[mashshare]
Ik heb nooit een cursus over permacultuur gevolgd, dus ook nooit een volledige uitleg over de vele principes van permacultuur. Ik heb uiteraard wel verschillende boeken gelezen waarin deze worden uitgelegd en toegepast, maar dan gaat het hoofdzakelijk over de verschillende ontwerpprincipes. De ethische principes blijven altijd abstract en vaag, en worden vaak ook stiefmoederlijk behandeld, juist omdat het moeilijk is om goed uit te leggen.
Maar enkele weken geleden heeft Marc Van Hummelen bij ons de in het kader van de winterlezingen op Yggdrasil een sterk pleidooi gehouden voor composttoiletten. Hij is begonnen met een duidelijke link tussen permacultuur en het gebruik van composttoiletten en hij verklaarde de 3 ethische principes zo goed, dat ik deze uitleg moest doorgeven aan u 🙂 .
De 3 principes in een piramidevorm
Ik ga beginnen met een disclaimer (afwijzing van verantwoordelijkheid) 🙂 . Ik was heel aandachtig aan het luisteren naar de uitleg en heb dus pas achteraf enkele notities genomen. Het zal dus misschien niet zo goed zijn als Marc zijn oorspronkelijke uitleg, maar je kan natuurlijk altijd een lezing of cursus volgen bij Marc zelf 🙂 .
De 3 ethische principes zijn: zorg voor jezelf, zorg voor de aarde en eerlijk delen. Deze principes kan je vertalen naar iets minder abstracte benamingen zoals milieu (zorg voor de aarde), sociaal (zorg voor de mens) en economie (eerlijk delen).
De juiste volgorde is belangrijk
In permacultuur kijkt men de natuur. Observeren van natuurlijke processen, het verbeteren van de bodem, het simpelweg laten zijn van de natuur is heel belangrijk.
De fundamenten, de basis van onze piramide is dus zorg voor de aarde.
Daarna komt het sociale aspect, zorg voor de mens. Hier zit ook zorg voor jezelf in, maar het gaat veel breder. Je probeert om minder afhankelijk te zijn van externe factoren en je zorgt voor je buren, familie, je netwerk.
Als laatste principe volgt eerlijk delen. Je moet beseffen dat er grenzen zijn aan de groei, dat je niet ten koste van alles moet proberen om meer te hebben en meer te produceren
Als je deze drie principes op deze manier combineert en toepast dan krijg je een brede piramide met een sterke basis. Deze piramide kan grote schokken verdragen, is bestand tegen veranderingen, zelfs als deze ingrijpend zijn!
Als je dit visueel wilt voorstellen dan kom je bv. tot dit beeld:
Regering Michel
Daarna keek hij naar de huidige regering Michel om deze 3 ethische principes eens af te toetsen. In deze regering ligt een zeer sterke nadruk op economie. Er wordt constant gehamerd op meer jobs, besparingen, belastingen, … om uit de huidige crisis te geraken. De nadruk ligt dus zeer sterk op het blauwe puntje van de piramide.
Daarnaast wordt er ook nog een beetje aandacht besteed aan het sociale aspect. Er wordt met verschillende maatregelen gepoogd om de gevolgen van alle economische maatregelen voor de minst bedeelden een beetje te verzachten, maar dit is absoluut geen prioriteit.
Over het luik milieu is het huilen met de pet op. Denk maar aan de discussie over Essers, het feit dat beloofd geld voor de aanplant van bossen geblokkeerd is, …. Dit onderdeel is gewoon niet aanwezig in deze regering.
Als je dit vertaalt naar de 3 ethische principes, dan krijg je deze voorstelling:
Wat direct opvalt aan deze voorstelling is dat de basis van deze (omgekeerde) piramide enorm smal is. Bij het minste probleem gaat deze constructie wankelen, bij iets grotere problemen gaat ze omvallen.
Dat is zo bij alles wat gebaseerd is op economie. Kijk maar naar de bankencrisis in 2008.
Veel duidelijker
Ik vind deze visuele voorstelling van de 3 ethische principes een briljante vondst. Het geeft in een oogopslag de volgorde van belang aan en het toont de onderlinge verhouding tussen de verschillende principes.
Je ziet ook overduidelijk dat zorg voor de bodem essentieel is en altijd als eerste moet komen!
Pas deze principes maar eens toe op je eigen tuin, je zal snel zien dat de vergelijking tussen gangbaar tuinieren en natuurlijk tuinieren op hetzelfde resultaat uitkomt 🙂 .
Hierbij wil ik Marc Van Hummelen dan ook bedanken en feliciteren voor zijn vondst!
Wil je meer horen van Marc? Dat kan zeker, half december geeft hij bij ons een volledige dag uitleg over de bodem. Ik ben zeker dat er ook hier enkele aha momenten zullen zijn, dus als je meer wilt leren over permacultuur, natuurlijk tuinieren en je bodem, dan moet je zeker komen: Cursus Humisme.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Beste,
ik ken niets van permacultuur enz. maar toch wel ongelooflijk toevallig:
Deze zomer gaan stappen in de bergen met een econoom, een goede vriend waarmee ik elk jaar ga stappen. Grote discussies en lange stiltes tijdens deze tocht. Op een bepaald moment verteld mijn vriend dat economie en innovatie de toekomst moeten zijn. Het is onmogelijk dat we terug moeten gaan in onze evolutie. Wat juist is, maar is verder gaan alleen economisch?
Ik antwoord hem: ten eerste zijn wij mensen een product van deze aarde. door de evolutie zijn we ontstaan tot mensen. Dit dankzij de wetten van deze aarde.
Ten tweede kunnen we niet alleen leven, we hebben elkaar nodig om op deze aarde te kunnen overleven en tot slot is het de economie die ons bedrijvig houdt. De drie dienen dus aanwezig te zijn en zijn aan elkaar verbonden. We zijn als mens zo geëvolueerd op deze wereldbol met zijn specifieke wetten door ons sociaal en economisch denken.
Ik bedacht het zelf ter plekke uit en nu zie ik het hier zwart op wit.
Over de volgorde en de rede waarom deze volgorde zo belangrijk is zou ik graag meer willen weten want de hele theorie van de piramide is enkel steek houdend als ook de volgorde zo behouden blijft. (zet economie maar eens beneden en de regering doet dat zeer goed 😉 )
Met mijn redenering klopt het natuurlijk ook. Als we de natuur ontkennen, ontkennen we onze eigen bodem waaruit we gegroeid en geëvolueerd zijn. Dat is dus het belangrijkste! Als ik dan zie hoe de moderne mens met al zijn luxe totaal vervreemd van deze natuur leeft is het niet verwonderlijk dat ze zichzelf voorbij lopen. Hun zoektocht naar rust en geborgenheid blijft op zijn honger. Hoe vaak heb jij het al niet horen zeggen dat wie weer in de aarde is beginnen te wroeten terug thuis kwam en zich weer verbonden voelde? De zoektocht van vele mensen met verre reizen en consumeren kan deze vorm van diepe verbondenheid niet bieden.
Dank zij jouw mail kom ik tot deze gedachte en begrijp ik waarom natuur en omgeving zo belangrijk vind en denk ik ook dat de piramide zo moet gebouwd worden. Anders verloochenen we de kern waaruit we zijn ontstaan en bestaan.
Toch wil ik het belang van economie niet onderschatten. Zonder deze doen we niets, zijn we niet uitgedaagd en wordt al het andere een beetje zinloos. We zijn geen vogeltjes die sterven als er te weinig te rapen valt. We gaan dan zelf verbouwen of ruilen met anderen enz.
Het is voor mij eerder een zaak dat economie niet tegen de natuur kan en mag ingaan. (We weten nu dat dat zeker gebeurt en we weten dat het fout is. We kopen met het verworven geld dan ook alle schaduwzijde van dit probleem af ,zoals, hoe belachelijk het ook klinkt, co2!).
Onze aarde en haar wetten zijn niet om te buigen tot economische spelregels. Dat is een fundamentele fout van verwarde, ontwrichte, éénzijdig denkende mensen. Vandaar dat verbondenheid met de aarde zo belangrijk blijft voor iedereen. (In de plaats van het leger zou iedereen naar een ecologische landbouwschool of zo moeten gaan ;-))
Je merkt dat voor mij de piramide ter discussie staat maar zeker is dat de economie ter discussie moet staan. Zij voelt zich zo oppermachtig dat ze alle natuurwetten met voeten treed en zal daarom niet kunnen blijven bestaan zoals ze vandaag bedreven wordt. Zo zal ook het sociale stelsel dat we vandaag hebben uitgebouwd dienen aangepast worden omdat het gebouwd is op de huidige economische regels en dus niet houdbaar blijft. (Olifanten zorgen ook voor oude en ziek dieren maar er is er geen een die profiteert.) We dienen inderdaad te kijken naar de natuur en te leren van duizenden jaren evolutie. We weten het echt niet beter. ;-))
Wouter
Ben ook al zolang “officieel” met duurzaamheid bezig en het piramide model kende ik niet. De eenvoud en duidelijkheid ervan zijn fantastisch. Onbewust had ik overgenomen dat de 3 P’s (People, Planet, Profit) op één of andere manier “evenwaardig” waren. De piramide is ontroerend eenvoudig en mede daardoor er bonk op. Misschien moeten we de basis alleen nog wat breder en de top nog wat smaller maken -:)
Bedankt, bedankt, bedankt
Het was voor mij ook een behoorlijk Eureka-moment.
Eindelijk werd die theoretische uitleg eens duidelijk visueel en praktisch voorgesteld.
Nooit te oud om te leren hé 🙂
Ik mis de recente reacties verwijzingen op je homepage? Zijn die verplaatst?
Ik had die weggehaald omdat de voorpagina nogal vol kwam te staan. Ik dacht dat die niet gebruikt werden … wel dus 😉 .
Ik zet ze dadelijk terug! Bedankt voor het melden 🙂
Dank je.