Door de uitzonderlijke hoge temperaturen van de laatste weken blijven verschillende groentes lustig doorgroeien. Zo hebben wij nog altijd boontjes, volop pluksla, courgettes en verschillende bladgroenten voor onze slamengeling.
Gisteren tijdens het snijden van courgettes viel het mij op dat er vele courgettes aangevreten waren door, ik vermoed, slakken en ook muizen. Iets wat tot nu toe eigenlijk nog niet gebeurd was. Naargelang ik verder in de tuin kwam en ook van planten begon te snijden die later gezet waren, verdween de vraat helemaal en waren de courgettes weer gaaf en onaangeroerd. Net zoals ze moeten zijn!
Voorste en achterste planten
De voorste bedden worden altijd het eerste aangeplant, hier staan dus ook de oudste planten. Deze hebben al veel vruchten gedragen, en zijn overduidelijk versleten. De bladeren worden stilaan wit van de meeldauw, veel nieuwe bloemen staan er ook niet meer op. Het glanzende groen van de plant in volle groeiperiode is er niet meer, het is eerder een doffe grijze kleur.
Helemaal vanachter ligt het klaverveldje, waar we de allerlaatste courgetteplanten hebben gezet. Als je deze planten ziet staan, waant u zich midden in de zomer. Het blad is nog glanzend groen, het staat steil omhoog en de bloemen onder de bladeren zijn nog talrijk. De vitaliteit spat van de plant af, het is duidelijk dat deze planten nog niet dadelijk het loodje gaan leggen :-).
De courgettes aan de voorste planten heb ik allemaal ofwel afgesneden en laten liggen, of afgesneden en meegenomen voor onze ezels. Velen hadden rotte neuzen en waren behaard door de schimmel. Andere hadden duidelijke vraatsporen van muizen en waren niet meer geschikt voor consumptie. Qua grootte en groei was het wel in orde, maar toch werden ze op allerhande manieren aangevallen.
Van de achterste planten heb ik geen enkele moeten wegsmijten. Allemaal, één voor één, waren ze uitstekend en worden ze morgen verkocht in de winkel.
Wat is het verschil?
Het enige verschil is de leeftijd van de plant.
De voorste planten zijn versleten en kunnen niet meer voldoende energie opbrengen om in hun vruchten alle noodzakelijke voedingsstoffen te steken. Slakken, schimmels en muizen merken dit blijkbaar en vallen de vruchten van de planten aan. Hoe ze het weten is mij een raadsel, maar ze herkennen duidelijk het verschil tussen een vitale, gezonde plant en een plant die minder energie en levenskracht heeft.
En wat betekent dat voor ons?
Dit bewijst eens te meer dat het bestaan van plagen en ziektes een oorzaak heeft. Al deze dieren en schimmels doen uiteindelijk niet meer dan de zwakke planten opruimen. Het is dus onzinnig om de gevolgen, om de aanvallers te bestrijden. Dat is immers een gevecht tegen de bierkaai.
Nooit gaat u alle slakken kunnen doden met slakkenkorrel, nooit gaat u alle muizen vergiftigen, nooit krijgt u alle schimmels kapot gespoten! Niet zolang ze zo overvloedig eten vinden in uw tuin.
Dat deze opruimers de zwakke planten aanpakken, betekent dat u moet zorgen dat er geen zwakke planten zijn! U moet niet zitten bestrijden in uw tuin, u moet uw bodem verbeteren. U moet de groeiomstandigheden verbeteren, u moet de juiste soorten op de juiste plaats in het juiste seizoen zetten!
Het gaat u niets vooruit helpen als u alle slakken die u vindt in 2 knipt. Het gaat ook niet helpen als u overal netten overspant. Want u gaat voor de rest van uw carrière bezig blijven. Want u gaat zwakke, ongezonde planten hebben en houden.
Wat u moet doen is de onderliggende oorzaak van uw problemen aanpakken, en dit gaat enkel door uw bodem te verbeteren. Door uw samenwerking met de natuur op te krikken en door uw planten sterker en gezonder te maken.
En dan gaat u ook nauwelijks nog last hebben van slakken, rupsen, luizen en schimmels :-).
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Frank, groeten uit 1140 Evere
Ik ben volledig akkoord dat bijna alle werkzaamheden in de moestuin in functie moeten zijn van “verbeteren van de bodem ” Dit principe pas ik nu al 4 jaar toe en dit jaar begin ik stilaan het resultaat op te merken. Het is ook met plezier dat ik de tuin als een laboratorium zie. Volgend jaar zal ik een proef uitvoeren met lavameel van DCM maar aan 7 euro per 2kg gaat dit wel kostelijk uitvallen.
Nogmaals bedankt voor je raadgevingen.
Je kan anders misschien wat verder zoeken naar lavameel. Wij verkopen zakken van 20 kg aan een dikke 14 euro. Er zijn waarschijnlijk nog andere verkooppunten dichter bij.
Hallo Frank,
Ik kan je heel goed volgen in je thorie van sterke en zwakke planten. Mijn ervaring is ook dat slakken echt wel groen blaadjes lusten (dus heel jonge plantjes). Hoe ga ik daar mee om?
groetjes
Lieve
Het is natuurlijk altijd een en verhaal. Er zijn meerdere redenen waarom u slakken in de tuin heeft die uw plantjes opeten.
Zo moet u zorgen dat u voldoende natuurlijke vijanden heeft, dat uw planten in het juiste seizoen geplant worden, dat ze een goede bodem vinden, …
Wij ondervinden (en velen met ons) dat de meeste problemen met slakken en andere vraatzuchtigen dan grotendeels verdwijnen.
Dag Lieve, Gisteren via de website van Permacultuur een aflevering van een tuinprogramma gezien, waarbij een tuinarchitect (www.mier.be), die via permacultuur in eigen onderhoud voorziet, allerlei zaken uitlegt. Hij stelde dat slakken via de reukzin weten waar de planten staan, die stress hebben Jonge zaailingen, die net buiten uitgeplant zijn, hebben er zo’n twee weken last van bijvoorbeeld. Hij had daar ook een remedie voor met een grote bloempot, waarvan de helft dwars was weggesneden. Hij legde die met de gekrulde rand ondersteboven op de grond, zette het pompoenplantje erin op de grond, vulde de omgekeerde halve bloempot met compost en deed daarbovenop een laagje lavagruis. Twee onaangename passages voor de slakken (de omhoog gekrulde rand van de bloempot en het te scherpe lavagruis).
Dag Immy,
je schrijft (16/10/2014) “Gisteren via de website van Permacultuur een aflevering van een tuinprogramma gezien, waarbij een tuinarchitect (www.mier.be), die via permacultuur in eigen onderhoud voorziet, allerlei zaken uitlegt.” Graag zou ik die aflevering eens volledig bekijken. Maar ik vind ze niet op het internet. Kan je een link, of enkele wegwijzers bezorgen?
Alvast bedankt!
Kris
@ Kris,
Het filmpje kan ik niet in een URL toevoegen. Mijn kennis hierover moet ik nog opvijzelen.
Wel kan ik de website meegeven:
http://www.ringtv.be/video/viva-tuinen-28062014
Hopelijk lukt het zo.
Hoi Immy,
SUPER BEDANKT voor de link!
Ik ben echt blij dat ik dit filmpje heb kunnen bekijken.
Niet alleen voor de interessante tip ivm het planten van pompoenen (zal ik zeker uitproberen), maar zeker ook om op die manier kennis te maken met de met boeiende inzichten van Steven Plas. Die mens is één en al passie voor natuur. Zalig !
Beste Frank,
Wat je schrijft over schimmels interesseert mij wel. Maar toch heb ik nog veel vragen. Je noemt ze bijvoorbeeld nuttig voor de bodemstruktuur, maar tegelijkertijd is het een plaag voor planten, zoals je in je laatste artikel schrijft. Kun je me uitleggen welke soorten (schadelijke en nuttige) schimmels er zijn en hoe ik er mee kan omgaan?
hartelijke groet, Mirjam Kabki
Moestuinvereninging De Lentse Aarde in Lent (Nederland)
Het is dat er slechte en goede schimmels zijn. Als u uw bodem goed verzorgt gaan de goede de overhand hebben en gaat er nauwelijks plaats zijn voor slechte schimmels. Maar schimmelsporen vliegen constant door de lucht.
Als ze landen op verzwakte planten zullen ze niet aarzelen om hun slag te slaan. Maar zodra je slechte schimmels gaat bestrijden met allerhande producten, ook ecologische !!, ga je alle schimmels afdoden, ook de goede!
Gewoon zorgen dat je bodem op orde is en nooit de grond bewerken. Enkele jaren laten doen, organisch materiaal toevoegen en alles gaat vanzelf verbeteren.
In “het voedselbodemweb” vind je je antwoorden 🙂
😀
Hoi Frank,
We maken al jaren gebruik van je kennis aangaande al je theorieën en hebben er echt heel heel veel baat bij.
We hebben nu alleen een vraag over bietjes/krootjes. Al jaren telen we die zonder veel moeite. Ze werden niet altijd even groot maar dan wat extra oogsten. Dit jaar echter zijn de bieten (wel mooi groot) (ze staan op 5 verschillende plaatsen) allemaal op alle veldjes aangevreten tussen de grond en het lof. We hebben geen konijnen of veenmollen. Muizen zijn er uiteraard in overvloed maar het gekke is dat ze alleen de bieten aangevreten hebben en zodanig dat ze niet meer te gebruiken zijn, de helft is er bij de meeste afgegeten. De wortels en alle andere gewassen worden niet op deze wijze afgevreten. Het ziet er echt uit alsof een beestje met knaagtandjes ze aan heeft gevreten. Zouden mollen dit kunnen doen ?
Wij hebben dit jaar vreemd genoeg juist hetzelfde voorgehad. NOrmaal hebben wij altijd veel rode bieten om te verkopen, dit jaar is een groot deel van de rode bieten bovengronds aangevreten.
Geen wortelen, geen rapen, geen knolselder of rammenas, enkel de rode bieten. Tandensporen van muizen of konijnen, maar wie, wat en waarom, wij hebben geen enkel idee …
Ik heb iets heel anders, namelijk enorm veel last van witte vlieg in de boerenkool,
Weet iemand wat ik daar aan kan doen? Het is een jaarlijks terugkerend probleem.
dag Geert, bij mij is het ook elk jaar prijs met de witte vlieg op de kool… Ik heb daar nog geen afdoend antwoord op. Toen ik vroeger de kool oogstte of ertegen tikte, vloog een witte wolk op. Ondanks het niet bestrijden, zijn ze in aantel geminderd. Nu vliegen er ‘slechts’ een vijftal op en moet ik er nog wat afspoelen na het oogsten.
Wij hebben geen witte vliegjes in onze tuin, spijtig genoeg kan ik u dus niet helpen.
Over plagen kan ik sowieso nooit veel advies geven, simpelweg omdat wij er geen hebben. Mijn enige advies is altijd hetzelfde: verbeter uw bodem!
Wat je zou kunnen proberen is bladbemesting met brandnetelgier. Door de silicaten, die er in zitten, krijg je “harder” blad, waar insecten niet zo van houden en je planten doen het er uitstekend op. Ik weet niet of je de planten zelf opkweekt of dat je planten koopt, dat scheelt natuurlijk ook.
Mocht je zelf je planten opkweken, dan de potjes niet van boven water geven, maar in een bak met brandnetelgier zetten, zodat ze een goede start krijgen.
Bedankt Bert en Frank voor jullie reactie, ik heb de plantjes zelf opgekweekt maar kan er nu dus verder weinig meer aan doen. Hopelijk volgend jaar meer succes.
Groeten, Geert.
Hoi Frank,
Nog even een praktische vraag. We zijn heel geduldig met onkruid wieden, de grond bedekken etc. etc. maar hoe denk je over het gebruik van een onkruidbrander voor het verwijderen van heel hardnekkig onkruid. We hebben bijvoorbeeld heel veel last van klaverzuring en harig knopkruid en het is bijna ondoenlijk om deze planten via wieden te bestrijden. Druist dit in tegen natuurlijk moestuinen of is dit een optie ? We hebben het dan over een bitumenbrander met een grote gasfles.
Wij gebruiken op klinkers en steengruis ook een brander om het onkruid te verwijderen. Misschien niet natuurlijk, maar het heeft volgens mij geen negatieve gevolgen voor de bodem (stenen).
Hoi Frank,
Oost-Indische kers: Ik heb een hele berg uitgetrokken en vraag me af of ik ze als mulch kan gebruiken. De bloemen staan er nog volop in. Beter op de composthoop? Wachten op koude?
Je kan ze perfect als mulch gebruiken. Leg ze nu al als een dikke laag, eens de vorst is gepasseerd krimpt de plant aanzienlijk.
Ik heb op 16 oktober een vraag gesteld, is er niemand die daar een antwoord op heeft???
Groeten, Geert.
Ik heb vorig jaar een lapje in de herfst zwaar gemulched waar pompoen had opgestaan. In dat voorjaar had ik daar karton en mulch voor gebruikt. Dit jaar weer dezelfde voorbereiding van karton en mulch. Het stuk ernaast is pas dit jaar in gebruik genomen geweest en pas dit jaar met karton bedekt en gemulched. Op de beide stukken plantte ik voorgezaaide pompoen en bijzonder raar, maar waar hebben slakken enkel gevreten aan het nieuwe lapje grond dat pas dit jaar in gebruikt werd genomen, aan de pompoenen in het andere stuk werd praktisch geen vraatschade vast te stellen. Beide lapjes zijn enkel gescheiden door een padje van 40 cm.
Ik redeneer dus ook dat het gemulchte stukje voordelen gaf aan de jonge pompoenplanten en het nieuwe stukje minder voedingstoffen had, waardoor ze waarschijnlijk meer stress ondervonden in het groeien. Het ene stuk gaf me dit jaar 30 zeer grote pompoenen, het andere stuk maar 13. Het oude lapje grond is echter maar ongeveer de helft van het nieuwe lapje grond. Moraal : bedek de grond en mulch mulch en nog eens mulch