies: mulch weghalen

Het advies om mulch in het voorjaar te verwijderen, bestaat al sinds mensenheugenis. De reden? Een mulchlaag kan de bodem isoleren, waardoor deze minder snel opwarmt. Hoe sneller de bodem opwarmt, hoe sneller je kunt beginnen met zaaien en planten. Een mulchlaag schermt de bodem af, isoleert een beetje, en zorgt ervoor dat de zon niet zo gemakkelijk aan de bodem kan als je de mulch weghaalt. Zeker in een bodem rijk aan organisch materiaal, kan die dan opnieuw beginnen opwarmen.

Een andere reden is dat een open bodem overdag warmte opneemt en die ’s nachts uitstraalt. Dit kan helpen bij nachtvorst, omdat de bodem dan minder snel afkoelt. Als je al zaadjes of plantjes in de grond hebt, kunnen die zo beter beschermd worden tegen de kou. Het klassieke advies is dus: haal de mulch weg, zeker in traditioneel tuinieren.

De voordelen van mulch laten liggen

Toch zijn er ook goede redenen om de mulchlaag te laten liggen. Ten eerste houdt mulch onkruid tegen. Als je de mulch weghaalt en de bodem blijft open liggen, kan onkruid makkelijker kiemen. Dat betekent extra werk in de tuin. Mulch houdt de bodem bedekt, waardoor onkruid weinig kans krijgt.

Daarnaast beschermt mulch het bodemleven tegen extreme weersomstandigheden. In een koude winter, zoals die van dit jaar, kan mulch voorkomen dat de bodem bevriest. Het bodemleven blijft dan actief en kan de bodem verder verbeteren. Als je de mulch weghaalt, kan vorst direct in de grond trekken, wat schadelijk is voor het bodemleven. Mulch fungeert dus als een beschermende laag.

Te veel mulch: een probleem?

Ja, je kunt te veel mulchen. Wij hebben dat zelf ook ervaren. In het begin van ons mulchavontuur legden we in het najaar een dikke laag bladeren op de bedden. Door een droge winter verteerde het blad niet goed, en in het voorjaar lag er nog een dikke laag onverteerd materiaal. Dat maakte zaaien en planten bijna onmogelijk. Vogels krabben in de mulch, waardoor zaailingen bedekt raken en niet goed groeien. De enige oplossing was om de mulch tijdelijk te verwijderen en later opnieuw te gebruiken.

Te veel mulch in het voorjaar is dus niet goed, maar een beetje mulch kan geen kwaad. Het hangt af van je manier van tuinieren en het type mulch dat je gebruikt. Het is een kwestie van balans vinden.

Onze ervaring: mulch en opwarming

Wij hebben een stuk tuin waar we altijd met stro mulchen. Daar leggen we in het voorjaar continu stro bij, zodat de bodem bedekt blijft. Op andere bedden, waar we in het najaar minder mulchen, is de mulch tegen het voorjaar grotendeels verteerd. Wat we merkten, is dat de bedden zonder mulch sneller opwarmen. Daar kunnen we twee tot drie weken eerder beginnen met zaaien en planten.

Maar eens de zomer begint, valt dat verschil weg. De opbrengsten zijn uiteindelijk vergelijkbaar. Het verschil in opwarming in het voorjaar maakt dus niet zo veel uit voor de totale opbrengst. Het is vooral een kwestie van wanneer je wilt beginnen. Als je wat later begint, haal je dat verschil vanzelf in.

Waarom wij de mulch verwijderen

Voor ons is de belangrijkste reden om de mulch te verwijderen niet de opwarming, maar het gemak. Als je mulch laat liggen, kunnen vogels erin krabben, waardoor zaailingen bedekt raken. Ook is het lastiger om zaadgeulen te maken of plantjes te plaatsen. Daarom proberen we de mulchlaag zo te doseren dat die tegen het voorjaar grotendeels is verteerd.

In het najaar leggen we ongeveer 5 à 6 centimeter bladmengsel. Tegen eind april, wanneer we beginnen met zaaien en planten, is dat meestal grotendeels weg. Als er nog wat mulch ligt, leggen we die opzij of verplaatsen we die naar een ander deel van de tuin, bijvoorbeeld bij de aardappelen. Zo hebben we een onkruidvrije bodem en kunnen we direct beginnen met zaaien en planten.

Conclusie: wat is de beste aanpak?

Mulch weghalen in het voorjaar kan de bodem sneller laten opwarmen, maar het is niet per se nodig voor een goede opbrengst. Het belangrijkste is om te voorkomen dat je te veel mulch hebt liggen wanneer je wilt zaaien of planten. Te veel mulch kan onhandig zijn, maar een beetje is geen probleem.

Onze aanpak is om in het najaar voldoende mulch te leggen, zodat die tegen het voorjaar grotendeels is verteerd. Zo hebben we een onkruidvrije bodem en kunnen we direct beginnen met zaaien en planten. Het is een kwestie van uitproberen en aanpassen aan je eigen tuin en voorkeuren.

Wat je hierboven leest, is een transcriptie van de podcast. Deze tekst bevat de hoofdpunten van de opname, maar is altijd beknopter dan het origineel. Wil je het volledige verhaal, met alle details, dan kan je best de opname bovenaan beluisteren!

Wil je het in je auto, tijdens het sporten of tuinieren beluisteren, dan is het misschien handig om dit via mijn Spotify-kanaal te doen: Je Eigen Perfecte Tuin