Afgelopen week was er terug een gratis webinar, deze keer ging het over ons systeem van schijnbare chaos. De inschrijvingen verliepen zeer vlot, op twee uur was de webinar uitverkocht. Er waren een heleboel vragen bij de 100 deelnemers, meer dan ik er in een webinar van 2 uur kan beantwoorden. Daarom heb ik hieronder enkele vragen opgelijst en beantwoord.

Ook de webinar staat ondertussen online en kan je vrij bekijken.

Webinar

Het idee is simpel: ik geef doorheen het jaar gratis webinars (online presentaties) over specifieke onderwerpen. Door de beperkte ruimte in online vergaderzaal kunnen er telkens maar 100 mensen deelnemen. De webinar wordt echter opgenomen en komt daarna op de website waar je deze, en voorgaande, kan bekijken. De webinars zijn gratis te volgen, maar om mijn tijd, werk en kost van software te compenseren is het op basis van vrije bijdrage of donatie. Als de informatie nuttig is voor jou, kan je een klein bedrag doneren om dit systeem te ondersteunen.

De laatste webinar over combineren kan je hier bekijken: Webinar over het systeem van schijnbare chaos.

Enkele vragen beantwoord

1. Benieuwd naar geschikte combinaties en concrete voorbeelden.
2. Sommige gewassen ( courgette, pompoen, aantal snijbloemen) gaan pas laat de tuin in, liefst die stukken al wel heel vroeg inzaaien met iets wat bodembedekkend is, later als mulch kan en het liefst nog lang kan van worden geoogst.
   
3. Houd je in de teeltplanning ook rekening met het zaaien van de juiste bloemen of bedenk je pas later welke bloemen je kan toevoegen?
4. Goede en slechte combinaties?

1. Benieuwd naar geschikte combinaties en concrete voorbeelden.

Het is een vraag die vaak opduikt en waar ik niet zo graag op antwoord. Ik geef wel altijd enkele voorbeelden maar probeer dit toch beperkt te houden. En daar is een goede reden voor. Het is uiteraard eenvoudiger indien ik een hele planning geef en jij deze grotendeels kan kopiëren naar je eigen tuin. Maar dat is niet het idee van onze manier van combineren. Het werkt juist tegenovergesteld.

Indien je wisselteelt toepast, dan heb je je tuin opgedeeld in vakken: 5, 6, 7, 9, 12 … De mogelijkheden zijn talrijk. Het is dan de bedoeling dat je per vak een groep planten samenzet: kolen, bladgroenten, aardappelen … Hier ben je dus min of meer verplicht om je consumptie aan te passen aan de beschikbare oppervlakte van zo’n vak. Eet je weinig tot geen aardappelen, dan zit je toch vast met je vak aardappelen. Idem dito voor je kolen. En dat is lastig. In het systeem van schijnbare chaos werkt het juist omgekeerd. Je kiest eerst wat je wilt eten, en dan maak op basis hiervan je planning.

Ook zijn er geen goede of slechte combinaties of vaste gildes. Je combineert wat je wilt eten volgens de 4 principes. Op deze manier kan je bijna alles combineren met elkaar en zijn er geen verboden of verplichtingen. Volg de 4 principes en alles zal goed werken.

Ik kan dus wel concrete combinaties geven, maar deze werken goed voor ons. Deze passen bij onze manier van combineren, de cultivars en soorten die wij gebruiken en onze manier van werken. Je kan deze voorbeelden nemen als inspiratie, maar het is zeker niet de bedoeling dat je deze allemaal letterlijk overneemt om je tuin mee op te vullen.

Het staat je uiteraard vrij om te doen wat je wilt, maar dat is niet het idee achter het systeem van schijnbare chaos.

2. Sommige gewassen ( courgette, pompoen, aantal snijbloemen) gaan pas laat de tuin in, liefst die stukken al wel heel vroeg inzaaien met iets wat bodembedekkend is, later als mulch kan en het liefst nog lang kan van worden geoogst.

Alle voorwaarden die hier boven staan kan ik niet invullen, maat toch een heel deel. We hebben een schema dat we specifiek voor deze teelten gebruiken. Het schema heet Tegenoverstaande slalom en bestaat uit 2 tegenoverstaande golvende lijnen. Hierdoor krijg je een groot gat in het midden waar je dan courgette’s, Nieuw-Zeelandse spinazie of augurken kan inzetten.

De bedoeling is dat je op de 2 golven een vroege teelt zet: sla, radijzen, spinazie … die je kan oogsten voor de hoofdteelt (de groentes in het midden) uitgegroeid zijn. Je kan zo je ruimte optimaal benutten, want je kweekt eigenlijk 2 teelten tegelijkertijd. Misschien dat je met wat inventiviteit en experimenteren nog meerdere voorwaarden kan invullen.

3. Houd je in de teeltplanning ook rekening met het zaaien van de juiste bloemen of bedenk je pas later welke bloemen je kan toevoegen?

Onze moestuin is een natuurlijke moestuin en daar is zeker plaats voor bloemen. Maar in de eerste plaats willen we toch vooral voedsel kweken in onze tuin en dan krijgen bloemen een beetje een andere invulling. Onze tuin bulkt van de bloemen, zeker in de zomer. Overal staan vele verschillende soorten bloemen die allerlei vliegende insecten aantrekken. Maar het zijn overwegend andere bloemen dan degene die je in een bloemenweide of border tegenkomt.

In een natuurlijke moestuin moet elke plant meerdere functies vervullen. Enkel mooi zijn is niet voldoende. In de eerste plaats is voedsel opleveren een belangrijke vereiste. Ik denk dat 90% van de bloemen in onze tuin ook eetbaar zijn. Een andere functie kan het aantrekken van bestuivers zijn, of een functie die de plant vervult waaruit de bloem komt. Ik denk hierbij aan de koningskaars, die wij in bloei laten komen maar niet eten. De plant zelf heeft echter ook nog verschillende functies zoals uitstekend mulchmateriaal, voedsel voor vogels in de winter en overwinteringsplaats voor insecten.

Echt plannen welke bloemen we waar zetten doen we overigens niet. Een groot deel van de bloemen in onze tuin zijn groenten die we laten bloeien: sla, kolen, radijzen, spinazie, aardappelen, erwten, prei, wortelen … Van bijna alle groenten kan je enkele exemplaren in bloei laten komen om er ook de bloemen of zaden van te oogsten. Daarnaast laten we vele eenjarige kruiden zichzelf verspreiden doorheen onze tuin. Ook zij leveren hun bijdrage aan de bloemenpracht doorheen het jaar. Die kruiden noemen we wandelende kruiden omdat ze zich traag verplaatsen doorheen de tuin doorheen de jaren: Wandelende kruiden.

Dus nee, we houden er tijdens de planning niet echt rekening mee waar (we) welke bloemen uitzaaien.

4. Goede en slechte combinaties?

Ook deze vraag komt regelmatig terug. Goede en slechte combinaties is iets dat uit het systeem van gildes en combinatieteelt komt. Maar wij doen niet aan combinatieteelt. Toch niet in de bekende zin van het woord. Wij combineren wel, maar volgens volledig andere principes. Je zal mij dus ook nooit horen praten over goede en slechte combinaties, want die zijn er volgens mij niet.

In onze zoektocht naar een manier van combineren zijn wij ook langs combinatieteelt gepasseerd. We hebben alle zogeheten goede en slechte combinaties uitgeprobeerd om te merken dat dit geen verschil maakte. Daarnaast heb je ook nog eens de problemen met tegensprekende tabellen. Leg 2 tabellen van combinatieteelt naast elkaar: gegarandeerd dat ze elkaar ergens tegenspreken. Het is heel onduidelijk op welke gegevens deze tabellen zijn gebaseerd en welke criteria zijn gebruikt.

In onze ogen is het vooral belangrijk dat je combineert, hoe intensiever hoe beter. En om enigszins een houvast te hebben en je efficiëntie en rendement te verhogen, hebben we die 4 principes opgesteld. Dus volgens mij bestaan er enkele goede en minder goede combinaties, maar zeker geen slechte! Het feit dat je combineert is al heel goed.

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!