Mulchen in het najaar is de ideale manier om jezelf veel werk te besparen. Door nu wat extra te werken in de tuin en je bedden af te dekken met mulchmateriaal, heb je vele uren minder werk in het voorjaar. Spitten kan je achterwege laten en onkruid komt nauwelijks op. Wanneer je in het voorjaar begint met zaaien en planten kan je direct beginnen, er zijn geen voorbereidingen nodig.
Waarmee je best kan mulchen in het najaar vind je al verspreid over de blog, maar hoe dik en hoe je juist te werk gaat nog niet. Daar gaan we het vandaag over hebben.
Bladeren zijn er ondertussen met hopen gevallen, het gras is ook nog wat doorgegroeid en je kan het eventueel een laatste keer afrijden. Indien je al fruitstruiken aan het snoeien bent, kan je ook die takken versnipperen en gebruiken om te mulchen. Oogstresten, resten van je groenteplanten in de tuin, materiaal is er momenteel voldoende. Maar hoe leg je dit op je bedden? Hoe dik moet/mag de laag zijn? Moet je alles mengen of apart houden? Is er een volgorde van toepassen?
Welke volgorde?
Kijk je naar de natuur, dan zie je dat onverteerd materiaal telkens bovenop het, reeds gedeeltelijk, verteerde materiaal valt. Zo krijg je bovenaan steeds een laagje verse mulch die door regenwormen de bodem wordt ingetrokken. De volgorde is dus: onverteerd bovenaan, verteerd onderaan.
Indien je gewoon gevallen blad mulcht is dat geen probleem. Maar indien je bijvoorbeeld verteerde compost wilt toevoegen of halfverteerde bladeren die je nog over had van vorig najaar, moet je oppassen. Ook indien je houtsnippers hebt maar onvoldoende om je bedden volledig te bedekken moet je met deze regel rekening houden. Leg de meest verteerde materialen onderaan, bedek daarna met verser materiaal. In het geval van de compost en de gedeeltelijk verteerde bladeren: deze gaan eerst op de bedden, hier leg je eventueel nog een laagje verse mulch op. Niet omgekeerd!
Het omgekeerde geldt voor het gebruik van houtsnippers. Houtsnippers verteren trager en leg je best bovenaan. Indien je overal een dun laagje houtsnippers wil leggen, maar vreest dat het onvoldoende is om de bodem goed af te dekken, kan je dit aanvullen met vers mulch materiaal zoals gras en bladeren. Maar leg de houtsnippers dan als laatste, bovenop de rest van de mulch.
Dikte?
Dit is een moeilijke omdat het elk jaar opnieuw een beetje gokken is. Echt een exacte dikte geven is niet mogelijk, omdat dit sterk afhankelijk is van het soort mulchmateriaal en het weer doorheen de winter.
Wel zou ik aanraden om niet uitsluitend met groen materiaal te mulchen in het najaar. In deze periode is er veel bruin materiaal beschikbaar en dat komt goed uit. Groen materiaal is zacht en verteert snel. Om hiermee de lange winterperiode te overbruggen zou je hele dikke lagen moeten leggen. De kans op problemen zoals verstikking en rotten wordt dan groot. Groen materiaal kan je massaal gebruiken in het voorjaar en de zomer, maar minder als aanvulling in het najaar. De hoofdbrok van je mulchmateriaal is best van bruine oorsprong, zoals bladeren of houtsnippers, wat je kan aanvullen en mengen met wat groen materiaal zoals gras en plantenresten.
Het groene materiaal zal dan na enkele weken tot maanden verteren, terwijl het bruine materiaal de bodem blijft afdekken en voeden tot in april.
Het mengsel dat wij het meeste gebruiken in het najaar is gevallen blad met een beetje vers gemaaid gras ertussen. Denk dan aan een verhouding 80-20 of 90-10. Wij leggen deze mengeling op onze bedden met een dikte van zo’n 7-9 cm. Je moet dat niet meten, het is de grootte-orde die van belang is. Leg je het dikker, dan hebben wij gemerkt dat er in het voorjaar toch nog veel mulch blijft liggen. Leg je het dunner, dan bestaat de kans dat tegen maart de meeste mulch weg is.
Te veel?
Wat gebeurt er wanneer je te veel mulcht? Er treden geen problemen op wanneer je de laag veel dikker hebt gemaakt. Je zal merken dat in mei de bodem nog steeds goed bedekt is en je de mulch een beetje moet openmaken om te zaaien.
Is dat een probleem? Dat hangt er een beetje vanaf. Je zal heel weinig onkruidgroei hebben en in juni moet je dan vaak nog niets bijmulchen. Dat maakt het werk in deze periode iets lichter. Er zijn wel enkele kleine nadelen aan verbonden: indien je graag sla, radijzen en andere groenten en kruiden spontaan laat opkomen, lukt dit slechts moeizaam door de vele mulch. Ook zullen vogels die in de mulch komen zoeken naar eten, je zaailingen bedekken tijdens het krabben en wroeten.
Te weinig?
Leg je je mulchlaag dun, dan is de kans groot dat de meeste mulch al in de loop van de winter verteerd is. Dit betekent dat er al in februari of maart gaten in de mulch komen waardoor er onkruid tevoorschijn komt. Ook is je bodem en voornamelijk je bodemleven niet meer beschermd tegen koude, wind en regen. Dat heeft negatieve gevolgen voor je bodemstructuur. En laat een goede bodemstructuur nu net een hoofddoel van mulchen zijn.
Conclusie?
Ik neig ernaar om bij twijfel eerder te dik dan te dun te mulchen. Wij leggen bij Yggdrasil tegen de 8 – 10 cm mulch. Dit verzekert ons ervan dat de bodem bedekt blijft tot in april – mei. Hierdoor is de bodem beschermd en blijft de onkruiddruk laag. Vaak ligt er nog wat mulch die we moeten opzij duwen om te zaaien, maar dat is niet veel werk. Omdat wij in het voorjaar niet erg gehaast zijn en pas echt in de loop van mei in actie schieten werkt dit prima voor ons.
Ben je een vroege tuinier en wil je al in maart of april volop in de tuin zaaien en planten, dan moet je misschien iets dunner mulchen. De keuze is aan jou 🙂 .
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Hetty says
Weer erg bedankt voor deze blog.
Heel leerzaam.
Jammer is dat momenteel het weer zo tegenzit, veel regen en wind.
Het is dus lastig om nu nat blad te versnipperen.
Ik hoop dat het snel rustiger wordt, en ik ook de bodem kan bedekken.
Willy says
Gisteren was het een droge dag en heb ik het gazon voor de laatste keer dit jaar gemaaid.
Er lagen nog heel wat bladeren die de laatste weken gevallen waren. Die heeft mijn grasmaaier mooi gehakseld samen met het resterende dunne laagje gras dat nog gegroeid was sinds de vorige maaibeurt. Dit alles heb ik verspreid over de laag mulch die al op de moestuin lag. Hierover heb ik nog een dun laagje gehakseld hout aangebracht. Ik heb namelijk steeds een wachthoop gehakseld hout (afkomstig van snoeihout van de fruitbomen en van de hagen en struiken) liggen zodat ik hiervan ook regelmatig kan toevoegen aan de composthoop tussen de lagen groenafval. Het afsluitend laagje gehakseld hout bovenop de gemengde laag gras- en bladmulch zorgt er bovendien voor dat de onderliggende laag op zijn plaats blijft en vermijdt het wegvliegen als er veel wind is.
Marian Langens says
Met veel plezier lees ik je blogs.
Zelf ben ik steeds meer aan het overstappen naar een voedselbosachtige omgeving, maar ik kan mijn groentetuin nog niet missen. In het voedselbos ‘importeer’ ik heel veel blad van de buren. Ik heb nu ook een beetje in de moestuin gegooid. Wat me vooral tegenhoud is dat je schrijft dat je pas in mei echt begint met zaaien. Ik ben de laatste jaren alleen maar vroeger gaan zaaien (tuinbonen, peulen, kapucijners, wortelen, bieten, uien, radijs, spitskool, rucola, sla). Vroeg in het jaar is het nog nat/vochtig en kiemt het zaad makkelijk. De 2 afgelopen jaren werd het daarna zo droog, dat mijn zaaigoed amper kiemde. Misschien dat je door goed mulchen die droogte kunt voorkomen, maar dan vind ik het nog heel erg laat voordat er wat te eten valt uit de tuin.
Ik hoor graag hoe je hierover denkt.
Suzan Vastenburg says
Dit is weer een direct toepasbare aanvulling op eigen ervaring. Vraag.: is eikenblad direct bruikbaar te maken als mulch? Bijv.door er nu of in het voorjaar kalk aan toe te voegen? Nu verdwijnen onze talrijke eikenbladeren naar de afvalberg van de gemeente.
Olieslagers Paul says
Heb groentebakken gemaakt bij middel van rechtopstaande pannen als boord. In het begin was het grondoppervlak een 20-tal cm onder de bovenkant van de pannen. Door steeds te mulchen tijdens de eerste jaren werd de bodem beter en beter, maar nu zit ik aan de bovenkant van de pannen.
Wat nu? Er eerst een bovenlaag terug uitscheppen en terug opnieuw beginnen? Dit is immers de vruchtbaarste laag! Heb hetzelfde probleem in mijn serre. Hoe verhelpen jullie dit?
Arjan says
In onze klassieke moestuin gebruik ik een plastic kas van 2 x 3 mtr om tomaten en paprica’s in te kweken.
Hoe doe ik dat in een natuurlijke kas?
In maart de kas opzetten en de grond bedekken met stro en dan in mei de voorgezaaide planten neerzetten?