Het artikel waarin ik uitleg op welke manier ik aan combinatieteelt doe, heeft vele reacties opgeleverd. De voornaamste vraag was of ik enkele specifieke combinaties konden geven die ik dikwijls op mijn bedden gebruik.
Vooraleer ik enkele combinaties geef die ik gebruik, is het belangrijk om eerst uit te leggen op welke manier ik zaai. En dan bedoel ik niet met de hand of met één of ander zaaitoestel.
Organische vormen en rechte lijnen
In de natuur komt u geen rechte lijnen tegen. Deze bestaan simpelweg niet. Indien u ergens denkt een rechte lijn te zien, zult u merken dat wanneer u van dichterbij kijkt, deze lijn toch kronkelt. En wanneer zoiets niet in de natuur voorkomt, waarom vinden wij het dan zo belangrijk om alles in mooie rechte lijnen te planten en zaaien?
Hoeveel moestuinen bestaan er niet uit kaarsrechte rijen groenten, geplant of gezaaid langs een mooi gespannen koord? Compleet onnatuurlijk!
In de Natuurlijke Moestuin gebruiken we organische vormen: gebogen, golvende lijnen. Want dit is bij uitstek een natuurlijke beweging. Overal kunt u golven vinden: in de beweging van de lucht, van het water, zandduinen in een woestijn, …
Naast het feit dat zaaien volgens golvende lijnen veel natuurlijker is, geeft het nog verschillende andere voordelen:
- het creëren van randen zorgt voor een grotere diversiteit
- door de golvende beweging is het veel eenvoudiger om op de juiste manier planten te combineren
- de oppervlakte van een bed wordt veel efficiënter gebruikt
Een voorbeeld
De bedden in de tuin zijn onderverdeeld in kleinere stukken, wat we eilanden noemen. Een standaard-eiland en zijn zaai- en plantlijnen zien er als volgt uit:
Een mogelijke invulling van zo’n stuk bed is:
- Op de onderste lijn zaaien we rode biet of selder met in de holtes sla. De sla is geoogst voor de rode biet of selder groot is.
- Op de middelste lijn zaaien we pastinaak.
- Op de bovenste lijn planten we ajuin en op een 5-tal cm afstand zaaien we wortelen. In de holtes langs de rand planten we sla.Na de oogst van de ajuin en de wortelen kan daar andijvie geplant worden.
Er zijn vele combinaties mogelijk, en het belangrijkste blijkt te zijn dat u gewoon combineert volgens de 4 basisprincipes. Goede of slechte combinaties die in boeken staan, daar merken we niet veel van. Het feit dat door de golvende beweging van de lijnen alles al min of meer door elkaar staat, dat de holtes telkens opgevuld worden met andere soorten en dat er minstens 3 golvende lijnen aanwezig zijn waar andere soorten op staan is al voldoende.
U bent eigenlijk enkel gelimiteerd door de soorten groenten die u zelf wilt kweken. Ongeveer alles is te combineren en het belangrijkste aan deze techniek is: “Al doende leert men.”
Een ander voorbeeld
Een andere indeling die gebruikt wordt voor een combinatie van hoge en lage planten, of grote planten is volgende indeling:
Er zijn slechts 2 zaai- of plantlijnen waardoor er andere combinaties mogelijk zijn. Binnenin kan u iets zaaien of planten dat
pas groot is als de planten van de lijnen geoogst zijn. Dit kan bv. courgette zijn, augurk, paprika, … met op de lijnen radijsjes, sla, …
Plant u op de lijnen hogere planten dan kunnen binnenin, tussen de 2 rijen, grondbedekkers zoals postelein gekweekt worden.
Een praktische invulling van zo’n eiland kan zijn:
- Op de bovenste lijn plant of zaait u suikermaïs.
- Op de onderste lijn kan u dan struikboontjes zetten.
- In de holtes kan bonenkruid.
Of:
- Op de bovenste lijn plant of zaait u suikermaïs.
- Op de onderste lijn vroege sla.
- In de holtes binnenin Nieuw-Zeelandse spinazie
In bovenstaande combinaties moet u zorgen dat de suikermais aan de noordkant van het bed staat zodat hij niet alle zon wegneemt van de boontjes en de spinazie.
Wanneer de spinazie breed uitgegroeid is en het volledige bed dichtgroeit, is de vroege sla al lang geoogst. Zo verhoogt u het rendement van het bed en blijft de grond beter bedekt.
U kunt ook zelf via andere organische lijnen eigen plant- en zaailijnen bedenken waar ook eigen combinaties bij horen. Alles kan en misschien vindt u door het experimenteren wel veel betere manieren van zaaien en planten dan u nu gebruikt.
Laat maar weten wanneer u ook een gelijkaardige manier van zaaien en planten gebruikt, misschien kan ik onze manier nog verbeteren :-).
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Kan je dit systeem ook met aardappelen toepassen,welke gewassen kan men daartussen zaaien of planten, aangezien aardappelen toch wel moeten aangeaard worden.
Alvast bedankt
no
Dag No,
aardappelen moeten niet perse aangeaard worden. Indien je ze een weinig aanaard, kun je er tuinboon (labboon) tussen zaaien.
Wij doen ofwel een groepje aardappelen ofwel aardappelen met tuinbonen ertussen. De bonen houden de aardappelen dan een beetje recht zodat ze niet zo gemakkelijk openvallen en teveel plaats innemen.
Groeten,
Frank
Als ik terug naar je voorbeeld-combinatie kijk(rode biet-pastinaak-ajuin/wortel staat pastinaak naast wortel,2 wortelgewassen?
Ja, het lijkt op het eerste zicht wel wat tegenstrijdig. Maar allereerst wortelt een pastinaak veel dieper dan een gewone wortel. Ook is de geur en het blad volledig verschillend en staat een pastinaak veel langer op het veld dan een wortel die al redelijk snel geoogst wordt.
De enige overeenkomst is het feit dat ze alle twee een penwortel hebben die de grond ingaat, maar daarna zijn er zeer veel verschillen wat het eigenlijk tot een goede combinatie maakt.
bij voorbeeld 2 (met de grote planten in het midden) wordt er ook in de holtes geplant toch?
ja, dat kan perfect afhankelijk van hoe groot die grote planten worden …
aha dan heb ik het goed gedaan! Er komen courgette planten in het grote gat en dan sla in de holtes. Ben benieuwd hoe deze methode komen seizoen bevalt. Dank!
Beste Frank, zijn er ook groenten die absoluut NIET kunnen of mogen gecombineerd worden?
Voor zover ik weet niet.
Er zijn wel enkele die wij om praktische redenen niet combineren zoals aardbeien en pompoenen. Maar je zou hier zeker ook andere groenten kunnen tussen zetten. VVolgens mij zijn er geen echt negatieve combinaties tussen verschillende soorten groenten.
Wanneer je met kruiden gaat combineren, vermoed ik dat er soms wel wat problemen kunnen optreden.
Bedankt voor je antwoord, Frank.