[mashshare]
Onlangs was ik met iemand in gesprek en vertelde ik over iets dat bij ons in het voorjaar mislukt was. Ik weet niet meer juist wat het was, maar de reactie weet ik wel nog goed: “Dat hoor ik graag, ik dacht dat bij jullie alles altijd lukte!”
Uiteraard lukt bij ons niet alles, ook wij maken elk jaar nog fouten, en hebben er al veel gemaakt. Deze fouten komen misschien niet aan bod in mijn blog, maar weet dat ik dikwijls meer leer uit fouten dan uit dingen die perfect lopen!
Maar om je gerust te stellen: ook op Yggdrasil hebben we al – grote en kleine – fouten gemaakt 🙂 .
Onze warmtekring
Een warmtekring is een structuur die we opgezet hebben om lokaal een warme plek te creëren. Door de juiste planten op de juiste manier te combineren vang je de zon als het ware en houd je de warmte ter plaatse. De koude wind wordt afgeblokt en zo krijg je een plek die plaatselijk warmer is.
Het is dan mogelijk om eenvoudiger zuiderse planten zoals vijgen, pepers, paprika’s, meloenen, … te kweken.
Met struiken hebben we een hoefijzervormige rand gemaakt met de opening naar het zuiden. De zon kan dus onbeperkt binnen, de koude wind uit het oosten en noorden wordt tegen gehouden.
De rand is gelaagd met eerst rode bessenstruiken en daarrond jostabessen. Deze worden al een stuk hoger en beschermen de zone tot zo’n 2 meter hoogte. Langs de noord- en oostkant staat er nog een extra rand, één die hoger komt en zo de koude beter buiten houdt. Deze rand bestaat uit hazelaars, essen en een notenboom.
Het opzet werkt perfect, er is een micro-klimaat met een hogere temperatuur. In principe kunnen we het groeiseizoen in deze warmtekring verlengen en en zo vroeger beginnen met kweken.
Zover de theorie 🙂 .
In de praktijk loopt het wel even anders. De plek is echt wel warmer, maar toch is het de eerste plek waar er nachtvorst is in onze tuin. Zeker in het voorjaar is er altijd eerst nachtvorst in de warmtekring. In plaats van een plaats waar je vroeger courgetten, aardappels, … kan zetten, is het juist het tegengestelde geworden.
Vreemd. Of toch niet?
Ons domein ligt op een kleine helling, en het toeval wilt nu dat onze warmtekring juist aan de voet van deze helling ligt. Met de opening naar het pad. Zodra het koud wordt ‘s nachts, stroomt alle koude lucht de helling af en loopt zo onze warmtekring in. De struikenrand houdt de koude daar vast en zeker in het voorjaar is het ‘s morgens vaak de koudste plek van de tuin.
We hadden de warmtekring moeten opschuiven en halverwege de helling moeten leggen. De nachtelijke koude zou de kring voorbij stromen, de aardappelen en courgettes zouden de eerste nachtvorst met glans doorstaan.
Maar zo is het dus niet 🙂 .
Nu is deze warmtekring een vaste halteplaats op rondleidingen en een goed voorbeeld van een micro-klimaat. Maar ook over het belang van observeren en plannen!
Verwaarloosde bedden
Net als iedereen heb ik een druk leven. Drie jonge kinderen, een opstartende zaak, mijn ouders die afbouwen, … Uiteraard blijft er soms werk liggen, ook in de moestuin.
Zo was er een stuk dat enkele jaren perfect aangelegd was, bedden met compost, paden in houtsnippers. Na een volledig jaar van verwaarlozing was dit echter allemaal verdwenen. Het onkruid had zich meester gemaakt van dit stuk, groenten kweken op deze bedden was onmogelijk.
Brandnetels, bramen en hop hadden zich vanuit de houtkant in de bedden genesteld, éénjarigen waren massaal uitgezaaid, … Wieden was onbegonnen werk.
In plaats van dagen onkruid te trekken en alle compost samen met de wortels van het onkruid weg te voeren om enkele weken daarna weer een gigantische hoeveelheid kiemplantjes te zien verschijnen, besloten we om dit stuk volledig af te dekken gedurende een najaar en winter.
Omdat de bodem redelijk in orde was en het bodemleven al actief, was alle platgetrapte onkruid verteerd na een half jaar. In het voorjaar hebben we hier onze boomstructuur op aangelegd, enkele maanden later waren we al aan het oogsten!
Het verschil tussen de voor en na is immens, de boomstructuur vormt nu een toontuin van hoe je je tuin op een meer natuurlijke manier kan inrichten.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
mariella van gemeren says
Hoi Frank, leuk stukje. Heel herkenbaar. Bij mij gaat het vaak in theorie ook heel goed, maar in de praktijk is de factor tijd toch wel moeilijker dan in de planning op papier. Er gebeuren altijd zoveel onverwachtte (niet ingeplande) dingen waardoor het voorkomt dat een stuk tuin niet gedaan kan worden en dan idd overwoekert. Maar dat geeft niet, ieder jaar weer opnieuw een kans. : )
Vraagje: wat is een boomstructuur?
Frank Anrijs says
Meer info vind je hier:
http://blog.natuurlijkemoestuin.be/dennenboomstructuur-eikenstructuur-en-bosrankstructuur/
We noemen boomstructuur soms ook eikenstructuur 🙂 .
Joyce says
Dag Fransk wat leuk dat je ook je leermomenten deelt. en mooi om te zien hoe je je onkruidprobleem oploste, dat geefr mij ook weer hoop!
Even een verduidelijkingsvraag. Haal je in het voorjaar het stro weg en maak je er daarna mulch van? Of verwerk je het op hetzelfde stuk grond?
Frank Anrijs says
We hebben in dit specifieke geval de bovenste laag stro ergens anders nog gebruikt als mulch.
Het onderste grotendeels verteerde stro hebben we samen geharkt en gebruikt op de paden. Hierna is daar nog een laagje houtsnippers overgegaan.
Joyce van den Ende says
Dank je wel voor je reactie!
cin says
Dag Frank,
Toeval ? ik heb geprofiteerd van het afgelopen warmere weer om mijn verhoogde bedden te heroriënteren en een soort warmtekring te creeëren, weliswaar niet enkel door struiken, die stonden er al (ook een oude betonnen koedrinkbak die warmte zou moeten vasthouden) , maar met een mini hugelkultur ophoging (het materiaal was voor handen) Zelfde theorie als je hierboven beschrijft. Ook bij mij loopt het terrein af naar het noorden, maar mijn warmtekring ligt dus mooi in het midden van de helling. Ik hoop dat je gelijk hebt dat dit de oplossing kan zijn, want ik blijf een beetje twijfelen of ik geen vorstzak heb gecreëerd, m.a.w . de koude lucht belet heuvelafwaarts te zakken en de warme die heuvelopwaarts komt toe te laten in de warmtekring.
marjolein van weers says
Leuk bericht, heel fijn om te weten dat de experts ook fouten maken! En natuurlijk van fouten leren we! Niet geschoten is altijd mis geschoten zeggen ze wel eens.
Zo zie je maar weer dat je een overgroeid stukje land toch redelijk makkelijk weer
bruikbaar kunt maken, en al dat onkruid heeft de bodem vast verrijkt met allerlei voedingstoffen!