Ondertussen werken we bij Yggdrasil al sinds de start in 1996 op een natuurlijke manier. De drijvende kracht in het begin was altijd om een manier van werken te vinden die echt duurzaam is. Een systeem waarbij er nauwelijks inbreng moet zijn van buitenaf en dat grotendeels op zichzelf draait. In het begin was het zoeken en ontwikkelen van de basis, de informatie was beperkt en veel moest vertaald worden naar onze lokale omstandigheden. De eerste stappen waar moeizaam, maar de lange weg naar natuurlijk tuinieren was gestart.
25 jaar zoeken
25 jaar later weten we al veel meer, maar zeker nog niet alles. Het blijft zoeken naar verbeteringen, oplossingen voor nieuwe problemen en experimenteren met nieuwe inzichten.
Mulchen is iets wat we nu al lang doen, eerst beperkt en met veel twijfel, dan steeds intensiever en uiteindelijk met een systeem en duidelijke planning. Onze zoektocht naar de juiste materialen voor de juiste seizoenen heeft ook tijd gekost, maar sinds enkele jaren hebben we ook hier een duidelijk beeld van.
Na al deze jaren zoeken en proberen zou je denken dat we zowat alle soorten mulchmateriaal hebben geprobeerd. Maar dat is dus niet. Vreemd genoeg misschien, maar toch is het zo. Zelfs twee soorten die veel gebruikt worden, bleven bij ons wat onder de radar. Een reden is misschien dat er veel negatiefs over wordt verteld en geschreven en we daarom niet stonden te springen om ze te proberen. Een andere is dat we op zich al veel materiaal hebben en de druk om nieuwe soorten te proberen laag is.
De afgelopen zomers is het echter niet evident gebleken om voldoende materiaal te vinden. De droogte en hitte gooiden roet in het eten. We rekenen normaal sterk op onze uitgebreide randen van smeerwortel, maar deze deden het in de droge periodes verre van goed. Ook dit jaar valt de groei sterk tegen, de reden is mij nog onbekend. Maar veel oogsten van deze smeerwortel was dus niet mogelijk. Ook is het oogsten van grote hoeveelheden smeerwortel behoorlijk tijdrovend. Afgelopen zomer was dus een ideale periode om toch enkele andere welbekende materialen te proberen: gras en hooi.
Gras
Een dikke vijf jaar geleden had ik al eens gemulcht met gras (gedeeltelijk in zaad), maar dat was sterk vervuild met onkruiden in bloei. Het resultaat was te voorspellen en een reden om het niet herhalen.
Afgelopen zomer heb ik het mulchen met gras terug opgepikt, gedeeltelijk wegens een tekort aan ander materiaal, maar ook omdat ik verschillende mensen ken die het wel met succes toepassen. Gras is gemakkelijk en vlot beschikbaar. Het gras van onze parking en paden wordt regelmatig gemaaid, in zaad komt dit niet. Het maaisel vang je eenvoudig op en kan je snel en vlot verzamelen.
Het is fijn materiaal zodat ook het uitleggen snel gebeurt. Wel opletten dat je hier niet te lang mee wacht. Na een dag op een hoop of in een kruiwagen loopt de temperatuur hoog op en wordt het gras echt heet. Het begint dan al gedeeltelijk te verteren en te rotten.
Enkele zaken die ik opgemerkt heb bij het gebruik van gras zijn de volgende:
- Wanneer je mulcht met smeerwortel, blad, oogstresten … dan kan je zonder problemen juist opkomende onkruiden laten staan. Deze worden verdrukt door de mulchlaag en sterven af. Bij gras lijkt dat toch iets nauwer te luisteren. Wanneer ik mulchte op een stuk dat onkruidvrij was, bleef dat ook grotendeels zo. Maar stonden er kleine kiemplantjes, dan kwam een behoorlijk deel er toch door na enkele dagen. Iets wat ik niet gewoon ben bij andere mulchmaterialen.
- Onkruid wieden in een mulchlaag van gras is ook wat moeilijker. Het gras klit samen en zodra je onkruiden uittrekt die doorheen de laag zijn gegroeid, heb je een flink stuk van de mulchlaag mee. Op plekken waar er behoorlijk wat onkruid gegroeid is, blijft er zo niets meer over van de mulchlaag.
Beide problemen zijn zeker niet onoverkomelijk en de voordelen wegen zeker op tegen de nadelen. Gras maai je toch om de enkele weken zodat je een constante aanvoer hebt doorheen het jaar. Een lege plek is daarom snel op te vullen, een plek waar je gewied hebt kan je snel aanvullen.
Al bij al dus zeker een goede aanvulling bij onze mulchmaterialen en iets wat we in de toekomst zeker meer gebruiken!
Hooi
Hooi. Hierover heb ik zelden iets positiefs gehoord, en ik heb het ook altijd afgeraden als mij de vraag werd gesteld. Daarnaast is het het materiaal waarmee Ruth Stout altijd gewerkt heeft en bij haar ging het prima. Dus wat is het dan? En hoe kan je iets af- of aanraden indien je het zelf niet hebt gebruikt?
Deze zomer heb ik daarom een botje hooi gehaald bij de boer om de hoek om te kijken wat de resultaten zijn van zo’n hooimulchlaag. Eerlijk? Ik had er niet al te veel van verwacht. Mijn uitgangspunt is dat hooi een gedroogd mengsel van gras en kruiden in bloei en zaad is. Een mulchsoort met een gigantische zaadbank dus.
Het hooi heb ik half augustus gelegd, dus eventuele resultaten zijn momenteel nog voorbarig. Maar tot nu toe is het zeker een positieve ervaring. Onkruidgroei is nihil, terwijl bijvoorbeeld graszaad toch al ideale kiemomstandigheden heeft gehad.
Ik vermoed dat ik ook hier mijn visie wat moet nuanceren en dat mijn advies over het gebruik van hooi ook wat zal veranderen. Toch zijn er bij mij nog wel wat vragen. Zo weet ik niet of elke oogst van hooi altijd met zaadvrij gras en kruiden gebeurt. Ik vermoed dat dit afhankelijk is van het seizoen en boer en dat je soms wel eens verrast kunt worden.
Productieve zomer
Op dit vlak is het een productieve zomer geweest. Gras bevestigt mijn vermoedens en is een welgekomen aanvulling op ons assortiment mulchmaterialen. Hooi is tot nu toe ook een prima kandidaat om in noodgevallen te gebruiken zonder al te veel angst voor een ongebreidelde onkruidgroei in de daaropvolgende maanden.
Heb jij onwaarschijnlijke kandidaten om mee te mulchen die je graag gebruikt? Of lukt mulchen met hooi bij jou niet (of juist wel)? Ik lees het graag hieronder in de commentaren!
gisteren mijn haag (beuk) een 2 de snoeibeurt gegeven, al het blad over de gazon uitgestrooid en toen met de grasmachine eroverheen, mooi materiaal, ik hoop alleen dat het niet gaat klitten, het is de bedoeling van dat blad ertussen dat dit zulks gaat voorkomen, ik ben benieuwd.
Beste Frank,
Bedankt voor dit mooie artikel, ik ben benieuwd naar je verdere resultaten met hooi.
Zelf dacht ik er ook aan het te gebruiken maar het kruidzaad hield mij tegen. Ik kon biologisch hooi krijgen wat voor paardenvoer gebruikt wordt, dit type hooi is vaak van ‘gerijpte’ bloemweides, oftewel gras en kruiden die in zaad zijn. Zoals je zelf aangaf is een mulchlaag met een behoorlijke zaadbank niet wenselijk. Daarom ben ik erg benieuwd naar je verdere ervaringen, vooral in het groeiseizoen van volgend jaar.
Vriendelijke groet,
Thijs
Ik heb hooi gebruikt dat ik kocht bij mijn biologische boer. Helaas zat in dit hooi veel klaverzaad waarvan ik de revenuen (4 jaar) nu nog steeds heb in mijn tuin. Volgende keer wil ik proberen met hooi dat schoon is van klaver.
Klaver is wel een hele goede bodemverbeteraar dus kan ook positief zijn.
Bij “gras” wil ik er toch op wijzen dat er nogal veel soorten zijn. Heb je hooi van raaigras dan zal je geen zaadproblemen hebben: graszaden rotten snel. Onkruidzaden zijn heel wat kraniger en sommige wilde grassoorten lukt het ook om beperkt te ontkiemen maar enkel daar waar de mulchlaag te dun is!
Ruth Stout mengde ook ander organisch materiaal erdoor; doe ik met bladeren vergaard via de grasmachine.
Mulchen met grasmaaisel gebeurt bij ons als een soort surplus, nooit als eenvormige laag.
Zou het helpen als het hooi een aantal keren geschud wordt? Normaalgesproken doet een boer dat zo min mogelijk, omdat je een deel van het eiwitrijke blad van het gras kwijt raakt. Maar als het een paar keer vaker geschud wordt raak je waarschijnlijk een deel van de zaden kwijt.
Ik mulch al jaren met hooi. Gaat prima. Ik leg de laag luchtig maar vrij dik. Tegen dat ze te dun wordt ( een half jaartje later ) kan er onkruid opkomen, maar dat tracht ik voor te zijn door een nieuwe laag hooi aan te brengen. Ik moet zo goed als niet wieden.
Ik heb een vrij kleine stadstuin en geen gazon. Ik permitteer het me dan om een groot pak hennepkaf te kopen en te gebruiken als aanvulling op de mulch. Wordt gebruikt in paardenstallen. Dat lukt aardig. Er zitten geen onkruidzaden in (in tegenstelling tot vlaskaf: toen stond mijn tuin vol mooie blauwe vlasbloemetjes).
Ik gebruik graag varenblad (heb die in de tuin) om te mulchen, vooral na het oogstseizoen, gewoon de bladeren dakpansgewijs, goed overlappend leggen, zonder te verkleinen. Ze waaien niet weg, de vogels kunnen ze niet rondstrooien. Na de winter blijven alleen hier en daar nog wat nerven over.
Ik heb altijd hooi op mijn paden. Het leuke is, dat er vaak graan uit gaat groeien. Ik plant die over in diepe bakken en oogst het graan en vermaal het tot meel en de rest is weer mulchmateriaal. Verder woon ik bij de bossen en verzamel ik afgevallen bladeren die ik verknip, zodat het niet wegwaait. Dit meng ik door mijn groenten afval! Ik roof de bossen niet leeg, ik verdeel de verzamelplek ken en haal daar maar een klein laagje weg, zo deel ik met het bos…
na de winter ziet de grond er vrij kaal uit .pas half mij begin ik met mulch te leggen , een mengsel van gras met beperkt hoeveelheid hennep- of vlasvezel( voorlopig nog geen blauwe bloemetjes gespot) : zo bekom ik een dikkere mulchlaag zonder dat het gras klit en het verteert ook trager. nadien vul ik gras bij of gehakseld snoeihout van groene hagen , hagebeuk en klimop gebruik ik enkel tussen fruitstruiken of onder bomen . in najaar komt er veel plantenresten , afgedekt met veeeeel blad van onze lindebomen gemengd met blad uit bladkorven .
Hallo Yggdrasil,
Denk je dat grasmulch (kort gras, van 1- tot 2-wekelijks gemaaid gazon) ook bruikbaar is op kleigrond? Ik vraag dit omdat het toch verteerd en dan mogelijk de toch al vruchtbare grond nog voedselrijker / te voedselrijk maakt?