Beste Frank, op een cursus ecologisch moestuinieren werd me gisteren aangeraden om de mulch tussen maart en mei van de bedden te halen, om vanaf nu de grond beter te laten opwarmen … zelf heb ik té enthousiast gemulchd, dus er kan waarschijnlijk wel wat af, maar is tot op de blote bodem een goed idee??? het lijkt me tegenstrijdig met alles wat ik bij jou lees … bedankt!

Bodembedekking weghalen?

Volgens de fenologische kalender van Maurice Broeckaert moet je als de sneeuwklokjes ontluiken, je bodembedekking weghalen. Dit heeft verschillende redenen.

Een eerste reden is dat de grond zonder mulchlaag sneller opwarmt. De mulchlaag is in de winter aangebracht om het bodemleven te beschermen tegen winterkoude, eigenlijk is het een soort van isolatielaag. Maar deze isolatielaag houdt in het voorjaar ook de zonnestralen tegen waardoor de grond trager opwarmt.

Zaden en planten hebben een bepaalde minimumtemperatuur nodig om te kiemen en te groeien, in een gemulcht bed zal je dus pas later kunnen planten en zaaien.

Maar ook verderop in het seizoen werkt een mulchlaag nog isolerend. In april en mei kan het bij open weer ’s nachts nog sterk afkoelen. De blote grond geeft dan zijn opgeslagen warmte af en kan zo vorstschade aan kleine plantjes voorkomen. Als je een mulchlaag hebt liggen, kan de grond niets afgeven (isolerende werking van mulch 🙂 ) en plantjes lopen zo een groter risico om vorstschade op te lopen.

Wat moet ik doen?

Er zijn 2 manieren om dit probleem met mulchen op te lossen. Eén met veel extra werk en één volgens de principes van de natuurlijke moestuin (zonder extra werk dus). Lijkt mij niet zo’n moeilijke keuze …

Volgens de ‘normale’ werkwijze moet je nu ongeveer de mulchlaag weghalen en pas terugleggen tegen juni, nadat de grootste kans op nachtvorst geweken is.

Maar dan duiken er al direct enkele problemen op.

Het verwijderen en daarna terugleggen van mulch vraagt wel veel werk. En laat werk nu net iets zijn dat we zoveel mogelijk willen vermijden in de natuurlijke moestuin. Ook is het voorjaar de periode bij uitstek dat onkruid goed en snel groeit.

Eén van de belangrijkste redenen voor het aanbrengen van mulch is juist om de onkruidgroei te onderdrukken en liefst zelfs helemaal tegen te houden. Neem ze weg in deze periode? Wieden zal je doen 🙁 !

Nachtvorst

Naast meer onkruid heeft het weghalen van de mulchlaag nog een ander nadeel: wat voor velen een voordeel lijkt, het opvangen van de nachtvorst door warmte-uitstraling van de bodem, zie ik eerder als een nadeel.

In een natuurlijke moestuin probeer je alles te doen om je bodem te verbeteren, om je bodemleven te beschermen. Mulch beschermt je bodemleven door te fungeren als isolatiedeken, als beschermlaag tegen de elementen: koude, regen en wind. Je zou ervan verschieten hoeveel leven er nog actief is in de overgangszone tussen mulch en bodem gedurende de winter.

Haal je de mulchlaag weg in het voorjaar, dan verlies je enorm veel leven dat zich heeft opgebouwd doorheen de herfst en winter. Komende week is er voor verschillende dagen nachtvorst voorspeld. Haal je je mulch weg dan zit de vorst in de grond en dit is schadelijk voor je bodemleven. Laat je je mulch liggen, dan bevriest enkel de bovenste laag van de mulch en blijft je bodemleven actief.

Elk voordeel heeft zijn nadeel en omgekeerd 🙂 .

Hoe anders?

Wij laten onze mulchlaag gewoon liggen. Wij gaan niet massaal aan de slag deze weken om al onze moeizaam vergaarde en uitgespreide mulch weg te harken op hoopjes. Want vergeet ook niet dat wanneer je deze mulch opzij doet en daarna terug legt, er ook aarde aan de bovenkant van de mulchlaag komt en je zo onkruid zaait, bovenop de mulchlaag (nogmaals wieden!).

De grond warmt inderdaad beduidend trager op (een verschil van enkele weken), maar uiteindelijk volg je zo het natuurlijk ritme. Een mulchlaag wordt ook niet verwijderd in de vrije natuur, daar verloopt alles ook iets trager.

De oplossing voor het trager opwarmen is dus simpelweg wat langer wachten. Het maakt het probleem met late nachtvorst en de beperkte uitstraling door de bodem ook ineens nagenoeg onbestaande. Doordat je een stukje achterligt staat er nog niet zo gigantisch veel in de tuin dat niet tegen een beetje koude kan.

Wacht met koude gevoelige planten zoals courgette’s, basilicum, tomaten en pompoenen tot voorbij de ijsheiligen.

Haast en spoed is …

Geen extra werk om met mulch te sleuren, geen extra onkruid maar wel groenten die iets later klaar zijn. Maar deze groenten halen dikwijls hun achterstand een flink stuk in omdat ze gezet worden in een periode die al beter geschikt is qua temperatuur en zon. Hierdoor groeien ze beter en sterker en blijft de uiteindelijke achterstand redelijk beperkt.

Waarom altijd de natuur willen voor zijn, waarom altijd zo gehaast?

Wat komt, dat komt en zo wordt het tuinieren weeral een stuk gemakkelijker :-).

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!