Ik heb er op deze blog al verschillende keren over geschreven: mulchen is zeer belangrijk en vormt een essentieel onderdeel van de Natuurlijke Moestuin.
Mulchen heeft namelijk gigantisch veel voordelen naar de bodem, het bodemleven, onkruidbestrijding, herbergen van nuttige vijanden en bemesting toe.
Maar waarmee kunt u nu eigenlijk allemaal mulchen?
Soorten mulch in de moestuin
Er zijn veel soorten mulch die u kan gebruiken, al zijn er enkele zaken waar u toch rekening mee moet houden.
In uw Natuurlijke Tuin is het de bedoeling dat u zo weinig mogelijk materiaal inbrengt van buitenaf. Probeer bij de keuze van uw mulch hier rekening mee te houden. Zo is het niet de bedoeling dat u uw tuin afdekt met cacaodoppen, kokosschors of Franse Dennenschors.
Houd bij het plannen van de tuin er rekening mee dat u grote hoeveelheden mulch gaat gebruiken en voorzie hierin. Zo kunt u een hoek van de tuin vrij houden en vol planten met Smeerwortel, één van de beste mulchplanten denkbaar. Of u heeft een houtkant die u regelmatig kan terugzagen en versnipperen zodat u fijne houtsnippers heeft als mulch, ….
Er zijn heel veel mogelijkheden, maar u moet er vanaf het begin rekening mee houden. Indien u bv. een grote tuin heeft en veel organisch materiaal over heeft om te composteren, kunt u uw eigen compost gebruiken om te mulchen.
De mulchmaterialen die wij het meest gebruiken zijn (in willekeurige volgorde):
- compost
- stro
- houtsnippers
- blad van Smeerwortel (Symphytum uplandicum)
- oogstresten
- blad van ‘onkruiden’ zoals stalkaars, rode brandnetel, heermoes, …
- een levende mulch in de vorm van klaver
- stenen
In principe kunt u alles gebruiken dat organisch is en dus verteerd (stenen zijn een geval apart). Alleen opletten dat u geen planten in bloei of met zaad gebruikt of hooi met veel zaad in.
Welke mulchsoorten gebruikt u in uw tuin? Alle suggesties en ideetjes zijn welkom!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
ik merk dat je geen afgevallen blad van bomen gebruikt als mulch. is dat niet geschikt? En waarom niet?
Dag Judith,
afgevallen blad is uitermate geschikt voor mulch. Het bevat een hoog gehalte aan mineralen en sluit de bodem goed af. Wanneer je het als mulch op een groentebed gebruikt, zou ik het wel eerst nog even door de hakselaar halen zodat het wat versnippert is.
Wij gebruiken het niet omdat we al voldoende mulchmateriaal hebben en het blad laten liggen waar het valt: het dient daar als mulch tegen onkruid en gras én als meststof voor de bomen en struiken (net als in het bos in de vrije natuur).
Groetjes,
Frank
HAllo,
Merci voor uw wekelijkse tips. Tis super.
Mag ik vragen of gehakseld riet ok is als mulch?
Of gebruik ik die beter om onkruid niet te laten doorschieten tussen de zaaibedden?
MErci
Jan
Dag Jan,
gehakseld riet is goed al mulch. Wel oppassen dat er geen zaadstengels tussen geraken want riet kan een pest zijn als het op de verkeerde plaats groeit!
U kunt het zowel tussen als op de bedden gebruiken. Hou er wel rekening mee dat de versnipperde stengels lange tijd nodig hebben om te verteren (ik schat ongeveer een jaar). U kunt hiervan profiteren door dit stuk te beplanten met kolen, warmoes, Nieuw-Zeelandse Spinazie, aardappelen, … Deze planten hebben enkel voordelen van deze bedekking en u moet een heel jaar geen onkruid uitdoen op deze plaats :-).
Bedankt voor uw reactie,
Frank
Dag Frank
Eerst wil ik je bedanken voor alle info die je aanbiedt!
Het terrein dat ik tot bos/voedselbos/moestuin wil omvormen wordt overwoekerd door adelaarsvaren. Zo goed als alles wat ik plant of zaai gaat hieraan ten onder, het wordt gewoonweg verstikt, vele boompjes, pakweg 50% halen het niet. Ik ben hier zo’n 15 jaar mee bezig, dus er ligt intussen een dikke laag mulch van het steeds maar groter wordende varenbos, intussen zo’n 3500m². De bomenkweker raadt me aan veel kalk te strooien om de zuurtegraad omlaag te halen. is dit een goed idee en zo ja hoeveel kalk moet dat dan wel zijn? Het gaat over zeer arme zandgrond.
Dank bij voorbaat,
Dimitri
Ik zou in jou plaats geen kalk strooien maar toezaaien met Lupine die stikstof bind .Sepp Holzer heeft zo op de plaats waar de grond volledig verschraalt was omdat er jaren een dennebos op gestaan had in heel korte tijd die grond kunnen gebruiken voor zijn fruitbomen te laten groeien .Probeer van verschillende mensen raad te krijgen en verdeel eerst het grote oppervlakte in stukken , zo kan je verschillende methodes gebruiken op verschillende stukken en zien wat het beste resultaat is voor jou .
Grtz Andy
ik vermoed ook eerlijk gezegd niet dat varen mag gebruikt worden als mulch omdat het blad op zichzelf al zaad is , als je op de achterkant van een varenblad ziet dan zie je bruine stippen , daaruit groeit een nieuwe varenplant . misschien eerst de ” mulch” verwijderen en nieuwe aanbrengen .
Dag Dimitri,
Adelaarsvaren kan inderdaad een zeer lastig onkruid zijn. Het is gevoelig voor kalk dus een rijke kalkgift zal in principe wel enigszins helpen. Echt kwijt geraken ga je de Adelaarsvaren echter niet door enkel kalk te geven.
Ik zou u aanraden om bij het aanplanten een groot plantgat te maken, de bodem van het gat goed los te maken en bij het planten veel compost bij te geven. Na het planten is het belangrijk om een cirkel rond de boom af te dekken met karton en stro zodat er dicht bij de boom geen concurrentie is met de nieuwe aanplant. Indien u 2 jaar de boomschijven goed vrij houdt van onkruid, zijn uw bomen vertrokken en moet u zich geen zorgen meer maken. Ze zijn groot genoeg en zullen goed verder groeien.
Indien u stukken grond op de varen wilt overwinnen, kunt u best een stuk afdekken met karton en stro. Na een jaar ongeveer kunt u de bodembedekking opzij schuiven en planten en zaaien. De meeste onkruiden zijn dan verdwenen. Sommige wortelonkruiden zijn wat hardnekkiger en zullen wat meer moeite vragen.
Zoals Andy al gezegd heeft is de varen niet zo’n goede mulch omdat zijn blad inderdaad vol zit met sporen. U gaat samen met het mulchen de varen dus verder uitzaaien.
Vriendelijke groeten,
Frank
Dag Dimitri , Ik ga zelf ook een stuk met (adelaars)varen omvormen tot een natuurlijke moestuin. Ik ging er zeker 1malig bekalken daar er nu sparren staan. De tip van Andy om in stukken te verdelen en zo verschillende tests te doen vind ik zeer nuttig. Graag vul ik nog aan dat voorzichtigheid geboden is ivm de giftige (carcinogene) sappen van de adelaarsvaren, die je bv opneemt wanneer je ze zonder handschoenen gaat uittrekken of zo. Ik lees: “Adelaarsvaren is een gevaarlijke varensoort die zowel vers als gedroogd giftig is vanwege anti-thiamine. De meest voorkomende verschijnselen zijn: bloedingen (bloed in urine), blaaskanker, darmkanker en blindheid.” Er zijn nochtans landen waar de JONGE behandelde scheuten gegeten worden als delicatesse maar men zou daar ook meer maagkanker hebben dan in andere landen ?! Zelf gebruik ik voortaan toch handschoenen om ze te hanteren en zal erop toezien dat erfdieren er niet van kunnen eten als ze dat al van nature zouden doen. Ermee mulchen is inderdaad zaaien. Nu is het wel zo dat de sporen zowiezo al in vele bodems aanwezig zijn en deze “oerplanten” zijn dat niet voor niets. Sporen blijven tientallen jaren kiemkrachtig. Graaf maar ergens een put in de kempen en dek die af met schaduwdoek > de varens zullen spoedig verschijnen. Ik vermoed dus dat vooral het wegnemen van hun lievelingsfactoren de beste oplossing zal zijn. Ik ga dus zorgen meer vocht in de zandgrond door humusinbreng / mulchen en anderzijds voor minder zure grond door bekalking.
Frank,
Is het bij gebruik van stro of hooi niet nodig om het eerst nat te laten regenen gedurende enkele maanden voor het op de bedden wordt gelegd , om zo mogelijk het zaad kapot te krijgen die nog,onvermijdelijk, in de tarwe zit .
Dag Andy,
bedankt voor je bijdrage hierboven!
Wij leggen altijd het stro direct op karton. Wij maken het karton of stro niet nat, mijn ervaring is dat dit helemaal niet nodig is. Wel gebruiken wij geen hooi omdat dit inderdaad altijd nog zaden bevat.
Met stro hebben wij normaal geen last, enkel dit jaar komt er op sommige stukken redelijk wat naar boven. Maar het verwijderen van deze scheuten is heel snel gedaan. Ze liggen er redelijk los en oppervlakkig op en op enkele minuten was (bijna) alles verwijderd.
Groeten,
Frank
Het is zoals je zegt , wat er nog doorkomt is inderdaad heel makkelijk te verwijderen , misschien wil ik de makkelijke moestuin TE makkelijk maken 🙂
Een mulchvraag
Binnenkort laat ik nogal wat meidoorn aanplanten. Los van alle voordelen voor vogels en insecten vroeg ik me af of ik het gesnoeide hout kan gebruiken als mulch? Ik ga er ieder jaar de haag moeten scheren, dus het zou geweldig zijn mocht ik dat als mulch kunnen gebruiken. Alleszins vind ik er niks over terug op internet.
Groenten
Jan
Dag Jan,
snoeisel is ideaal als mulch!
Wij hebben 100-den meters haagkanten die om de 4-5 jaar worden afgezaagd en gebruikt als brandhout. Alle fijnere takken worden versnippert en vormen een uitstekende mulch. Wij gebruiken de houtsnippers op onze paden, rond bomen en op onze bedden.
We zijn zelfs bezig met een groot stuk helemaal te bedekken met houtsnippers om hierin groenten te kweken. Het voordeel van houtsnippers is dat het langzaam verteert en zo geleidelijk voedingsstoffen vrij zet. Omdat bomen en grotere struiken diep wortelen kunnen ze zo veel mineralen naar boven halen en bevatten deze struiken dus ook vele sporenelementen die dan vrijkomen en worden afgegeven aan onze groenten.
Meer informatie vindt u in deze (Engelstalige) video: Back to Eden
Bedankt voor je vraag,
Frank
HEy Frank,
Ik heb net ‘back to eden’ bekeken.
Jeezes wat zijn die aardappelen goed gelukt bij die man!? Maar ik bergijp niet zo goed dat hij één geoogste aardappel direct terug in de grond stopt om verder te laten groeien. Kan toch niet zo simpel zijn. Binnenkort probeer ik Toluca-aardappelen, wie weet gaan ze ook zo groot en sterk worden.
Merci voor de tip!
Jan
Dag Jan,
het is inderdaad indrukwekkend wat de man oogst. Maar u moet hier wel bij bedenken dat hij al vele jaren bezig is met het opbouwen van zijn bodem, van natuurlijke vijanden, …. De resultaten die hij behaalt, mag u de eerste 5 jaren zeker niet verwachten indien u van 0 begint.
Toch hoop ik dat uw aardappelen volgend jaar ook in overvloed uit de grond komen 😉 !
Veel succes,
Frank
Geachte heer Anrijs, Beste Frank,
Wij hebben knotwilgen die om de 4 jaar geknot worden. Het afkomende hout wordt versnippert en gebruiken we onder de bessen, frambozen enz. Verder hebben we de hoofdpaden in de tuin ingezaaid met gras. Deze worden samen met het gazon gemaaid. Dit gemaaide gras gebruiken we als mulch-materiaal. Op deze manier is gras wel te gebruiken.
Groetend,
Wim
Dag Wim,
bedankt voor je reactie.
Met wat vindingrijkheid en goede wil kan zo goed als alles worden gebruikt als mulch :-).
Groeten,
Frank
Beste Frank,
allereerst proficiat met deze prima blog! Je geeft immens veel nuttige info, waarvoor dank.
Een vraagje over mulchen: is het aan te raden om verschillende soorten mulch te gebruiken op één plek? Bijvoorbeeld compost gemengd met bladeren en oogstresten?
Kan mulchen het hele jaar door? Persoonlijk denk ik van wel (mulchen in de winter om de grond klaar te maken voor de lente, mulchen in lente/zomer om de verdamping tegen te gaan en onkruid te bestrijden?), maar ik vraag het liever aan de expert 🙂
Groeten
een beginnend (moes)tuinier Tom
Dag Tom,
dank u wel.
Wij gebruiken compost niet echt als mulchlaag omdat het toch redelijk snel een voedingsbodem vormt voor onkruid. Beter is het om compost op de grond te leggen en dan te bedekken met mulch. Deze mulch kan dan bestaan uit bladeren, gras, oogstresten, …
Wij mulchen het hele jaar door: er zijn gewoon teveel voordelen aan mulchen om het niet te doen :-).
Vriendelijke groeten,
Frank
hallo, een vraagje. Mijn man heeft onlangs het gras gemaaid en ik wou dit maaisel als mulchlaag gebruiken maar het is wat op een hoop blijven liggen en nu begint dit toch pikant te ruiken en lijkt te schimmelen in de hoop. Kan ik dit nog gebruiken op mijn bedden of is dit een broeihaard van schimmels geworden? groeten!
Dag Kristien,
je kunt dit gras nog perfect gebruiken. Leg er een dunne laag (3 – 5 cm) van zodat het afkoelt en dan zal het gewoon verteren. De schimmel kan geen kwaad, niet elke schimmel is kwaadaardig. De bodem zit bomvol met schimmels :-).
Groeten,
Frank
Geachte heer Anrijs, Beste Frank,
Op dit moment heb ik nog onvoldoende mulch-materiaal. Nu kan ik veel eikenblad afhalen. Ik vraag me wel af of het verstandig is om dit in grote hoeveelheden te gaan gebruiken. Zou het kunnen zijn dat er zuurhoudende grond overblijft. Dit in verband met looizuur in eikenblad. Met andere woorden heeft eikenblad invloed op de PH van de grond?
Groetend,
Wim
Het blad zal zeker een invloed hebben op de pH, al zal dat niet het eerste jaar merkbaar zijn. Maar ik denk dat het niet goed is om enkel eikenblad te gebruiken. Ik zou het minstens mengen met andere mulchmaterialen en anders eerst composteren en de compost al mulch gebruiken.
Dag Frank,
pas sinds een week of twee heb ik deze schat aan informatie gevonden, en een wereld gaat voor mij open. Ik was net bezig mijn moestuin om te vormen en verhoogde bedden aan het maken. Deze zijn nu klaar. De aarde had ik met een woelvork losgemaakt. Compost erop (hetgeen ik nog had, niet genoeg om een laag van een paar centimeter te maken) en nu zal ik een mulchlaag voorzien.
Ik heb redelijk veel gras. Ik heb ook veel klimop op de perceelsgrens die ik allemaal versnipper. En ook heermoes staat hier in overvloed. Het gras strooide ik vroeger vanachter uit en rakelde het wat open. De versnipperde klimop werd ook hier en daar wat verstrooid. Ik heb nu wat verse klimop versnipperd en op een bed gelegd. Op een plaats had ik een hele dikke laag snippers van klimop gelegd ergens in juni. Ik heb hier ook wat van genomen en op een bed gelegd. Dit was natuurlijk al bruin geworden en verpulverd makkelijk in mijn handen. Het onderste was al zwart gekleurd en er zaten redelijk wat regenwormen onder.
Ik denk dus dat ik ook een geschikt mulchmateriaal is, waar ik zeker genoeg van heb…
Vriendelijke groeten,
Frederik
Hallo Frank, ik ben nieuw hier en heb meteen een vraag: ik heb mijn huis en garage grotendeels bedekt met klimhortensia. Ieder jaar levert dat vele zakken snoeimateriaal op dat ik afvoer naar het milieupark. Kan ik het ook hakselen en rond mijn planten strooien?
Bedankt en vriendelijke groet, Monique
Je kan dat zeker doen, misschien oppassen dat je niet te veel zaad mee versnippert maar voor de rest is dit ideaal materiaal om te gebruiken.
Bedankt voor de nuttige gips en adviezen. Heb met veel interesse je boek gelezen. Kan je advies geven over welke verhakselaar geschikt is voor takken, twijgen en haagafval van laurierkers (toch stevig blad). Bedankt
Mijn moestuingrond heeft een hoge pH waarde 7,1. Is dat met bepaalde soort mulch te verlagen?
Dat is een prima pH om groenten te kweken. Door te mulchen zal deze niet verlagen. Ook door meer organisch materiaal toe te voegen blijft deze rond 7 schommelen.
Ik heb het geluk dat naast mijn moestuin, die niet bij mijn huis ligt, op een openbaar terrein heel veel hout versnipperd is dat ik mee kan nemen. Ik leg dus een voorraadje van heel fijne houtsnippers aan. Lijkt me prima als mulch te gebruiken op de bedden. Is het slim om het te mengen met groen zoals haagsnoeisel, brandnetels, andere planten die wild groeien rond de tuin?
Als ik in het najaar nieuwe compost toe wil voegen, kan die dan op de houtsnippers, al zijn die dan nog niet verteerd? Ik ben nog geen 2 maanden geleden met deze manier van werken, deze week ontdekte ik dat de grond onder de compostlaag nu al helemaal kruimelig en los was. Fantastisch! Ik ben zo blij dat ik dit op het spoor ben gekomen. Veel dank. Marlies