Ik was er een tijd geleden al op gebotst, op Facebook, via mail of op een andere manier, maar was het min of meer vergeten.
In de online jaarcursus ben ik aan het hoofdstuk zaden, planning en bestelling aangekomen. Zelf zaad oogsten is iets wat we ook bekijken, maar dat zal pas verderop in de cursus zijn. Terwijl ik zo aan het zoeken, lezen en schrijven was, schoot mij het initiatief van de Zadenbib weer te binnen.
Het is iets dat in de Verenigde Staten al grote proporties heeft aangenomen, er is zelfs al een nationale vereniging opgericht om alles te coördineren! Op de volgende Amerikaanse site staat er uitgelegd hoe het systeem juist werkt, met daarnaast een overvloed aan informatie over zelf zaad kweken en oogsten: Richmond Grows Seed Lending Library.
Bij ons werd de draad opgepikt door Edwin Mijnsbergen, die er in blogpost over schreef. Een lezer van zijn blog, zag het licht en besloot om het succesvolle Amerikaanse initiatief ook in België uit te bouwen. Na veel vijven en zessen werd in Londerzeel de allereerste Zadenbib opgericht.
Wat is een Zadenbib?
Het idee is even simpel als geniaal! De opzet is dat u in elke Bibliotheek zaad kunt gaan ontlenen. Dit ontlenen houdt in dat u een zakje mag meenemen, gratis, en dat u deze zaadjes mag uitzaaien en gebruiken.
In ruil wordt gevraagd om het daarop volgende jaar zaad te oogsten en dit binnen te brengen. Zo wordt 1 zakje al snel meerdere zakjes en wetende dat zaadoogstende en -ruilende tuinders redelijk fanatiek (kunnen) zijn, zal ook het aanbod snel uitbreiden.
Het systeem is volledig gebaseerd op wederzijds vertrouwen, het is natuurlijk nooit zeker wat er juist in het zakje zit en wat de kwaliteit is. Maar die zekerheid is er nooit op zaadruilbeurzen dus …
Wat brengt de toekomst?
Momenteel is het aantal Zadenbib’s beperkt maar men is achter de schermen druk bezig om het aantal deelnemers uit te breiden. In 2014 is het doel om in elke provincie 4 Zadenbibs te hebben.
Een vereiste voor de opstart van een Zadenbib zijn vrijwilligers. Om zaden te doneren, maar ook om ze te catalogeren, om alles bij te houden, …
Wat er ook bij komt is de beperkte kennis over het zaden oogsten bij vele tuiniers. Een belangrijk luik van een Zadenbib is dus ook informatie geven over het kweken en oogsten van zaad. En dit is meteen een heel belangrijk thema!
Denk maar aan de commotie die er onlangs was over de nieuwe richtlijn van Europa over zaden (wegens slechte informatie), aan het gedoe rond GGO’s, de problemen voor boeren in de Derde wereld ivm zadensoevereiniteit, …
Wat kunt u doen?
Hoe mooi zou het niet zijn dat u in uw lokale bib zaden kunt gaan ‘ontlenen’ en uw eigen oogst gedeeltelijk kunt teruggeven om anderen te helpen. Ik vind dat iedere tuinier dit initiatief moet ondersteunen, door bv. bij uw eigen bib te gaan informeren over de mogelijkheid om een Zaadbib op te richten.
Via volgende pagina kunt u de vooruitgang volgen, en u kunt ineens zien hoeveel zaden er al in voorraad zijn. Momenteel is het nog beperkt, maar dit moet snel groeien!
Maar een zaadbib moet zich niet beperken tot de fysieke locatie van de lokale bibliotheek! Ook verenigingen kunnen optreden als lokale Zaadbib, denk maar aan verschillende transitiegroepen die hier een perfecte rol in kunnen spelen. Ook lokale VELT-afdelingen zouden perfect passen binnen dit concept, the sky is the limit ….
Ik ga alvast als eerste nieuwjaarsvoornemen volgend jaar in januari eens polsen bij mijn plaatselijk bibliotheek, misschien kunt u hetzelfde doen?
Andere manieren om dit initiatief te helpen zijn welkom in de reacties hieronder 🙂
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Frank, hoe zit dat nu met de Europese richtlijnen, mogen we nu nog zelf zaad kweken en gebruiken of niet.
Daar zijn ze nu toch echt mee bezig hé, die bureaucraten (zakkenvullers).
Grtjs
Willy, ik geloof nooit dat ze dat hard kunnen maken… Want dat zou betekenen dat je de postelein waar Frank in een vorige post over schreef, een GAS boete gaat moeten geven voor het feit dat hij zijn eigen zelf gekweekt zaad heeft uitgezaaid… en mijn nieuwzeelandse spinazie is ook illegaal bezig !! ;o) Wat voor zotte wereld leven we toch.
dag, het is helaas zo dat in nederland de bibliotheken in veel gemeenten verdwijnen. Anders was het wel de moeite waard geweest om dat te proberen. Ik denk dat de Velt afdelingen een mooi alternatief zijn. Of de Milieu Educatieve Centra en zo zijn er misschien wel meer plekken. Leuk initiatief….!
Groet Olga
@olga. Misschien weer een extra bestaansreden voor de weinige bieb’s die er nog zijn?
Wat een heerlijk idee :D. Ik wil meedoen
Gewoon simpel, krachtig en goddelijk prachtig ! Ik trek ook graag mee aan deze locale geniale en sociale kar 🙂 Zullen we samen naar onze bibliotheek stappen? @olga: elke bib is er eentje en kan een heuse generator zijn voor echte rijkdom en geluk 🙂
ik voorzie een probleem met mijn keurmerk voor biologische groente. Die keurmerk moet ik hebben om mijn groente te kunnen verkopen. Volgens dit keurmerk mag ik alleen biologische zaden gebruiken. Of is er in de bibliotheek ook zaden van boerderijen met een keurmerk. Zodat ik kan verantwoorden dat mijn uitgangsmateriaal ook biologisch is. In dat geval doe ik graag mee!
Ik vrees dat de zaden in een zadenbib geen keurmerk gaan krijgen. Volgens mij zullen het wel bio-zaden zijn, maar niemand die in zijn eigen tuin wat groenten kweekt gaat gekeurd zijn.
De zadenbib is voor particulieren, professionelen zullen hun zaden bij erkende handelaars moeten blijven kopen.
Vind dit een prachtig idee….in de praktijk zal er een eenvormigheid nodig zijn kwa verpakking van de zaden!?En wie zorgt voor de administratie?De controle op de biologische kwaliteit van de zaden?En vooral is dit wettelijk?
Ik ga alvast dit idee aankaarten bij gelijk gestemden hier in de buurt….
Ik denk dat het systeem zo is opgezet dat er een vaste soort verpakking wordt gebruikt waar gegevens op genoteerd kunnen worden.
Controle op biologische kwaliteit zal er nooit zijn. Maar ik vermoed dat je er wel van kan uitgaan dat mensen die aan zulke initiatieven deelnemen, niet gaan spuiten en mesten.
Het is volgens mij volkomen wettelijk. Men mag niet zomaar zaden verkopen, maar ruilen of weggeven kan niet verboden worden.
Het systeem heeft de bedoeling om via de plaatselijke bib te werken, zij zouden trouwens normaal al op de hoogte moeten zijn van de zadenbib.
Veel succes!
Echte verkoop kan je omzeilen door een lidmaatschap. bv 1 euro.
En voila je hebt een vereniging die nationaal van start kan gaan. Een ideetje voor het permacultuurnetwerk? Zaden verzamelen is trouwens een mensenrecht en staat in diverse wetgevingen neergeschreven.
Wel een opmerking @ Frank. Ik zou er niet a priori niet van uitgaan dat mensen die aan dergelijke initiatieven niet gaan spuiten of bemesten (en zeker deze laatste niet)
Greetz Guy