Op de homepagina van mijn website natuurlijkemoestuin.be vertel ik dat ik ‘verkeerd’ begonnen ben. Na een tijdje ben ik dan door te lezen en te tuinieren op het ‘juiste’ pad terecht gekomen, namelijk natuurlijk tuinieren.
Het gaat verder dat ik mijn ervaringen met u wil delen en dat ik u zo veel werk kan besparen omdat u niet al dezelfde beginnersfouten moet maken als ik.
Maar hier ben ik niet helemaal juist geweest 😮 . En dat is soms een probleem voor mij!
Ik had een voorsprong
Ik ben in mijn eigen tuin begonnen maar ik heb hulp gehad van mijn ouders. En eens ik in het project van mijn ouders ben gestapt, heb ik mijn eigen groentetuin opgedoekt, en ben ik op het domein van Yggdrasil gaan werken. En daar is er over beginnen geen sprake :-).
Mijn ouders zijn begonnen in 1998, hebben hard gewerkt en houtkanten aangelegd, een poel, bos, de bodem verbeterd, noem maar op. Het is dus alles behalve een opstartfase waar ik in terecht gekomen ben.
Wat mijn ineens bij mijn probleem brengt.
Ik geef wel veel informatie over het opstarten van een natuurlijke moestuin, en die informatie klopt, want het is de manier waarop mijn ouders het gedaan hebben en waarop ik mijn eigen tuin ben begonnen. Maar mijn eigen tuin heeft niet lang stand gehouden en mijn ouders hun opstart was 15 jaar geleden, dus er zijn verschillende problemen, strubbelingen en vragen bij het opstarten van een natuurlijke moestuin die ik mij niet meer herinner.
En waar ik geen weet meer van heb, daar kan ik niet over schrijven :-).
Mijn vraag aan u is dus: vertel mij waar u mee sukkelt, stel mij uw meest prangende vragen, hoe banaal ze voor u ook mogen lijken!
Brand maar los
Ik heb altijd geloofd in het gezegde:
Er bestaan geen stomme vragen, enkel stomme antwoorden
Dus u moet u zeker niet inhouden, de kans is immers groot dat er andere mensen dezelfde vraag hebben of worstelen met hetzelfde probleem. De kans ik ook heel groot dat ik of mijn ouders dit probleem ook zijn tegen gekomen en dat we u kunnen helpen!
Alle vragen die u nu bezighouden, alle problemen waar u mee worstelt zijn welkom in de reacties hieronder. Ik probeer alles te beantwoorden, maar ik heb in het verleden gemerkt dat zo’n oproep soms tot een stortvloed aan vragen kan leiden en dan durft het soms wel even duren voordat ik erdoor geraak.
Maar laat u hierdoor zeker niet tegenhouden, laat maar komen, misschien dat andere lezers van de blog u ook kunnen helpen, ik ben benieuwd naar de dingen waarmee u bezig bent :D.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht.
Brigitte Martens says
Terwijl ik mijn stro en karton aan het weghalen ben stuit ik op een heleboel groepjes witte eitjes , speldekop groot. Wat doe ik hiermee: laat ik ze liggen of haal ik ze weg?
dittie says
ik denk dat het slakkeneitjes zijn dus weghalen! of je moet veel slakjes willen hebben.
Frank Anrijs says
Kan je misschien een foto doorsturen? Dan kan ik gemakkelijker juist antwoorden 🙂
koen says
Dag Frank,
Ik heb weer “last” van mollen. Zijn ook wel nuttige dieren en de grond zou zo ook goed belucht worden. Maar het probleem is dat ze ook in mijn verhoogde moestuinbakken zitten, en de pas gezaaide zaadjes vinden dit niet zo leuk. Zijn er methodes die minder drastisch zijn zoal mollenklem… sommige planten misschien? Er zijn nu al 2 gesneuvelde mollen..
Geertrui_t says
Teentjes knoflook in de molshoop / -gangen steken schijnt zeer efficiënt te zijn. Mijn schoonvader (die verder zeer traditioneel ingesteld is) zweert hierbij.
Frank Anrijs says
Ik kan zo direct niets opnoemen.
Trilstaven, geursteentjes, … het heeft vroeger allemaal niet gewerkt in mijn gazon.
Nu kan het mij niets meer schelen en doe ik geen moeite meer. Mijn zoon rijdt met de BMX en rijdt graag over bulten ;-).
Sara says
Ik heb gehoord dat mollen en woelratten de geur van mensen vervelend vinden en dat daarom mensenhaar (bij de kapper afhalen) in de gaten stoppen goed werkt omdat ze daarvan gaan verhuizen. Maar ik heb het nog niet geprobeerd.
joris says
Zaai je in de natuurlijke moestuin alles in volle grond? Of toch ook voorzaai onder glas bijvoorbeeld?
Nijsen Tom says
Ik ben er vrij zeker van dat Frank ook voorzaait in hun serretunnel, maar een vraag hierbij: wat met natuurlijk tuinieren in de serre ? We hebben nu al sla die zichzelf heeft uitgezaaid vorig jaar, maar daar zitten veel bladluizen op… alleen is natuurlijke vijanden hier moeilijk, vorig jaar hebben we koolwitjes invasie gehad op een broccoli in de serre… vogels zitten er ook niet in onze serre !
Dus vraag1: hoe krijg je natuurlijke vijanden in serre ?
En vraag2: hoe ‘beheer’ je de bodem in een serre op een natuurlijke manier ?
Vriendelijke groeten,
Tom.
Frank Anrijs says
Wij zaaien inderdaad voor een kleine glazen serre. Het is niet mogelijk om anders zelf tomaten, paprika’s, courgetten, … succesvol te kweken.
Wij kweken ook een deel plantgoed om te verkopen, dus ja, wij zaaien redelijk wat voor :-).
Natuurlijke moestuinieren in een serre is niet echt mijn specialiteit. De serre is tot nu toe voornamelijk het domein geweest van mijn vader. Hij gebruikt veel mulch (compost) en bestuift met lavameel bij plaag- en schimmelproblemen.
Maar echte problemen met plagen of schimmels hebben wij eigenlijk nauwelijks. Wij zetten wel enkel kolen in het vroege voorjaar (nu) omdat er dan geen of weinig vlinders zijn. Ook sla, erwten, … komen er enkel in wanneer het nog niet te warm is.
In de zomer staan er enkel tomaten, komkommer, aubergines, paprika’s, pepers, … de echte warmteminnende planten in.
Ik denk dat het belangrijk is om planten in hun optimale omstandigheden te laten groeien zodat ze zich goed voelen en goed groeien. De problemen met plagen gaan dan al sterk afnemen.
Natuurlijke vijanden in een serre is moeilijk, de bodem beheren kan net zoals buiten.
Niet spitten, veel mulchen, niet betreden, altijd bedekt houden, …. dat zorgt ervoor dat de bodem in orde komt. Wel wordt er minder water gegeven dan het regent in een serre waardoor een mulchlaag heel belangrijk is!
Tegen de luizen op de sla zou ik enkele malen lavameel verstuiven.
Misschien dat er iemand met veel ervaring in natuurlijk tuinieren in de serre ook nog iets kan toevoegen …
Nijsen Tom says
Frank, bedankt voor de lavameel tip en voor de bevestiging om ook in de serre te mulchen en vaste paden te gebruiken.
Enige bedenking bij uw reactie: Nu geen of weinig vlinders ??? Dan nodig ik u graag uit in onze ‘vlinder’tuin ! ;o) We hebben een spruitkool die vorig jaar gigantisch aangevreten werd en die we dan maar hebben laten staan om door te schieten voor zaad. Deze spruitkool is op dit eigenste moment al weer een voorraadkast voor mooie groene koolwit rupsen.
Frank Anrijs says
Het is natuurlijk een uitzonderlijk jaar, vorig jaar had ik nu nog geen vlinder gezien, ook in een normaal jaar vliegen nu pas de eerste vlinders rond. Onze bloemkolen zijn tegen eind april klaar en weg voor de druk te groot wordt en de eerste rupsen verschijnen.
Dit jaar zal het misschien iets anders uitpakken 🙂
Anita van Rijn says
Voorzaaien en voorkweken dus. Tja, daar zit ik dan, met alleen een lapje volkstuin-grond. Geen kasje om iets voor te zaaien en te kweken. Dat beeld had ik ook niet bij natuurlijk moestuinieren, want de natuur zaait toch ook niets voor ? De vensterbank thuis is ook niet zo groot om daar een complete voorzaai-bed van te maken. Dus eerst maar op zoek naar een andere oplossing. Een kasje is (ook tweedehands) een hele investering. Kleine kweekbakken ? Op het balkon ? Hoe doet de natuur dat, zonder voorzaaien ?
Frank Anrijs says
Een groentetuin is natuurlijk altijd gedeeltelijk onnatuurlijk. Het voorzaaien doen wij vooral met warmteminnende planten zoals tomaten, komkommers, … omdat anders het groeiseizoen te kort is.
Kolen, wortelen, rapen, bieten, erwten, sla, … eigenlijk het grootste deel van de groenten kunt u perfect gewoon ter plaatse zaaien.
Kweekbakken helpt om het seizoen te verlengen, maar is geen noodzaak om te tuinieren. De natuur zaait inderdaad ook niet voor, dus u bent hiertoe ook niet verplicht 🙂
Sarah says
Mulchen in de serre, kan dat ook met stro ? Ik heb net dezelfde laag compost in de serre gestort als in de moestuin (zie je cursus, Frank), ik heb 2 vaste paden aangelegd … en dus nu mulchen ?
Bert says
Stro gebruik ik al een aantal jaren en mijn ervaring is, wanneer je nu droog stro op je tuin of serre gooit, kun je er wel in planten, maar om een spoortje te maken om er dan te gaan zaaien is vrij lastig.
Wanneer je stro voor de winter opbrengt, dan wordt dit ‘s winters nat en door de vorst vriest het kapot tot kleine stukjes en kun je er gemakkelijk een spoortje in maken om in te zaaien.
Het stro wat ik dit seizoen opbreng, heb ik vorig jaar al aangeschaft en heeft de hele winter buiten gelegen en is dus doornat en het rottingsproces is al begonnen. Het veel handelbaarder dan droog stro. Het breekt veel gemakkelijker.
Nu zal het in de serre misschien niet vriezen, dus dat stuk vriezen zal niet gaan, maar wanneer je het buiten laat liggen ‘s winters heb je handelbaar stro.
Anita van Rijn says
Dit jaar volkstuin ‘overgenomen’ inclusief de problemen van dat perceel. Op dit moment is mijn grootste probleem: óveral kweekgras. De tuin is door de vorige eigenaar gespit, dus het kweekgras is lekker verspreid zo. Ik vrees dat als ik meteen begin met het afdekken met houtsnippers en cacaodoppen, het kweekgras daar gewoon doorheen piept en het dan door de afdeklaag moeilijk te verwijderen is. Ook karton zal het kweekgras niet tegenhouden, vrees ik. Dus ik denk dan: eerst kweekgras ruimen met de riek en hand. Pas daarna beginnen met de opbouw van een natuurlijke moestuin. Dat is nogal een klus, maar beter goed begonnen dan later door het kweekgras de groentes niet meer zien.
Opbouw: tja, hoe begin je een natuurlijke moestuin op een kaal stuk grond? Ik ga me maar eerst inlezen in de groentes om er zo ook achter te komen hoe ik de tuin het beste kan indelen, wat waar ingepland kan worden en wanneer etc .
Volgende probleem: ons perceel grenst aan een sloot. Hoe weet ik of dit water geschikt is voor bewatering van de moestuin?
Kortom: inderdaad is beginnen met een kaal perceel op een volkstuin met regeltjes wel even anders dan in een ‘gespreid bedje van ouders’ terecht komen. Natuurlijk heb je dan een voorsprong, maar blijf vooral je kennis met ons beginners delen, want alle info is welkom. Tenslotte is het ook gewoon doen en ervaring opdoen en plezier beleven aan de moestuin.
Al doet zich dan een volgend beginners-probleem voor: overvoeding van informatie 🙂 HELP
Nijsen Tom says
Anita, wij zijn begonnen op ingezaaid weidegras en ik heb deze winter eerst alles (voor een laatste maal!) gefreesd en dan zoveel mogelijk graswortels uitgeharkt, waarna ik een dikke laag (minstens 10cm) groencompost heb opgelegd. Waar de paadjes zijn heb ik gewoon karton gelegd en ook dikke laag houtsnippers erop.
Lijkt me goed te werken, want afgelopen weekend al mooi geplant in die bedden.
Vriendelijke groeten
Tom.
Sanne Kreuze says
Hoi Anita,
Bij mij werkte het heel goed om het kweekgras te mulchen (twee seizoenen lang) met karton en een hele dikke mulchlaag. In het eerste seizoen verteerde het bovengrondse deel en in het tweede seizoen het wortelstelsel. Maar natuurlijk kan je de graslaag ook wegfrezen zoals Tom zegt. Antwoord op je tweede vraag: als er waterdieren in de sloot zwemmen dan is de kans erg groot dat het schoon water is, prima geschikt voor je plantjes. Heel veel succes me je tuin.
Sanne
Anita van Rijn says
Bedankt voor de antwoorden, Tom en Sanne ! Fijn om wat hulp en tips te ontvangen bij dit moeilijke begin.
Frank Anrijs says
De eenvoudigste manier om kweekgras kwijt te geraken is inderdaad 2 jaar goed afdekken met karton en mulch.
Sneller kan door de grond zoveel mogelijk vrij te maken met de spitvork en alle wortels te verwijderen. Daarna goed mulchen en consequent alle nieuwe scheutjes verwijderen. Je gaat het dan redelijk snel kwijtgeraken, maar volharding is wel vereist.
Mulchen is heel belangrijk in dit verhaal, de bovenste luchtige mulchlaag is immers verleidelijk voor het gras om in te wortelen en dit zorgt ervoor dat je het gemakkelijk(er) kunt verwijderen.
Ook nooit gewoon trekken, probeer altijd eerst de grond wat op te heffen met de spitvork zodat je een deel wortels kunt mee uit trekken.
Een teveel aan informatie is inderdaad een probleem, zeker als je via internet zoekt :-).
Mijn advies: volg een bepaalde manier van tuinieren en hou je daar enkele jaren aan. Is het toch niet wat je wou en waar je je goed bij voelt, zoek dan ergens anders. Maar begin gewoon en werk enkele seizoenen op een bepaalde manier (natuurlijk, biologisch, ecologisch, gangbaar, …). Dat maakt de informatie-overvloed al iets beperkter 🙂
Anita van Rijn says
Beste Frank,
Bedankt voor het meedenken en je informatie. Ik ben nog niet zo bekend met het mulchen en hoe ik in korte tijd aan zoveel karton moet komen is me nog een raadsel (witgoedwinkels afstruinen?), dus ik ga toch maar met riek of spitvork aan de slag om de tuin door te werken. De stukken die ik gehad heb afbakenen en afdekken met een mulchlaag, denk ik zo. En in de tussentijd wat karton, stro en houtsnippers verzamelen.
Nog een probleem en misschien een heel stomme vraag: ik heb zaden besteld en ontvangen, maar vraag me af hoe je zaait in een mulchlaag ? Of zaai je voor in een zaaibed en plant je de plantjes dan uit in de tuin?
Ik voel me heel onervaren met dergelijke vragen, maar je vroeg zelf om los te branden 🙂
Brigitte Martens says
in de apotheek (Belgie) hebben ze massa’s karton, vooral grote stukken waar die grote pancartes inzitten. En in de Colruyt ook, bovenop de paletten waar de flessen water enz staan 🙂
Frank Anrijs says
Normaal kun je best bij het zaaien de mulchlaag wat open doen en na het zaaien open laten liggen. Eens de zaadjes zijn gekiemd en een stukje boven staan kan je de mulch dichter bij de plantjes brengen zodat er niet teveel onkruid opschiet.
Als je de plaats hebt, kan je natuurlijk ook de planten voorzaaien en dan als grotere plantjes uitplanten. Dan moet je enkel voor het planten de mulch wat openschuiven. Eens de plant erin zit kan je de mulch weer sluiten en krijg je geen onkruidgroei, enkel groentegroei 🙂
Corry/Saar says
Beste Frank, ik heb een overmaat aan Goudhaantjes in de moestuin, komt door de woekering van de Munt waar ze gek op zijn. Hoe te bestrijden? En moet ik de bladeren laten liggen als mulchlaagje?
Ik ben de enigste die afwijkt in het tuinieren bij ons, geeft een beetje raar gevoel, de rest spit en spit!
Frank Anrijs says
Wij hebben deze ook elk jaar op de munt zitten en snijden de munt af als er teveel aan gevreten wordt.
De nieuwe scheuten blijven dan een tijdje onaangetast en die kunnen we dan terug gebruiken.
Wij laten het snoeisel gewoon liggen, al zullen er wel eitjes ed op liggen en is het bij een ernstige aantasting misschien beter om het snoeisel te verwijderen.
Op andere planten in de moestuin hebben we nog niet gehad, ik durf ook niet te zeggen hoe je dit kan voorkomen of beperken. Ik ken er niet echt veel van en weet niet welke planten ze allemaal eten …
Corry/Saar says
Dank voor je reactie Frank, als er teveel Munthaantjes zijn dan vang ik ze weg en zet ik ze buiten de tuin neer. Dat is de enigste tip die ik kreeg van een andere Tuinder.
Corry/Saar.
Rob en Joyce de Vries says
Hoi Frank,
We hebben al regelmatig papieren hulp van je gekregen. Al een paar jaar moestuinen we met het “bedekte grond” principe. Het begint er steeds meer op te lijken maar het enige waar we last van blijven houden is vogelmuur. Dit brengen we waarschijnlijk zelf weer op de grond door ezelpoep of geitenpoep. Wat zou jouw manier zijn om dit weg te krijgen want de minuscule plantjes zijn binnen een dag overal. De oude plantjes zijn vrij snel als klutsjes weg te halen maar ik weet niet of dan de afgebroken worteltjes weer uitlopen. Het is dus een vrij minimaal probleem maar er zou maar iemand een goede tip hebben. Dank wederom vast en maak er deze mooie week een hele mooie week van. Liefs Rob en Joyce
Frank Anrijs says
Wij hebben ook wel wat vogelmuur staan in de tuin, maar goed mulchen lost al veel op.
Wij gebruiken nooit mest puur, maar laten deze altijd eerst door de composthoop passeren waardoor het (meeste) onkruidzaad kapot is. Hierdoor bespaar je jezelf veel problemen.
Christine says
Beste frank,
ik doe hier geweldig mijn best om natuurlijk te tuinieren , maar het is niet simpel om iedere keer tegen de buren opnieuw te moeten zeggen : ge weet toch dat ik nooit spuit. ik heb je ooit beloofd om je op de hoogte te houden van mijn experiment : mos van het verticuteren gebruiken als mulchlaag. 1 jaar verder en ik zou daar toch wel zeer positief over durven zijn. Alleen hoe hou ik mijn klinkers proper op een manier die het minste arbeid vraagt? De klinkers zijn nu begroeid met mos en er komt overal onkruid tussen piepen. Dat vraagt veel werk om het iets of wat proper te houden.
Frank Anrijs says
Bedankt voor de evaluatie van het mos, nu kan ik andere mensen hiermee helpen!
Ik hou mijn paden schoon met een harde borstel en een scherpe schop. Ik ga met de schop over de grond en snij zo alle plantjes juist boven de stenen af. Enkel een stompje blijft over. Na enkele keren zijn de plantjes uitgeput en blijven ze weg.
Ik moet wel eerlijk toegeven dat er maar weinig onkruid tussen de stenen op mijn paden groeit, dus misschien werkt dit toevallig enkel bij mij goed …
Brigitte Martens says
Bij mij is mos welkom 🙂 ik heb er nog geen nadelen van ondervonden. En het is mooi groen en zacht.
Viviane says
Heb toch maar besloten om moestuin een handje te helpen of heb dit jaar geen groenten, dus karton weg (ligt er nu ongeveer 7 maanden), een mesthaak ge-kocht en dan, hard labeur, want er zit nog vééééééééééééél onder! Ik heb er een uur over gedaan voor 1 m2! En tijdens dit swoegen kreeg ik opeens koude rillingen, en wat met het fijn stof? We zijn maart en hebben er al een paar opzitten! Hoe gezond zijn onze groenten dan wel? Je kan op die dagen toch niet alles beginnen afdekken? Mijn moed zat in mijn schoenen. Hoe flikken jullie het om dit onder de knie te krijgen? met zo’n terrein?
Sanne Kreuze says
Ik snap je probleem Viviane, ik heb er wel voor gekozen om voor het tweede seizoen te mulchen met karton en houtsnippers. Beter in een keer goed en dan volgend jaar heerlijke groente, dan dat je blijft tobben (de komende jaren).
Groet,
Sanne
Frank Anrijs says
Over het fijne stof kan je je veel zogen maken, maar uit onderzoek is gebleken dat het goed afspoelen van groenten bij het bereiden voldoende is om (bijna) alles kwijt te geraken.
Je kan je hier vragen bij stellen, maar weet dat dit fijne stof ook op de groenten zit die je gaat kopen, met daarbovenop allerlei middelen die je waarschijnlijk ook niet wilt eten.
Eigen teelt blijft nog altijd het beste, veruit beter dan wat je koopt in de winkel (of het nu bio is of gangbaar!).
Tom says
Dag Frank
allereerst bedankt dat we je langs deze weg ook om raad mogen vragen 🙂
Nu mijn vraag. Ik heb op mijn moestuin een laag compost, daarbovenop een laag bladeren en daarbovenop nog een laagje houtsnippers. Ik had vorig jaar vrij goede ervaringen met enkel een laag grasmaaisel als mulch. Is het voor mij aan te raden om bovenop de laat houtsnippers nog een laag grasmaaisel te leggen? Aangezien de houtsnippers veel meer tijd nodig hebben om te verteren dan het gras, twijfel ik.
Groeten
Tom
Frank Anrijs says
Ik zou bovenop de houtsnippers geen extra mulchlaag leggen.
De snippers verteren inderdaad traag, maar dat moet geen probleem zijn. Ze hebben ook het voordeel dat ze onkruidgroei tegengaan. Ze drogen vanboven snel uit in de zomer en zijn ruw. Hierdoor gaat u weinig tot geen last hebben van slakken. Wat voor de meeste tuinders een belangrijk voordeel is :-).
Geertrui_t says
Beste Frank en mede-natuurlijkemoestuin-blog-lezers,
In het kader van natuurlijk (moes)tuinieren, vroeg ik me af of iemand een natuurlijke methode kent om distels te lijf te gaan. We wonen in een gemeente waar distels boetes kunnen opleveren en buren hierbij helaas geen oogje dichtknijpen. We hebben vorig jaar ons perceel steeds gemaaid, maar het lijkt erop dat ze alleen maar vermeerderen en ze staan echt overal (voortuin, siertuin, boomgaard, en op het weiland waar hopelijk vanaf volgend jaar ons eigen permacultuur-moestuinproject van start gaat)… Alle ‘battle plans’ zijn welkom (zolang ze maar op grote schaal toepasbaar zijn).
Frank Anrijs says
Wij maaien ze niet maar trekken ze uit. Hierdoor heb je telkens een stuk wortel mee. Ze komen dan trager terug en geraken sneller uitgeput.
Het is wel een werkje van enkele jaren, ze zijn redelijk hardnekkig. Op een stuk grasland stonden er in het begin ook veel, maar echt regelmatig kort maaien zorgt ervoor dat ze wel snel verdwijnen.
Bert says
Als mulch laag gebruik ik stro. Het voordeel hiervan is tov bv houtsnippers dat je de laag gemakkelijk met een vork op kunt tillen om een eventueel onkruid zoals kweekgras of distels opnieuw te bedekken. Wanneer je dat een tijdje volhoud verdwijnen de onkruiden van zelf.
Ook om van een stuk gras moestuin te maken, leg ik er in deze tijd van het jaar een laag stro op en plant er dan later courgette of patisson in. Het volgend jaar heb ik er dan weer een stuk moestuin bij zonder al te veel moeite.
Frank Anrijs says
Om dat stuk gras om te toveren gebruiken wij een laag karton tussen het gras en het stro omdat we merken dat het er anders toch gemakkelijk doorgroeit.
Is dat bij u dan geen probleem? Of legt u misschien een heel dikke laag stro? Of dekt u doorheen het jaar telkens opnieuw af?
Ik ben curieus …. 🙂
Bert says
Karton heb ik nooit gebruikt, alleen maar stro. Voordat ik het gras bedekte wordt het gras wel gemaaid. Mocht er toch iets boven komen dan is het stro eenvoudig op te tillen en het gras is weer bedekt.
Binnenkort ga ik weer een stuk doen, op mijn blog zal ik wat foto’s zetten dan is het te volgen.
immy says
Het gaat als een lopend vuurtje! Zo veel vragen krijgen hier zo veel antwoorden. Ik vind het plezant om dit alles te lezen. Helaas heb ik voor de beginners onder ons geen pasklare antwoorden. Al jaren aan het genieten van eigen groenten uit de tuin en dus geen beginners-problemen meer. Die ben ik onderhand ‘vergeten’.
Wat ik wel weet is: in weerwil van de plagen en de problemen komt er uiteindelijk een kantelmoment, waarop de oogst groot is. Al is het maar de wetenschap hoe het het volgende seizoen beter kan. Succes aan alle beginners!
Frank Anrijs says
Er is inderdaad een kantelmoment vanaf waar alles precies beter gaat, er minder plagen zijn, alles beter groeit, …
Maar dat is meestal maar na zo’n 4 – 5 jaar, eens de grond goed verbeterd is.
Bedankt om ons hieraan te herinneren 🙂
Anita van Rijn says
Wat fijn om hier even wat brandende vragen te kunnen stellen. Iedereen bedankt voor de antwoorden! Ik ga vol goede moed en met veel plezier verder met mij volkstuintje.
van den bossche veronique says
“E-mail me als er nieuwe reacties zijn”Heb ik aan gevinkt,maar ik krijg nooit een e-mail??Is nogthans interessant als je niet veel tijd hebt om alles te overlopen…
mariella van Gemeren says
Ik heb op een grasveld karton met houtsnippers gelgd. Later kreeg ik ook nog een vracht stalkoeiemest. Die heb ik er nog bovenop uitgespreid. Is dat de goeie volgorde ? Of had ik dat beter niet kunnen doen?
Frank Anrijs says
Het is zeker niet slecht, maar er is veel kans dat er onkruidzaden in de koeienmest zit. Deze had beter onder de houtsnippers gelegen, maar het is nu eenmaal zo.
Wij laten eerst alle dierlijke mest door de composthoop passeren, ondermeer om zeker te zijn dat alle onkruidzaden kapot zijn.
Ik zou afwachten of er veel onkruid opkomt, is dit het geval kun je de koeienmest misschien afdekken met een laag gras of een andere soort mulch.
immy says
Vorige keer wat te ‘snel /snel’ geweest. Als beginner is het goed om met ‘makkelijke’ planten te beginnen en met een oppervlakte die niet te groot is. ‘Makkelijke planten’ zijn moesplanten, die weinig hoge eisen stellen aan de bodem en waarvan het zaad gemakkelijk kiemt of die direct in de grond kunnen gezet worden, zoals pootajuin of prei.
De grootte van het moesbed moet beheersbaar blijven. Ik ben indertijd begonnen met het boek van Peter Seabrook (1977), die vertrok van een moesbed van 3 X 4 meter.
Radijs, stamboon of princessenboon (die zonder steun kunnen groeien), erwten, koolrabi, koolraap, rode biet waren mijn eerste probeersels. Sla zaaien in de volle grond lukte eerst niet. Maar plantjes kopen en in de grond steken ging wel. Knolvenkel, klimboon, witloof, suikermais en klimerwt heb ik er later bijgenomen. Bij kolen moest ik wat zoeken, wat goed was op mijn grond: bloemkool ging niet. Daar heb ik 3 jaar over moeten doen eer ik ermee gestopt ben. Ze schoten ofwel door, ofwel kwam de ‘knop’ niet goed. Ik was telkens te laat om de knop af te dekken en ik kreeg gele bloemkool, die er niet mooi uitzag. Sluitkolen (rode kool, savooikool, witte kool en spitskool lukte wel, maar in het begin bleven ze wat aan de kleine kant. De grond had te weinig basis om grotere ‘kroppen’ te vormen. Selder is voor een beginner een ramp: het zaad heeft lang nodig om te kiemen. Bovenop droogde de grond te veel uit in warme zomers. Ik ben bij selder nog steeds aangewezen op het kopen van de plantjes. Maar dat geeft nu wel een goed resultaat, ook omdat ik een betere vochtigheidsgraad heb door te mulchen (met bijvoorbeeld gazonmaaisel). Worteltjes moet ik één maand later zaaien dan op de verpakking staat: mijn grond raakt pas later voldoende opgewarmd (zand/leemgrond) want de zon raakt niet tijdig op het moesbed.
Hopelijk kan iemand zijn voordeel mee doen met deze tips.
Op zich is elk probeersel een opstap naar een volgend ‘experiment’ en komt men stilaan tot een goede samenwerking met de grond en de natuur. Na alle probeersels heb ik nu de vaste overtuiging, dat eigen groenten kweken me veel meer deugd heeft gebracht dan dat ik ‘verlies’ geleden heb. Ik ga groenten halen als ze rijp zijn, ze komen vers van de tuin, zijn niet bespoten met chemicaliën en smaken volop. Overheerlijk! Het is eigenlijk een lange ontdekkingstocht, die meer opbrengt, dan men op voorhand kan inschatten.
Frank Anrijs says
Bedankt voor je vele tips Immy 🙂
immy says
@ Frank: heel graag gedaan!
Bert says
Een belangrijke tip uit dit verhaal lijkt mij, begin niet te groot, maar breidt het langzaam uit dan merk je van zelf wel, wat je aan kunt en het groeit je niet boven het hoofd en dan is de schik eraf. Kijk om je heen wat er gebeurd, hoe de natuur het.
Houd vooral rekening met de zin die bovenaan deze pagina staat!
Bedenk ook, het is je eigen tuin en je hebt aan niemand, een echtgeno(o)t(e) misschien, verantwoording af te leggen.
Op een volkstuin is het misschien wat anders, omdat daar een gevestigde orde is die precies weet hoe alles moet en die het maar moeilijk vindt om daar van af te wijken.
Wat misschien ook een idee is om een blog te maken of een dagboek bij te houden wat je zoal doet. Is ook handig om advies te krijgen.
joris says
Ik lees hier van alles over compost, maar zou het uitgangspunt niet moeten zijn dat de natuur ook geen composthoop maakt? Vgl grondlegger natuurlijke landbouw Fukuoka die de grond gewoon teruggaf wat die grond aan groenafval (rijststro in zijn geval, en klaver) opbracht.
Frank Anrijs says
Zoals het woord het zegt moet het uitgangspunt zijn dat je geen compost meer toevoegd. Dat doen wij ondertussen ook niet meer of nauwelijks.
Maar wanneer je wilt opstarten op verschrikkelijk slechte bodem is het gebruik van compost de enige manier om niet 20 jaar te moeten wachten voordat uw grond enige verbetering vertoond.
Maar ik ben het volledig met u eens dat het einddoel een tuin moet zijn die onafhankelijk van compost kan produceren en toch op een hoog niveau blijft van organische stof.
Wij houden de kwaliteit van onze grond hoog door te mulchen met oogstafval, smeerwortel, klaver, gras, bladeren, …. Het op niveau houden gaat gemakkelijk met mulch, het opbouwen vanaf nul niet.