Dit mailtje viel onlangs binnen in mijn mailbox, en het is niet het enige over dit onderwerp dat ik in deze periode voor mijn ogen krijg. Daarom het antwoord via de blog, zo heeft iedereen er iets aan:

Kan ik in maart bijvoorbeeld beginnen met het bedekken van de betreffende bodem met een mix van houtsnipper/ stro/ klein gft afval en er dan een maand later groenteplantjes plaatsen en/ of zaaien?
Mogelijk moet ik er een jaar overheen laten gaan zodat de bodem humus kan gaan vormen, liever begin ik dit jaar al met wat makkelijke groentes ?
Kortom, graag begin ik goed, volgens de prachtige permacultuur principes, maar ik weet nog even niet precies hoe.

Starten?

Hoe je kan beginnen hangt in grote mate af van de toestand van je bodem. Is het een verwaarloosde bodem, is het een grasveld waar jarenlang over gelopen is, heeft er een boer jarenlang op gewerkt, heeft een andere tuinier er al veel liefde en energie ingestoken? Het verleden van de bodem maakt een enorm verschil naar de manier waarop je best start. Het is dan ook niet mogelijk om in een zin te zeggen hoe je best start in jouw specifieke situatie.

Dat gezegd zijnde kan ik wel enkele algemene regels geven die je kan toepassen en in combinatie met wat gezond verstand, vind je dan de werkwijze die jou het beste past.

Indien je een stuk grond overneemt van een tuinier, dan ben je redelijk zeker dat er al wat organisch materiaal in de bodem zit, de structuur redelijk is en er weinig tot geen meerjarige onkruiden zijn. De start is dan redelijk eenvoudig: leg je permanente bedden en vaste paden aan, bedek de bedden met een dikke laag groencompost (start met ongeveer 12 cm) en je kan beginnen.

Andere omstandigheden

In bijna alle andere omstandigheden moet je meer moeite doen om de bodem te activeren en te verbeteren. Start je op een akker, dan is er weinig organisch materiaal in de bodem, nauwelijks bodemleven en moet je echt van nul beginnen. Als er niet veel onkruid aanwezig is kan je direct je bedden en paden aanleggen en je groencompost aanbrengen. Het zal echter veel langer duren voordat de bodem op enige diepte verbetert. In een gewone tuin kom je vaak toe met een eenmalige gift, op een akker zal je gemiddeld 4-5 jaar lang compost moeten toedienen. Enkel het eerste jaar leg je 12 cm, daarna vul je de laag telkens aan.

Het lijkt altijd raar dat die compost ‘verdwijnt’ en dat je deze telkens terug moet aanvullen. Maar het zal je verrassen! Het bodemleven wordt sterk geactiveerd en krijgt een boost. Dit vermenigvuldigt zich exponentieel en verbruikt hiervoor al een deel van de compost. Daarnaast wordt er door de activiteit van dit bodemleven ook veel organisch materiaal (= compost) in de bodem getrokken. Hierdoor verbetert de bodemstructuur geleidelijk en verdwijnt de compost boven op de grond.

Het is onze ervaring dat de bodem van een landbouwgrond vaak ook heel hard is. Het is een optie om zo’n bodem op voorhand los te maken: met een spitvork, een frees of grelinette. Dat je het bodemleven hiermee schade toebrengt is een non-argument want er is nauwelijks bodemleven. Dus eenmalig kan je dit gerust uitvoeren, en daarna nooit meer 🙂 .

Laatste mogelijkheid

Een andere mogelijkheid is een overgroeid terrein of grasveld waar je alle vegetatie weg wilt. Er zijn verschillende manieren om dit te doen, de eenvoudigste (met het minste werk) is afdekken met karton en mulch. Je trapt alle begroeiing plat, bedekt de bodem met karton en dekt dit karton af met een dikke laag mulch. Dit kan stro, blad of houtsnippers zijn, liefst geen compost.

Het is ook niet de bedoeling om hierop te zaaien en te planten, het afdekken heeft vooral als functie het wegwerken van de begroeiing. Afhankelijk van wat er allemaal staat, volstaan enkele maanden, een jaar of moet je zelfs gedurende 2 jaar afdekken.

Heb je enkel of voornamelijk eenjarige onkruiden, dan volstaat afdekken met karton en mulch en kan je na een enkele maanden je bedden en paden aanleggen. Heb je vooral meerjarige onkruiden zoals brandnetel, zuring, boerenwormkruid en boterbloemen dan moet je toch meer geduld uitoefenen en kan je best rekenen op een dik half jaar. Dek dan af in augustus – september, je kan dan in april je bedden en paden aanleggen.

Bij het aanleggen van de bedden en paden is het de bedoeling dat je het karton (indien dat nog niet volledig verteerd is) en de mulch weghaalt en op de blote bodem je compost aanbrengt. Zeker het karton haal je best weg, anders vormt dit een barrière voor de wortels van je toekomstige groenten.

Indien je start van een grasveld, dan moet je nog meer geduld uitoefenen. Het eerste half jaar zal het gras verdwijnen, maar de zode, de graswortels, blijven veel langer intact. Dikwijls moet je hiervoor zelfs een tweede keer mulch aanbrengen zodat de bodem bedekt blijft. Na ongeveer 1.5 jaar zal ook deze zode grotendeels verdwijnen en kan je beginnen aan de volgende fase.

Terug naar de vraag

beginnen met het bedekken van de betreffende bodem met een mix van houtsnipper/ stro/ klein gft afval en er dan een maand later groenteplantjes plaatsen en/ of zaaien?

Dat lukt enkel indien je start van een goede, onkruidvrije bodem waarop al getuinierd is. In elk ander geval moet je eerst de begroeiing wegkrijgen, zie hiervoor het eerste deel. Daarna moet je verteerd organisch materiaal opbrengen zodat het bodemleven eten heeft om te beginnen. Dan kan je beginnen planten en zaaien, in combinatie met mulchen. Volg je dit systeem, dan begin je best in het najaar met afdekken, leg je in maart – april je bedden aan en kan je planten en zaaien vanaf mei.

Wil je toch direct beginnen op een verwaarloosd stuk grond, dan lijkt mij de enige oplossing om de grond te frezen en direct daarna af te dekken met compost (op je bedden). Dat is een ingrijpende actie, maar het garandeert een snelle start.

Opgelet

Hierboven staat een overzicht van hoe wij te werk gaan bij het opstarten van een natuurlijke moestuin. Vele stappen zijn enkel weergeven zonder uitleg, hierdoor blijf je misschien met meer vraagtekens zitten dan aan het begin van het artikel. Ik zet hieronder enkele links die je wat meer uitleg en diepgang geven. Ze komen allemaal van deze blog, zelf verder zoeken en lezen lost misschien alle andere vraagtekens ook op.

Beschouw het als een start op je leestocht doorheen deze regenachtige donkere (herfst)dag:

• Aanleg van bedden en paden
• Zoveel compost?
• Groencompost?

Nog vragen?

Heb je nog vragen over het opstarten van een moestuin? Hieronder in de reacties mag je alles plaatsen, volgende blog volgen er dan meer antwoorden 🙂 .

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!