De goudsbloem is een plant die in onze tuin overvloedig voorkomt. Eén van de redenen hiervan is dat ze overvloedig zaad produceert en zich heel gemakkelijk uitzaait.
Momenteel sieren de bloemblaadjes onze sla-mengeling in de winkel en staan ze nog uitbundig te bloeien in de tuin.
De goudsbloem komt vermoedelijk uit India of Zuid-Europa. In India zijn beelden van goden en godinnen in de tempels vaak getooid met kransen van goudsbloemen. Marygold, in het Engels omdat Maria kransjes van deze bloemen in haar haar had gedragen.
De Nederlandse naam verwijst uiteraard naar haar prachtige kleur.
Lange, mooie bloei
Het is een éénjarige plant, ongeveer 50 cm hoog. Ze zaait zich echter elk jaar kwistig uit en éénmaal zaaien volstaat om voor de rest van je jaren goudsbloemen te hebben in de tuin. Ze bloeit van april tot het einde van de herfst. Soms bloeit ze tot een heel stuk in de winter, vooral als ze op een beschutte en zonnige plaats staat.
De bloemhoofdjes worden omringd door een 2 rijen dikke krans van schutblaadjes. De straalbloempjes zijn smal en lichtgeel tot diep-oranje. De schijfbloempjes zijn buisvormig en variëren van geel tot bruin. De vrucht is zacht, klein en droog. De buitenste vruchten zijn lijnvormig, recht of weinig gekromd, de middelste gekromd.
Een echte zonneplant
Ze groeit in iedere grondsoort, maar staat liefst niet te nat. Ze verlangt wel volle zon. Aan haar verschijning is trouwens duidelijk te merken dat het een echte zonneplant is. Volgens de Grieken werd Caltha verliefd op Apollo, de zonnegod. Ochtend na ochtend zat ze naar de zonsopgang te kijken om haar geliefde te zien verschijnen. Tenslotte werd ze verteerd door haar passie en ze verkwijnde. Op die plaats verscheen nadien de eerste goudsbloem.
Gebruik in de keuken?
De goudsbloem kent reeds een lange traditie van gebruik in de keuken. De lintbloemetjes worden vers of gedroogd gebruikt. In de 16de eeuw stonden er vaten vol bij de kruidenier als vervanging van saffraan. In kaas en boter zorgden de bloemetjes voor de gele kleur. Men kan er thee van zetten of er broodjes mee kleuren bij het bakken.
Goudsbloem werd ook gebruikt in drank en melkdranken zoals:
- slemp (saffraan, kruidnagel, kaneel, foelie met melk)
- kandeel (witte wijn of bier of melk, eierdooiers, suiker, kaneel). Kandeel werd geserveerd op kraamvisite.
Medicinaal?
Als huidverzorgend en wondhelend kruid worden de bloemblaadjes vaak toegevoegd aan cosmetische zalf, gezichtslotions en huidcrèmes. Ook in shampoos en haarverzorgingsproducten is het aangewezen.
Ook medicinaal heeft goudsbloem heel wat te bieden. De bloemblaadjes hebben een plaatselijk ontstekingremmend effect en ze zijn werkzaam als wondhelend middel. Velen hebben wellicht de homeopathische calendulazalf in huis.
Ook als tuinplant
In de tuin is ze niet te versmaden. Ze werkt grondontsmettend en zorgt de gehele zomer voor bosjes oranje en gele bloemen. Het is een optimistische groeier: hoe meer je ervan plukt, hoe meer bloemen er verschijnen. In een vaas in huis zorgen ze voor een goed humeur, zo vertelt men.
Bij de Hindoes stond de goudsbloem voor eeuwigheid, leven en gezondheid. Zo’n plant mag toch niet ontbreken in onze tuin.
Goudsbloemolie
Van goudsbloem kan je een mooi gekleurde olie maken. Bovendien is deze olie wondhelend en huidverzorgend.
Pluk de bloemen op een mooie dag, nadat de dauw is opgedroogd. Verzamel alleen jonge bloemen en beperk u tot één kleur, geel of oranje.
Vul een bokaaltje met de lintbloemetjes en overgiet ze met een goede olie. Zorg dat alle bloemblaadjes onder olie zitten, anders gaat het schimmelen.
Laat ze, afgedekt, twee weken in de zon staan. Af en toe eens schudden. Daarna filteren en in een flesje of bokaaltje overgieten. Koel en donker bewaren.
Foto’s
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht.
Thomas says
Tot mijn verbazing kunnen ze bij een zeer zachte winter (zoals dit jaar) zelfs de winter overleven.
Frank Anrijs says
Ze zijn dit jaar inderdaad de hele winter blijven bloeien 🙂
Joris Van Herrewegen says
Met welke groenten kan ik deze combineren?