Composteren is simpel, maar toch ook weer niet. Composteren gaat vanzelf, want als u organisch materiaal op een hoop gooit en 2 jaar later gaat kijken heeft u ‘compost’. Maar er is natuurlijk compost en compost.
Als je echt fatsoenlijke compost wilt, waar géén onkruidzaden maar wél nog veel voedingsstoffen inzitten, dan zijn er toch enkele zaken die je goed in het oog moet houden.
Hieronder heb ik enkele, niet alle, elementen opgelijst die een invloed hebben op het composteringsproces. Zorg dat deze zaken in orde zijn en u komt al een heel eind met het maken van goede, onkruidvrije compost.
C/N
Het is heel belangrijk dat deze verhouding ongeveer klopt zodat het composteringsproces vlot verloopt. Veel problemen met composteren zijn terug te voeren tot een slechte verhouding van groene en bruine materialen.
In deze vroegere blogposts wordt er ook dieper ingegaan op de C/N verhouding: Composteren Is Streven naar het Juiste Evenwicht en Zorg voor de Juiste Verhoudingen in uw Composthoop.
Temperatuur
De ideale temperatuur voor de compostering ligt tussen 50°C en 60°C. Lagere temperaturen kunnen opgekrikt worden door de hoop om te keren en extra groen materiaal toe te voegen.
Te hoge temperaturen worden naar beneden gehaald door de hoop om te keren (jawel, keren doet de temperatuur zowel dalen als stijgen!), meer bruine materialen toe te voegen of extra water te geven.
Indien u de hoop goed in het oog kunt houden en er genoeg tijd insteekt, kunt u de te warme hoop regelmatig keren tot de temperatuur goed zit.
Door extra water te geven koelt de hoop ook af maar dit is een heel drastische maatregel en enkel in uitzonderlijke gevallen te gebruiken.
Water – lucht
Water en lucht worden dikwijls als 2 aparte punten behandeld maar ze hangen eigenlijk zeer nauw samen.
Micro-organismen kunnen zich niet beschermen tegen uitdroging en hebben dan ook een constante vochtige omgeving nodig. Bij te weinig vocht neemt de werking af, bij teveel vocht wordt de lucht uit de hoop geduwd en nemen anaerobe micro-organismen de vertering over. Dit gaat gepaard met het vrijkomen van slechte geuren en is niet gewenst.
Wanneer u een goede startmengeling heeft van groen en bruin materiaal, heeft de hoop voldoende structuur waardoor hij tijdens de vertering niet gaat instorten. De bruine materialen houden alles mooi recht waardoor zuurstof in de hoop en het afvalproduct CO2 uit de hoop geraakt.
Wanneer het vochtgehalte lager dan 30% gaat, valt de vertering bijna helemaal stil. Ideaal is een vochtgehalte rond de 50 – 60%.
Maar hoe kunt u dit nu weten? Pak op verschillende plaatsen uit de hoop een handvol compost en knijp erin. De compost moet vochtig aanvoelen zoals een uitgewrongen dweil.
Was de compost te nat? Voeg extra droog, bruin materiaal toe.
Was de compost te droog? Geef extra water.
Ligging
De beste plaats voor een composthoop is een plek uit de wind met enkel de ochtend- tot voormiddagzon.
Veel wind zorgt dat de hoop extra uitdroogt en zo misschien teveel vocht verliest.
Teveel zon gaat de hoop teveel opwarmen waardoor ook weer veel water gaat verdampen. Door de ochtendzon warmt de hoop ‘s morgens al op waardoor de micro-organismen vroeger op de dag al actief zijn.
pH
De pH van een composthoop komt altijd uit tussen de 6 en de 8. De pH is beïnvloedbaar door de materialen die u toevoegt. Zo is compost van houtsnoeisel zuurder (lagere pH) dan GFT-compost.
Het toedienen van kalk aan een composthoop heeft helemaal geen nut. De kalk beïnvloedt de pH niet maar gaat gemakkelijk binden met stikstof en zo het vluchtige ammoniak vormen waardoor waardevolle stikstof wegvliegt.
Pesticiden, herbiciden, …
Vermijd het toevoegen van organisch materiaal dat pesticiden, herbiciden of iets dergelijks bevat.
Deze zijn schadelijk voor het bodemleven en dus ook voor de organismen die het werk doen in uw composthoop!
Grootte van de composthoop
Een composthoop moet een minimumgrootte hebben om een voldoende hoge temperatuur te bekomen. Algemeen wordt als minimum één m³ genomen.
Hoe groter, hoe meer werk voor het keren, maar ook hoe beter de hoop de warmte vasthoudt.
Grotere hopen zijn meestal ongeveer 1,5 m breed, 1,5 m hoog en zo lang als u wilt.
Grootte van stukjes in compost
Hoe kleiner de stukjes die u in uw composthoop steekt, hoe sneller het composteringsproces gaat. Toch moet u hierin niet overdrijven, maar ook nog grotere stukken afval overhouden zodat u nog een goede structuur behoudt in de composthoop.
Hieronder vindt u de verschillende voordelen van het versnipperen van uw materiaal op een rijtje:
- De bescherming van planten tegen afbraak neemt af bij beschadiging en snijwonden.
- Het aan te vallen oppervlak vergroot enorm door materialen te versnipperen. Er ontstaan veel meer ingangspoorten voor bacteriën en schimmels om hun werk te doen.
- Het is eenvoudiger om kleinere delen goed vochtig te maken dan grote brokken.
- Het omzetten gaat veel gemakkelijker wanneer de hoop bestaat uit kleinere, uniformere deeltjes.
- De kleinere deeltjes zorgen ook dat de bacteriën gemakkelijker kunnen werken waardoor de hoop sneller opwarmt en de vertering sneller gaat.
Als je echt fatsoenlijke compost wilt, waar géén onkruidzaden maar wél nog veel voedingsstoffen inzitten, dan zijn er dus enkele zaken die je goed in het oog moet houden.
Hierboven heb ik enkele elementen opgelijst die een invloed hebben op het composteringsproces. Zorg dat deze zaken in orde zijn en u komt al een heel eind met het maken van goede, onkruidvrije compost.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Frederik Buyse says
Hallo Frank,
houtas vermengen in een composthoop is dit een goed idee
zoja welke hoeveelheid mag ik verwerken in 1m³ compost
mvg Frederik,
Paul de maeyer says
Beste Frank
We hebben in de buurt drie kompostbakken staan.
Dag en nacht toegankelijk voor iedereen.
Toen we die de eerste keer draaiden was de stank niet te harden.
Nu hebben we een bak met hakselhout ter beschikking gesteld.
Ik ga af en toe eens kijken om het gebruik op te volgen.
De eerste twee bakken zie er goed uit en de derde is bijna vol.
Dat word een rust periode inlassen en moeten de mensen naar een naburig parkje uitwijken.
U ziet een heleboel vallen en opstaan.
Zijn er nog openbare compostbakken projecten en evt goede raad en hints ?
hartelijke groeten
Paul