De voordelen van smeerwortel zijn al uitvoerig besproken, u moet maar een zoekopdracht intikken in google en u wordt overspoeld door artikels en video’s die deze plant met zijn vele voordelen aanprijzen.
Mijn ouders hadden op Yggdrasil al een respectabele hoeveelheid smeerwortel (eigenlijk de Symphytum uplandicum) staan, ondertussen is en wordt de hoeveelheid smeerwortel nog sterk uitgebreid. En wat mij opvalt bij deze plant is dat hij ideaal uitgerust is om de bodem rondom hem te verbeteren. Maar dat niet alleen!
Tegelijkertijd maakt hij de bodem ook vrij van concurrerende begroeiing en kan hij zo zijn territorium gemakkelijk uitbreiden.
Hoe gaat smeerwortel te werk?
De smeerwortel kan zijn plan het beste uitvoeren wanneer hij de kans krijgt om volledig uit te groeien. Wanneer hij dus niet gebruikt wordt als mulchplant, maar eerder als bijenplant. De smeerwortel (let op, ik praat over de Symphytum uplandicum!) groeit uit tot een hoogte van 1.5 meter. De doormeter wordt elk jaar groter, hij groeit eigenlijk zoals een graspol, niet zoals een woekerende bamboe :-).
In het najaar, wanneer de winter voor de deur staat, dan worden de takken slap en vallen ze rondom de plant op de grond. De plant plooit als het ware terug op zijn basis, enkel een kleine kern van bladeren blijft groen en zo gaat de plant door de winter.
De takken die in de herfst rondom de plant vallen en daar verteren bedekken eigenlijk alles vegetatie die rond de smeerwortel groeit. De afstervende takken, bladeren en bloemen vormen eigenlijk een mulchlaag die de bodem goed bedekt en de planten eronder berooft van hun licht. Na de winter zijn de meeste planten onder de mulchlaag van smeerwortel afgestorven en wat overblijft is een vrije, rulle grond.
Nu wordt gezegd dat deze soort smeerwortel onvruchtbaar zaad voortbrengt, en dus enkel door splitsen kan worden vermeerderd. Dit is niet volledig juist. Wij merken dat aan de randen van die laag smeerwortelmulch, daar waar de bloemen en zaden neerkomen, dikwijls nieuwe plantjes ontstaan en uitgroeien.
Ik vermoed dat het grootste deel van het zaad onvruchtbaar is, maar dat er toch altijd een enkeling wel de sprong naar het kiemplantje kan maken. En deze enkeling komt natuurlijk in het paradijs terecht!
Geen concurrentie van andere planten, deze zijn afgestorven of sterk verzwakt onder de dikke laag smeerwortelblad en -stengel.
Een smeerwortel is een typische mijnplant die voedingsstoffen met zijn diepe wortels uit de grond naar boven haalt. De kiemplant groeit dus in een all-you-can-eat banket en krijgt de ideale start.
Op eenvoudige wijze voorziet de moederplant dus een woonplaats en eten voor zijn spaarzame nakomelingen.
Simpel en toch zo ingenieus
Telkens opnieuw verbaast de eenvoud maar tegelijkertijd de spitsvondigheid en vindingrijkheid van de natuur mij weer. Het is zo mooi uitgekiend, het werkt zo goed, ik vind het telkens opnieuw prachtig om zoiets te kunnen ‘ontdekken’.
Het lijkt u misschien nogal stom, maar ik vind dat werkelijk heel leuk om zo’n dingen te observeren, het vormt voor mij een belangrijk onderdeel van tuinieren!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
woudy says
Uit diverse bronnen hoor ik nu al zeggen dat die smeerwortel zich toch kan voortplanten in zaad. Natuurlijk is dat het geval, ik verschiet daar niet van, het is wat men noemt een PFF1. Een Partially Fertile Hybride. Als je in de peperwereld bijvoorbeeld een Chinense vrouwtje bestuift met Frutescens of een Annuum, dan is ook slechts een klein % van het zaad vruchtbaar. Er zijn oneindig veel voorbeelden te noemen, waarom zou de smeerwortel anders zijn. Elke generatie smeerwortel die uit die zogezegde onvruchtbare zaad komt, zal zich steeds verder en verder aanpassen om zich beter voort te planten. Uiteindelijk zal van de originele hybride niet veel meer overblijven binnen een aantal decennia. Wie kan garanderen dat zijn tamme smeerwortel niet bestoven word door wilde die overal groeit in de natuur? wat met het nageslacht van deze enkele zaden die ook kiemen? Het is enorm complexe materie om genetica te begrijpen.
Irene says
Waar kan ik deze smeerwortel (de uplandicum) kopen? Ben al op verschillende plaatsen geweest maar nergens te krijgen.
Hoop dat iemand me kan helpen.
Woelmuizenier says
http://www.kraeuter-und-duftpflanzen.de/Nach-Verwendung/Stauden/mittlere-Stauden/Comfrey-Bocking-No.-4-Pflanze
Irene says
Bedankt voor de link, helaas kost het 17 euro om een plantje te laten verzenden. Hoe graag ik ook zo n plant zou willen dit vind ik toch te gek. Iemand nog een idee? Nergens kan ik het vinden zonder enorme verzendkosten te moeten betalen.
Frank Anrijs says
Tot voor kort kon je ze via ecoflora krijgen, maar ik heb juist gekeken en er staat uitverkocht. Misschien dat ze binnenkort terug binnenkomen …
http://ecoflora.be/NL/zoek.aspx?s=smeerwortel
Wij verkopen ze ook, op de 1ste mei hebben wij een kruidenverkoopdag, meer info hierover vindt je op de site.
Irene says
Bedankt voor de link, ik ga het in de gaten houden.
Je woont ver weg helaas en 1 mei valt midden in onze vakantie, jammer!
engelien says
Bij Vreeken heb ik ze op de site gezien.
marc says
Bedankt voor de info, ze groeien hier in de buurt regelmatig in het wild in wegbermen, zal er eens een paar verzamelen en hier in de tuin een mooie plaats geven.
Frank Anrijs says
Wel opletten, degene die langs de kant groeien zijn niet de soort die ik gebruik in de tuin. Wij gebruiken Symphytum uplandicum, langs de kant groeit de officinale. Deze woekert redelijk en verspreid zich heel gemakkelijk dor de tuin, soms iets te gemakkelijk 🙂
Hannie says
ben zelf fan van de officinale; ik studeer kruidengeneeskunde en deze plant is heel fijn om zalf mee te maken!!!
Barbara says
Maak je smeerwortelzalf van de wortel of van de bladeren?
Frank Anrijs says
Van de wortel normaal gezien.