Wij kunnen elk jaar stalmest kopen via de volkstuinvereniging. Na uw informatie over meststoffen vermoed ik dat ook het aanbrengen van stalmest op de tuin geen goed idee is, klopt dat?

Het snelle antwoord is ja. Het aanbrengen van stalmest op de tuin vind ik geen goed idee. Er zijn verschillende redenen waarom ik dit niet adviseer:

• Uitspoeling van voedingsstoffen
• Afdoden van bodemleven
• Schadelijk voor planten

Uitspoeling

Wanneer je verse stalmest aanbrengt op je tuin, zelfs als deze gemengd is met stro, dan zijn de voedingsstoffen niet vastgelegd. Deze voedingsstoffen, waaronder grote hoeveelheden stikstof, zullen dan bij regen uitspoelen en zo doorheen de bodem naar diepere lagen wegsijpelen. Dit is een probleem omdat op die manier de voedingsstoffen die je wilt geven niet bij je planten terecht komen, maar uitspoelen en zo in beken en poelen of in ondergrondse watervoorraden terecht komen.

In beken en poelen stimuleren ze de groei van algen en zorgen ze voor het afsterven van vissen en ander waterleven. Een van de grootste problemen van de gangbare landbouw is juist het overaanbod aan stikstof en de massale uitspoeling die hiermee gepaard gaat. Het gevolg is het afsterven van vele kwetsbare ecosystemen, zowel op het land als in het water, iets wat je als natuurlijke tuinier liever niet ziet gebeuren.

Doordat deze verse mest vaak in het najaar wordt opgebracht, ligt deze de hele winter op de tuin en spoelen zowat alle voedingsstoffen uit.

Afdoden van bodemleven

Bodemleven heeft niet graag een hoge hoeveelheid aan gelijk welke voedingsstoffen, en zeker niet wanneer dit stikstof is. Sterker nog, een groot deel van je bodemleven sterft af indien er veel stikstof aanwezig is in de bodem. En dit bodemleven is cruciaal voor een plant om zijn voedingsstoffen op te nemen. In een gezonde bodem is er een intense samenwerking tussen het bodemvoedselweb en de plantenwortels. De plant stelt via zijn wortels allerlei stoffen vrij die het bodemleven opneemt, het bodemleven geeft op zijn beurt andere stoffen vrij aan de wortels. Deze wisselwerking val helemaal weg bij overbemesting. Het bodemleven sterft af, en ook de wortels van planten verdwijnen. Doordat er al grote hoeveelheden stikstof opgenomen worden via het water dat de plant binnenkomt via de grote wortels, valt de functie van de kleine worteltjes weg en verdwijnen deze.

Je krijgt dus een plant met een beperkt wortelgestel met een eenzijdige bemesting in een bodem zonder bodemleven.

Een ander probleem met stalmest is dat je niet weet in welke mate de dieren waarvan de mest afkomstig is behandeld zijn. Ontwormingsmiddelen, antibiotica, hormonen … Het gaat er allemaal in, maar het komt er vaak ook terug uit en dan zit het in de mest. Het spreekt voor zich dat ontwormingsmiddelen een negatief effect hebben op je bodemleven en evenzo de antibiotica op je bodembacteriën.

Ook hier goed opletten en eventueel navragen bij de leverancier. Maar je kan ervan uitgaan dat er zeer vaak allerlei van deze middelen in de mest aanwezig zijn.

Schadelijk voor planten

Een ander nadeel is dat je planten sterk verzwakken bij het opnemen van een te grote hoeveelheid aan stikstof. Er worden hierdoor in de plant allerlei processen geblokkeerd die vaak een functie hebben in de verdediging van de plant. De planten verzwakken zienderogen en worden gewillige slachtoffers voor plaaginsecten, die fungeren als opruimers. Hun functie is het wegwerken van zwakke planten en dat is dan ook wat ze zullen doen: je verzwakte planten opruimen 🙂 .

Je planten groeien ook helemaal anders bij een overaanbod van meststoffen en worden veel gerekter, nemen meer water op en verzwakken ook op deze manier. Lange gerekte cellen zijn veel kwetsbaarder en minder sterk en gevoeliger voor plagen. Doordat deze voedingsstoffen vrij in de bodem en in het grondwater zitten, komen ze massaal de plant binnen. Om het overaanbod aan mineralen (zouten) te compenseren, neemt de plant ook veel water extra op waardoor je een sterke groei krijgt, maar dat zijn dus vooral sterk uitgerekte cellen.

De groei is slechts schijnbaar, de plant wordt wel effectief zwakker 🙁 .

Is stalmest dan slecht?

Nee, zeker niet. Stalmest kan heel goed zijn om een meer divers bodemleven aan te trekken. Maar je moet het dan via een omweg toedienen. Laat het eerst 1 à 2 jaar composteren, daarna breng je het op je bedden in de vorm van compost. De voedingsstoffen zijn dan vastgelegd, schadelijke stoffen zoals antibiotica en ontwormingsmiddelen zijn afgebroken.

Kan je dus gemakkelijk aan stalmest aan geraken, zeg dan niet bij voorbaat nee. Heb je plaats in je tuin dan kan je het gewoon op een hoop leggen en af en toe eens omzetten zodat het goed composteert. Eens het materiaal goed gecomposteerd is, kan je het goed gebruiken. Doordat de ingangsmaterialen van de compost een andere oorsprong hebben dan die van groenafval, krijg je zo een grotere diversiteit aan bodemleven en mineralen in je bodem.

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!