Water geven in een droge periode lijkt een evidentie. Je helpt je planten door een moeilijke periode heen en zorgt dat ze niet in een stress-toestand komen en slecht groeien. Water geven vervangt een regenbui, dus waarom zou water geven met een sproeier of gieter een negatief effect hebben op je planten?
Ik heb het in dit artikel enkel over de invloed van water geven op de plant en over de gevolgen op lange termijn voor de ontwikkeling van de wortels, niet over de vraag of water geven aan je groenten ethisch verantwoord is.
Hoe groeit een plant?
Een zaadje dat kiemt maakt eerst enkele worteltjes en vormt kiemblaadjes. Daarna volgen snel de volgende bladeren, maar ook de wortel blijft zich snel ontwikkelen. Hij groeit verder naar beneden en zal, afhankelijk van de soort, vertakken en ook horizontaal uitgroeien. De groei naar beneden is een zoektocht naar water. De hoofdfunctie van wortels is het opnemen van water en voedingsstoffen.
Door zelf water te geven beïnvloedt je deze manier van groeien. Niet bij een eenmalige gift, maar wel indien je vaak water geeft. En dit begint al bij het opkweken van je planten.
Opkweken
Indien je plantjes zelf opkweekt dan zaai je voor in een bakje om later te verspenen, of je zaait ineens in een potje of perskluitje. In beide gevallen is het belangrijk om in het begin de grond langs boven vochtig te houden zodat de zaadjes vlot kiemen. Maar eens de zaadjes opkomen en groeien, moet je eigenlijk stoppen met water geven langs boven en je tactiek wat aanpassen.
Planten buiten in de natuur krijgen ook niet elke dag water van boven. In de natuur regent het in normale omstandigheden regelmatig, maar daar kan gerust 2 weken tussen zitten. Je moet je planten voorbereiden op deze omstandigheden en al leren dat ze water moeten zoeken onder in de bodem. Het mag geen gewoonte worden dat vocht gevonden wordt door de plant in de bovenste laag van de bodem, want de plant gaat zijn wortelgroei hierop instellen.
Indien je blijft water geven langs boven en het bovenste stukje bodem telkens nat maakt dan leer je de plant om zijn water bovenaan te zoeken en zijn wortelgroei vooral in deze zone te concentreren. Jij geeft tijdens de eerste weken regelmatig water en de plant komt nooit droog te staan. Je krijgt luie planten die geen moeite doen om een uitgebreid wortelgestel te ontwikkelen want het water is altijd voorradig en eenvoudig bereikbaar.
Maar buiten in de tuin is dit een totaal ander verhaal. De bovenste paar centimeters van de bodem drogen vaak uit, zelfs als je mulch gebruikt. Planten die van kleins af aan geleerd hebben om in de bovenste laag hun water te zoeken, komen dan direct in de problemen. Het vraagt tijd om hun wortelgroei aan te passen en dieper in de grond op zoek te gaan naar water. Je krijgt planten vol met stress en vaak halen ze de omslag zelfs niet.
Het is de bedoeling dat je je planten leert om op zoek te gaan naar water waar het later zal zitten: dieper in de bodem. Je moet daarom stoppen met water geven bovenop de potjes en water geven langs onderen. Dit doe je door je potjes en bakjes in waterdichte bakken te zetten. Je vult de bodem dan met een centimeter water. De grond in de potjes zuigt het water gedeeltelijk op. Zo zit er vooral in het onderste gedeelte van de potjes water en worden de worteltjes gestimuleerd om naar onder, naar het water te groeien. Je plantjes gaan op deze manier dieper in hun potje een goed wortelgestel ontwikkelen. Wanneer je ze later uitplant zijn ze gewoon om naar beneden te groeien en in de diepte te zoeken naar water.
Eens uitgeplant
En zelfs eens je je planten hebt uitgeplant in de tuin blijft dit principe gelden. Het is beter om je planten geen water te geven na het uitplanten, zelfs in warme omstandigheden. Je planten krijgen waarschijnlijk dorst en moeten op zoek naar water. Als jij het voorziet door water te geven, groeien de wortels naar boven, naar de plek waar er veel water is. Laat je ze doen, dan zoeken ze naar water in diepere lagen. Hierdoor hebben ze het in het begin misschien wat moeilijker, maar zijn ze wel verzekerd van water in latere droogtes. De planten die jij hebt water gegeven komen in de problemen bij de eerst volgende droge periode.
Wat wij doen is de plantjes zeer goed nat zetten vlak voor het uitplanten zodat ze wat reserves hebben. Daarna moeten ze hun plan trekken. De eerste dagen zie je dan vaak plantjes die wat slap hangen in droge periodes, maar na een korte periode zijn ze met hun wortels uit het kluitje of potje gegroeid en nemen ze water op uit de grond.
Zelfs in droge periodes
Zelfs in lange droge periodes is het voor dezelfde redenen niet aangeraden om water bij te geven. Je stimuleert planten dan om hun wortels vooral in de zone met veel water te ontwikkelen, zijnde in de bovenste laag van de bodem. De laag van de bodem waar het sneller verdampt. Het probleem hiermee is dat eens je hiermee begint, je hiermee moet blijven doorgaan.
Je probeert je planten te helpen door ze water te geven. Ze aanvaarden dit water uiteraard en reageren door vooral wortels in de bovenste zone van de bodem te maken die ook het snelst terug uitdroogt. Wat de gevoeligheid voor droogte van de plant nog vergroot. Dus moet je sneller water bijgeven. En je kan hier niet meer mee stoppen! De plant is afhankelijk geworden van jouw water, het wortelgestel heeft zich grotendeels in de bovenste zone ontwikkeld, de plant heeft zich overgegeven aan jou.
Indien jij stopt met water geven, heeft de plant een groot probleem. Hij is voorzien op een regelmatige gift water en heeft zich zo ontwikkeld. Weinig wortelgroei in de diepte, veel oppervlakkige groei in de waterhoudende zone. Valt deze droog, dan ontstaan er grote problemen. De opdracht: water blijven geven! Zo kom je in situaties waarbij je regenwater op is in droge periodes en je om je oogst te beschermen moet overschakelen op leidingwater …
De remedie: start er niet mee!
Rendement van water geven
In het eerste deel heb ik uitgelegd waarom het voor de ontwikkeling van je planten niet goed is om ze te veel te bemoederen en extra water te geven. Maar er is nog een extra factor aan water geven: het rendement van water geven en op welke manier je dit moet doen.
Dat is echter voor het volgende artikel van volgende zondag!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Dank voor je heldere uitleg. Ik heb een vraag. Bij het uitplanten van Yakonplanten heb ik eerst een gat gegraven van 1 meter diep en ben op onderzoek uitgegaan naar grondwater en de grondsoorten in mijn tuin. Er was op 1,5 diep zelfs nog steeds geen grondwater te bekennen. Ik woon in de Achterhoek en heb zandgrond.
De meeste planten gaan toch niet zo diep als er op 1,5 meter nog steeds geen water is?
Frank, ik vind het een interessant verhaal weer, maar qua schrijfstijl moet ik opmerken dat je verhaal met heel veel herhalingen is opgebouwd, wat het lezen een stuk onaangenamer maakt. Misschien moet je daar volgende keer op letten en het 2 maal doorlezen, schrappen en nog een maal doorlezen voordat je de laatste punt zet.
hartelijks,
koos
Je hebt helemaal gelijk 🙂 .
Schrijven is iets raars en verloopt niet altijd even vlot. Soms heb ik een artikel op een kwartier geschreven, soms duurt het een dag. Soms lukt het zelfs helemaal niet. Zoals bij bovenstaand artikel. Ik wou het echter publiceren omdat het onderdeel is van een reeks.
De kwaliteit is inderdaad minder, maar zolang de boodschap overkomt en dit niveau niet de norm wordt is het goed voor mij 🙂 . Hopelijk ook voor jou!
Net als Shirley woon ik in de Achterhoek. In april dit jaar toen het al een tijdje niet geregend heeft heb ik een gat gegraven om te kijken hoe het met het vocht in de grond staat. De eerste 10 cm was stof daarna een 25 cm waar een klein béétje vocht in zat. Daaronder was het tot ongeveer 80 cm kurkdroog of te wel stof. Deze winter heeft het niet zoveel geregend dat de grond weer vochtig werd. Of te wel de schade aan de vochtigheid is niet hersteld. Geef met een waterpomp 3 uur achtereen water. Dit doe ik als het echt niet anders kan. Bij de tuinbonen en stuikbonen was ik te laat. Geef het liefst water als er regen wordt voorspeld zodat samen met het sproeiwater de grond zo diep mogelijk nat wordt. Helaas is de uitkomst vaak geen regen de wolken gaan steeds west of aan de oost langs de moestuin. Het grondwater zal als niet voldoende regent ook nog een keer opraken. Ben er dit jaar toe overgegaan als dat mogelijk is in een tray voor te zaaien en deze tray in een bak te zetten waar ik water in kan doen. Kijk ik in mijn omgeving naar de bomen dan zie ik dat een aantal bomen het moeilijk hebben. Een aantal zijn naar de droogte van verleden jaar al dood gegaan.
Hier in de provincie Utrecht ook kurkdroog.
Als ik geen water geef, dan gaat alles dood.
Dit was al vroeg in het seizoen zo.
De planten zouden echt te diep moeten zoeken voor water.
Onderweg daarheen leggen ze dan het loodje.
Ik bewater zeker niet dagelijks, op mijn potten en bakken na, die moeten wel.
Maar als de tuin geen water krijgt, groeit er echt niks.
Ik herken de verhalen van de Utrechtse collegatuinders maar al te goed. Vorig jaar 2018 was mijn moestuin (Herk-de-Stad) die ik nauwelijks water geef, waar ik mulch en die dicht tegen een bos staat (schaduw in de namiddag), kurkdroog tot in November tot op 1 meter diepte (ben niet dieper gegaan). Ik heb echt niets meer geoogst vanaf juni. Het was één schrale bedoening. Het is nochthans een ideale plek: houdt lang het vocht vast door de nabijheid van het bos, maar op een bepaald moment is het op en als dan ook de bomen nog beginnen dood te gaan, dan weet je hoe laat het is. Neen, op een bepaald moment duurt de droogte echt te lang en helpt er niets meer. De natuur op zich is veerkrachtig, dat heb ik dit jaar gemerkt, maar bepaalde seizoenen (moestuinjaren) of planten zijn verloren dan. Laat ons hopen dat die extremen toch wat minderen.
En als het dan een keer regent, dan gaat het zo ontzettend hard! En duurt het hooguit een half uurtje.
Weg water!
Dat de extremen minderen is een illusie. Zal alleen maar meer worden door klimaatverandering waar de helft niet in ‘gelooft’.
De meeste van mijn groenten zaai ik voor in potjes. Zelfs al zaai ik in vrij droge grond ik geef nooit van boven water. De potjes komen in een bak met water te staan en alles kiemt zonder problemen. Bij het verplanten zitten de wortels tot onderin de potjes en komen dan vanzelf al een eind in de grond te zitten, wat ze een goede start geeft.
dat lost het probleem in de groei en oogstfase niet op en zorgt bij een grote tuin (hier 1,3 hectare) voor ondoenlijk veel werk
Enkele weken geleden heb ik zomerwortels in de volle grond gezaaid. Ze kwamen op maar zijn in het kiemblad stadium verbrand evenals van een groot deel van rode biet
Ik heb ook wortelen en bieten gezaaid.
Maar de zaailingen geef ik echt nu dagelijks water, tot er een serieuze bui is gevallen.
Liefst een hele dag regen.
Ik vind het zonde als het nu verloren zou gaan.
Ik kweek ieder jaar zelf mijn koolplanten en spruitkool.Gezaaid in mei,een goede opkomst en groei,maar vanaf juni stilstand.Een week later verwelking bij zon.Heb dan maar besloten om de helft iedere dag bijna goed vochtig te houden wat vlug herstel van de plantjes en de groei betekende. De andere helft verkwijnde,bij opgraven bemerkte ik een lange penwortel zonder haarwortels,alles in uitgedroogde grond.Geen water geven is dus geen goede optie ook is een penwortel niet gewenst om uit te planten en snelle hergroei op de definitieve standplaats.Alles door de natuur alleen laten doen is een gemakzuchtige oplossing die naar hongersnood kan leiden als iedereen zo redeneert. Bonen is hetzelfde verhaal:zonder watergift is de verdamping te groot om een goede opbrengst te hebben en dit geldt voor veel tuingewassen want die hebben niet de weerstand om droogtes te overleven zoals veel grassen en onkruidplanten.
Goedendag Tuinvrouwen en Tuinmannen,
Nog een reactie uit de “Achterhoek”. Als er 40% kans op neerslag wordt verwacht horen wij bij de 60% van het gebied waar geen spat neerslag valt. Ook hier trekken de buien links en rechts aan ons voorbij. De natuur is de factor die zich nergens aan houdt. We hebben periodes dat het dagelijks kan regenen, periodes met wekenlang droogte met een noord- oostelijke wind en alles wat er tussenin zit. Bovenstaande heb ik gelezen. Voor alle theorieën is wat te zeggen maar ik trek wel mijn eigen plan. Bij het opkweken van planten van onderen water geven heb ik nooit gedaan maar lijkt mij zeer nuttig, bedankt voor de tip. Planten niet lui maken door al maar water te geven doe ik ook niet; dus mee eens. Maar nu een langere droge periode. Als de natuur het goed met je voor heeft krijg je na een aantal dagen/weken een keer regen. Dit wordt dan gezien als een weldaad voor de planten. Omdat dit bij ons in 2018 en dit jaar nauwelijks het geval was spring ik in en help ik de natuur een handje. Eens in de 1 á 2 weken gaat de beregening aan en wel 5 tot 6 uur. Lijkt wel een bui waar de natuur ook vaak mee komt. Voor het zaaien en uitplanten hou ik rekening met het moment van beregenen. Verder doet het ene gewas het beter dan het andere ook nu geen nieuws onder de zon.
zelfs oude eikenbomen laten hun blad al vallen, hoe diep zijn die geworteld? de natuur heeft dringend, echt dringend nood aan een langdurige regenbui, voor mijn part enkele weken, maar ik vrees dat die vijf voor twaalf allang kwart over twaalf is geworden. Nog steeds zijn er mensen die alles ontkennen wat opwarming betreft, die worden vrolijk van 35°, ik begrijp dat niet, denken die dan niet verder dan hun neus lang is of zo?
Wij zullen groenten moeten gaan telen die tegen droogte kunnen zoveel is zeker. Alleen weet ik niet welke dat zijn. Ajuin en zonnebloemen misschien maar ik denk niet dat dat lekkere soep gaat worden.
Vraag me af of het bij alle planten werkt, doel hier op bv aardappels, zit zelf op een volkstuin complex waar je een duidelijk verschil ziet bij de water en non watergevers, betekent wel dat dan constant water gegeven moet worden en we van een gemiddelde 65 kuub naar 151 gestegen zijn en de verwachting dat het dit jaar nog veel meer word.
Bij de plantjes optrekken ken ik zit wel, in de tuinbouw als eb en vloed systeem.
Goedendag Tuinvrouwen en Tuinmannen,
Sinds bovenstaande Blog ontvang ik geen Blogs meer.
Klopt dit??
Ik ontvang ook niets meer.
Heel jammer.
Ik ben heel blij met dit blog over water geven aan de tuin. Ik deel mijn tuin met de buurvrouw en wij hebben daar constant discussie over. Zij sproeit altijd en ik vind al dat water geven met leidingwater geen goed idee. Af en toe gieten, tot daar aan toe, maar ik vind dat je de natuur een beetje zijn gang moet laten gaan.