Ik herinner mij nog heel goed de periode waarin ik worstelde met de beslissing om te stoppen met mijn job en een stap in het onzekere te zetten. Het was geen echt onzekere toekomst omdat ik het project van mijn ouders terug zou opstarten en ook hun ondersteuning zou hebben.
Ondersteuning zowel in arbeid als in kennis, en vooral het laatste is zeer belangrijk gebleken.
Ik had mij doelen voorop gesteld – zoals men hoort te doen denk ik :-).
Maar het allerbelangrijkste is dat ik een einddoel in gedachten heb. Ik heb nog tegen niemand gezegd wat dat einddoel is, ik word niet graag voor onnozelaar of naïeveling versleten, maar ik ben ervan overtuigd dat ik het ga bereiken!
Er zijn zeer veel tussenstappen en ook zeer veel wegen naar dat einddoel, en wanneer ik het ga bereiken dat weet ik niet. Maar dat ik op de juiste weg ben, geeft me een goed gevoel!
Het jaar 2013
Het is nieuwjaar, dus het is bon ton om even terug te blikken op 2013 en daarna de blik vooruit te richten, naar 2014.
2013 was het jaar waarin mijn blog stevig gegroeid is, waar er een verrassend leerzame en leuke interactie is ontstaan met u, waardoor we samen momenteel al over de 1000 reacties zitten. En dat is iets wat ik nooit had durven vermoeden! Ik heb dan ook zeer veel geleerd uit de commentaren, suggesties gekregen voor blogpost, boeken, … heel leuk :-). De discussie op de blog zijn voor mij heel belangrijk!
Ook heb ik via mijn blog (en natuurlijk ook mijn nieuwsbrief) verschillende interessante mensen leren kennen, maar dan in de ‘echte’ wereld. Ik moet daar zelfs niet heel ver voor gaan, er zijn vlak bij mij thuis hele leuke plannen van iemand die heel gemotiveerd, actief en slim is! Ook op dit vlak was 2013 een verrijking voor mij … (Merci Peter, Guy, Esmeralda, Lode, Judith, Joke, Jan, … (ik ben er zeker verschillende vergeten, sorry daarvoor ;-)))
Het is een heel druk jaar geweest, maar daardoor ook een heel boeiend jaar. Ik heb geleerd om regelmatig uit mijn ‘comfortzone’ te stappen om zo nieuwe dingen te doen, om zo ook het leven veel interessanter te maken. Zo heb ik mijn eerste presentatie gegeven op Fair Festival, heb ik mijn eerste workshops gegeven en heb ik, samen met enkele andere, een start gemaakt van permacultuur.be.
Ook het opstarten van de Online Jaarcursus was met knikkende kniëen maar ik ben toch heel blij dat ik het gedaan heb. Aan de reacties te merken was zo’n cursus echt wel nodig 🙂
Ook op privé vlak is er heel veel veranderd, mijn kinderen lopen niet meer automatisch naar hun moeder bij problemen maar (h)erkennen mij ook als iemand die capabel is om hen te helpen. Iets wat 2 jaar geleden niet echt het geval was ;-).
Het jaar 2014
Zoals ik al in de inleiding zei heb ik een einddoel, dat ondertussen al redelijk goed gedefinieerd is. Ik weet dat ik het eigenlijk moet op- en uitschrijven wil ik dat het zeker uitkomt, maar voorlopig bestaat het enkel nog maar in mijn hoofd.
Een groot voordeel wanneer je weet waar je naar toe wilt, is dat het veel gemakkelijker is om keuzes te maken. Het is meestal snel duidelijk of een gekozen pad bijdraagt aan mijn project of juist een doodlopend zijpad is. Men zegt wel dat alle wegen naar Rome leiden, maar sommige wegen volgen toch wel een enorme overbodige omweg denk ik.
Wat zijn de plannen voor 2014?
Met het PermacultuurNetwerk gaan we de resultaten van de enquête verwerken en kijken op welke manier we u kunnen ondersteunen. Hoe dat juist gaat verlopen en aan welk tempo, zal sterk afhangen van wat u allemaal geantwoord heeft, meer informatie daarover zal in de lente zeker volgen.
Na gesprekken met Pé (een actief lezer van mijn blog) heb ik ook besloten om lokaal wat actiever te worden, samen met hem een lokaal project uit te werken en in de toekomst misschien nog actiever te worden op gemeentelijke vlak, we zullen wel zien hoe het loopt. Ik heb al gemerkt dat wanneer je openstaat voor kansen en ook gericht kijkt naar de dingen die je wilt, deze precies vanzelf langskomen. Heel raar.
De blog blijft lopen, op naar de 3000 reacties zou ik zeggen :-). De nieuwsbrief zit momenteel op een 1700 leden, ook hier is de groei ver boven mijn wildste dromen maar wil ik volgend jaar minstens het dubbele aantal mensen bereiken: hoe meer mensen een natuurlijke moestuin in hun tuin hebben, hoe beter!
Ook in de praktijk van het natuurlijk tuinieren wil ik blijven groeien, het proefveld met klaver wordt dit jaar in gebruik genomen, ook het – kleine – voedselbos krijgt steeds meer vorm. De grote infrastructuurwerken moeten stilaan afgerond worden en het achterstallig werk afgehandeld.
Ook wil ik meer mensen bereiken en overtuigen van de eenvoud en het plezier dat men kan halen uit een natuurlijke moestuin. Een goede manier om dit te doen wordt een Opentuinendag op 29 juni: u bent meer dan welkom :-).
Verder is er de lopende jaarcursus, de brochures die ik wil gaan schrijven, omdat ik toch merk dat er steeds meer vraag is naar informatie waarmee u direct aan de slag kan gaan. Ik ga daarom enkele praktische brochures schrijven over Composteren, Schijnbare Chaos, het opstarten van een Natuurlijke Moestuin, …
U merkt het: het wordt weer een druk jaar :-).
U kunt mij helpen!
Maar u heeft mij vorig jaar energie en moed gegeven, ik twijfel er niet aan dat uw enthousiasme, uw interactie op de blog en uw mails mij ook het komende jaar de moed en energie gaan geven om er weer vol tegenaan te gaan.
Om weer een jaar lang u en anderen te overtuigen van de voordelen van natuurlijk tuinieren, om zoveel mogelijk mensen op het ‘juiste’ pad te brengen, om u zoveel mogelijk te helpen met de problemen in uw natuurlijke tuin.
Maar ik hoop vooral dat u óók plannen maakt en ernaar streeft om deze waar te maken, hoe klein ook! Weet dat het helpt om een doel te hebben, weet dat er veel kansen langskomen in het leven, maar dat velen onder ons ze simpelweg niet zien omdat ze niet op zoek zijn, omdat ze er niet voor open staan!
Ik zou het spijtig vinden moest dat bij u ook het geval zijn dus: ogen open, geniet en ga ervoor :-)!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
(Foto: Shutterstock)
We hebben het afgelopen jaar weer heel heel heel veel van je geleerd. We moestuinen al meer als 10 jaar en altijd al zonder bestrijdingsmiddelen, kunstmest etc. maar je enthousiasme over het bedekt laten van de grond en het niet spitten heeft ons uiteindelijk doen besluiten dit voorbeeld te volgen. Het duurt inderdaad een paar jaar eer het resultaat geeft (en nog zijn er stukken die extra aandacht vragen) maar uiteindelijk komt er resultaat. Je moet een knop omzetten, je denkwijzen en inzichten veranderen maar het verschil wordt steeds duidelijker. We zijn overtuigd van de resultaten op de lange termijn en blijven dus al je informatie met graagte absorberen. Wederom dank voor het delen van je kennis……………………..
Er is inderdaad een overgangsperiode, maar deze is dikwijls korter als aanvankelijk gedacht.
Veel succes in 2014 🙂
Een heel vruchtbaar 2014 toegewenst vanuit het midden van Frankrijk, Frank.
Ik ben en blijf een trouwe lezer van je blogs en nieuwsbrieven en hoop met je dat al je doelen en wensen voor het nieuwe jaar uit mogen komen!
Hoi Frank, ook ik ben heel blij met jouw blog, vooral als een manier de mensen die bij mij werken in onze permacultuur buurtuinen te laten begrijpen waarom ik het doe zoals ik het doe! Ik leer ook enorm veel van je blogs 🙂
Heel herkenbaar, de knikkende knieeen en uit je comfort zone stappen, in jezelf geloven…..een thema voor veel mensen in 2013 denk ik.
Ik ben onder de indruk van hoeveel je doet, hoeveel je schrijft, hoeveel je deelt.
Bedankt!
Graag gedaan!
Dag Frank,
Vooreerst gefeliciteerd met al je realisaties uit 2013! Prachtig resultaat, en dit alles gerealiseerd vanuit een oprecht bescheiden houding. Dat siert je.
Ik wens je voor 2014 dat je het ingeslagen pad verder verkent, op naar het mysterieuze 🙂 einddoel. Wellicht voorbij de horizon, her en der ‘s een zijpad inslaand, en als het moet met vallen en opstaan. Met een beetje hulp van al de mensen die je opsomt en wellicht nog vele andere (die je deels nog gaat leren kennen).
En ik wens je dat je vooral ook geniet van de “reis” die je aan het ondernemen bent.
Esmeralda
Genieten is er nog niet altijd bij, maar dat ligt waarschijnlijk ook aan de aard van het beestje. Maar het lukt steeds beter.
Bedankt en jij ook veel succes op de weg waar jij aan timmert 🙂
Het allerbeste voor 2014! Ik ben heel blij dat ik naar je lezing geweest ben op het FAIR festival. Sindsdien heb ik al zoveel bijgeleerd en het was echt waar ik naar op zoek was, bedankt!
Brigitte
Graag gedaan 🙂
Een goede gezondheid voor 2014 – bedankt voor je duidelijke en klare uitleg – sinds 3 jaar heb ik geen chemische stoffen en pesticides gebruikt – met de hoop dat de goede insecten eens de bovenhand zullen verkrijgen – hopelijk kun je mij in 2014 nog veel aanleren – Met dank
Ik zal mijn best doen!
Respect voor je inzet, gedrevenheid, durf, geduld, kennis, openheid, …
De manier waarop jij met de natuur meewerkt ligt volledig in het verlengde van hoe ik voel en denk. En gesteund door jouw enthousiasme durf ik het aan om dit ook in praktijk te brengen, ondanks meewarig hoofgeschud in m’n omgeving…
Van harte een heerlijk 2014 gewenst !
Ja, inderdaad respect en met elk bericht ben ik overtuigder dat ik de juiste weg ben ingeslagen. Ik zeg elke keer ik ga het proberen maar dat is niet het juiste woord, ik ga het doen! Het enige waar ik tegen op zie zijn de reacties op ons tuincomplex. Zelf zit ik ook nog in het bestuur en doe de PR en ze zullen wel zeggen “is jou tuin nou representatief voor ons complex”. Nou ja alles wat ik tot nu deed vonden ze niks en ik zit er al 12 jaar. Maar nu ga ik dit doen en ze kunnen me er niet meer van afbrengen. Wat deed ik al die jaren denk ik nu!
Beste Janny,
Ik denk dat je echt WEL goed bezig bent en weet dat als men achter je rug praat deze mensen op de juiste plek staan om je gat te …..
Het beste voor 2014 en je zal wel zien er zullen er nog je voorbeeld volgen.
Druk vanuit de omgeving is inderdaad niet te onderschatten. Er niet aan toegeven is soms al een grote overwinning op zich.
Denk eraan dat u jaren voorloopt op hun manier van werken en dat ze binnen afzienbare tijd om hulp komen vragen ,-)
Veel succes in 2014!
Hier iets dat niet veel met dit bericht te maken heeft, maar het lijkt me wel interessant hoe je de argumenten die Monsanto zelf gebruikt in hun verkoopsargumenten kan weerleggen.
Het zou leuk zijn als je hierover eens een berichtje kon schrijven.
http://www.monsanto.com/newsviews/Pages/do-gm-crops-increase-yield.aspx
Ik wens jou veel succes en voldoening met jou verdere plannen in 2014. Ik denk dat het succes van deze blog duidelijk maakt dat je een heel interessante weg bent ingeslagen.
Dank je wel Brecht.
Ook uw werk bij VELT is niet te onderschatten! Er is druk nodig van onderuit om ook bij de grote massa het bewustzijn te doen kantelen.
Veel succes in 2014.
2013 was ook voor mij een bijzonder jaar. Na 4 jaar wachten kregen wij eindelijk een fantastische adoptiedochter, die ongelooflijk klikt met onze 6-jarige eigen dochter; na 17 maanden wachten konden we eindelijk in ons droomhuis en -tuin! Die laatste heb ik ontworpen volgens de welgekende principes die ik leerde in de revelerende PDC! Trouwens die cursus was een openbaring, een levensdoel!
En… ik leerde de schrijfsels van Frank Anrijs kennen. Nog nooit kreeg ik zoveel (wel 4 – 5 – 6 keer per week) zinvolle (natuurlijk tuinieren) en inspirerende (de kneepjes van het vak) post en telkens weer ‘hang ik aan je lippen’! Doe zo voort Frank en het ga je goed in 2014! Ook voor mij belooft 2014 veel goeds en creativiteit, ik zal het ten gepaste tijde ook graag met jou en anderen delen!
Dag Karin,
gefeliciteerd met je – lijkt mij – fantastische 2013. Hopelijk wordt 2014 even goed!
We zullen elkaar in de toekomst wel ontmoeten denk ik, veel succes toegewenst alvast 🙂
Dank je wel, Frank, voor je onmetelijke inzet en ontelbare concrete tips en
uitleg waarmee je zoveel mogelijk mensen tracht te bereiken.
Jij beheerst echt de kunst om op een zeer logische, bevattelijke en
eenvoudige manier uit te leggen wat in vele andere bronnen overkomt als
complex, “door en voor deskundigen geschreven” en waar je als beginneling
met faalangst al gauw op afknapt.
Jouw schrijfsels en presentaties staan bol van zeer toegankelijke
informatie die zelfs de grootste leek kan begrijpen en eenvoudig kan
toepassen.
Deze laagdrempelige informatie-verschaffing is werkelijk zeer waardevol
voor iedereen die zonder basiskennis en wetenschappelijke woordenschat wil
weten of leren begrijpen hoe de natuur in mekaar zit en hoe we als mens,
zelf een klein deeltje van het geheel, met de natuur kunnen samenwerken.
Bedankt voor de talrijke “aha-erlebnissen” die je mij bezorgde.
Enkele jaren geleden was ik overtuigd dat ik eerst oneindig veel
opzoekwerk, dure cursussen en ingewikkelde lectuur moest verorberen om zelf
in staat te zijn om mijn tuin “correct” te kunnen aanleggen.
De typische gazonnetjes met kale zwarte boorden met hier en daar enkele
bloemen of keurig gesnoeide struikjes, waren mijn hele leven al het beeld
van hoe een tuin er hoorde uit te zien.
Intussen weet ik beter en dankzij jouw heldere uitleg is het overduidelijk
dat dit beeld van typische gazonnetjes en Versaille-achtige tuintjes de
anti-voorbeelden van hoe het zou moeten. Je leerde me inzien wat het belang
en de ontelbare voordelen zijn van het meewerken met de natuur.
Nu weet ik dat mijn tuin geen last of bron van slaafs werk zal zijn, van ‘s
zomers elke week het gras afrijden, onkruid uittrekken en al dat “afval”
naar het containerpark voeren.
Dankzij jou kreeg ik de hoop, de inspiratie en het enthousiasme om zelf aan
de slag te durven gaan. Een paradijs laten onstaan in eigen tuin wordt
voortaan een haalbaar doel. Bedankt!
In 2013 ontdekte ik ook het bestaan van vele “eilandjes” van kennis en
pionierswerk in Vlaanderen en het potientieel ervan om deze te verbinden,
om gezamelijk de krachten te bundelen, de kennis te delen en te bouwen aan
positieve en duurzame veranderingen van onderuit.
Bedankt aan jou en ook aan al diegenen die samen bouwen aan de weg, aan het
verwerken van de respons op de enquête om er gegronde besluiten en
doelstellingen uit te halen.
Bedankt!
Ik wens jou en alle lezers hiervan een opbouwend en vruchtbaar 2014!
Dag Catherine,
ik ben blij dat ik je ontmoet heb in Gent :-).
Doe vooral verder en trek je niet te veel aan van anderen. Enkel degenen die je erkennen en appreciëren zijn belangrijk! Faalangst is nergens voor nodig, het is uit uw fouten dat je het meeste leert.
We zullen elkaar nog wel ergens tegenkomen, tot dan ;-).
Ook mijn beste wensen voor jou en je familie en succes in je projecten.
Wat mij vooral raakt deze keer is dat je laat weten dat je een einddoel hebt. Ook ik heb dat. Ik heb heel lang aangemodderd met vage ideeën van wat wel leuk zou zijn. Pas toen ik een schriftje aanlegde met de titel ‘Wat wil ik?’ en daarin al die vage ideeën bundelde, werd het me duidelijk wat mijn doel was. En plots was het ook veel duidelijker welke weg ik moet gaan om daar te geraken. Jouw blog en de cursus Natuurlijk tuinieren zijn daar, samen met een heleboel andere blogs en boeken en online video’s, een heel grote hulp in. Stilaan wordt het beeld van hoe mijn 2400 m² er binnen een tiental jaren moeten uitzien, klaarder en krijgt het ontwerp definitieve vorm. Bedankt daarvoor.
Verbazingwekkend hoe een duidelijk doel het leven simpeler en aangenamer kan maken hé 🙂
Beste Frank,
De beste wensen voor 2014, ik kan alleen maar bevestigen wat zovelen al schreven over je blog, dus doe a.u.b. zo voort!
Ook aan alle lezers beste wensen en laat ons allen op deze ingeslagen weg verder doen, het zal onze eigen gezondheid en die van onze (klein)kinderen deugd doen. Als we met velen zijn zal de klassieke land- en tuinbouw hopelijk ooit eens gezonder gaan werken en onze ideën volgen.
Amaai, amaai
Ik heb niet alleen de blog gelezen over “het grote plan” maar ook alle reacties hierboven. Een meer dan deugddoende manier om een vers jaar op gang te trekken.
Wat mij vooral ook opvalt beste Frank is dat je in alles aangeeft dat wat we doen met en in onze tuin maar een stukje is van het geheel. Het feit dat je kinderen je meer als referentie ervaren in hun leven zegt veel over …. de manier waarop je echt naar je tuin en het leven kijkt. Het probleem begint vaak als we “de essentie” beginnen in woorden te vatten. Laat het ons houden bij een voor mij ontzettend belangrijk begrip : “herkenning”. Mijn ziel botst op een andere en meteen bepaalt die de mate van herkenning. Dat maakt dat ik me soms onwennig voel, niet meteen aangetrokken ofwel dat ik van iemand nieuws het gevoel heb dat ik die al levens goed ken. Heel veel mensen herkennen zich in jou Frank. En in jou betekent meteen in je ouders …. Die zie ik zo altijd mee-doen zonder ze ook maar “te kennen”. In jou en je ouders en eigenlijk in al hetgeen waar jullie voor staan. Ik wens je en alle lezers voor 2014 veel zachtheid en tederheid. In en buiten de tuin
Inderdaad, wat een leuke manier om het jaar te starten!
Daar schuilt een grote belofte voor de toekomst in …
Wederom bedankt voor je woorden, Lode.
Aan allen een goed 2014 gewenst met veel plezier in tuin en natuur! Bedankt voor de vele info en leuke reacties op de blog.
(Hopelijk komt dit bericht door, want ik heb al enkele keren geprobeerd om via deze weg een reactie te plaatsen, maar het lukt blijkbaar niet. Althans: ik kon mijn laatste reacties niet terug vinden op de blog.)
Met het invoeren van golvende lijnen op het moesbed zit ik wat strop. Tot nu toe werkte ik met ‘wisselteelt’ volgens de methode van Velt en met rechte plantrijen. Mijn moestuin bestaat uit twee bedden van 8 X 5 meter, waarop ik telkens 4 percelen aanhoudt. Elk jaar krijgt elk perceel een andere plantengroep als ‘gast’.
Ik plant jaarlijks twee percelen vol met niet al te courante aardappelen (zo’n 8 à 10 rijen van telkens 12 à 15 planten). Dat geeft me tussen de 35 à 50 kg aardappelen als oogst per jaar. Met het systeem van golvende lijnen en het mengen van verschillende planten door elkaar weet ik niet goed blijf met mijn ‘patatjes’. Kan ik het aantal aardappelplanten met het golvend patroon in mijn moestuin inpassen? Hoe doe ik dat dan het beste?
Alvast bedankt voor eventuele tips
Dag Immy,
je bent niet de enige die worstelt met de organische lijnen en principes van Schijnbare Chaos. Morgen volgt er in de cursus extra info, zodat het weer wat duidelijker wordt. Als je daarna nog vragen hebt, dan stuur je maar een mailtje 🙂
Veel heb ik nog niet gereageerd op zaken van de blog, maar ik heb nog geen seconde spijt van het feit, dat ik me ingeschreven heb. Zalig dat er van alle hoeken en over van alles en nog wat gedachten heen en weer gaan.
Ik krijg ook al jaren opmerkingen over mijn ‘rommelige’ tuin. Maar voor mij is het van in het begin duidelijk geweest dat eenieder zijn eigen tuin creëert naar de mogelijkheden die er zijn. Ondertussen weet ik: als anderen zich daaraan storen is dat helaas niet mijn probleem (hoewel het me in het begin wel aan het twijfelen bracht).
Ondertussen ben ik al decenia aan het tuinieren op mijn manier. Stap voor stap gaat dat en lerend uit de fouten die ik maakte. Gelukkig krijg ik elk jaar opnieuw en kans om het beter te doen. Scheikundige mest- en verdelgingsmiddelen en het veelvuldig sproeien had ik al snel geschrapt. Het woelen en graven in de grond is langzamerhand ook verdwenen. Ik was wel ‘onkundig’ over de principes die Frank me nu aanreikt, maar toch voelde ik duidelijk dat dit niet juist was.
De principes van Frank en anderen over het tuinieren (en in het leven staan) geven me veel zin om de ingeslagen weg verder te bewandelen. Fijn ook, om zovele welgemeende en openhartige zaken te mogen delen, dikwijls hartverwarmend en in een mooie taal gevat!
Het doet deugd om met zo vele ‘medereizigers’ op weg te zijn.
Bedankt Frank voor het snelle antwoord op de vraag rond mijn ‘patatjes’.
🙂 Graag gedaan.
Leuk! Mijn laatste bericht is dan toch door gekomen!
Hartverwarmend, dat enthousiasme zo aanstekelijk werkt.
Ondertussen al wat tijd gestoken in het opzoeken van info over ‘permacultuur’ en daarbij op een Oostenrijkse boer gestoten, die in de bergen land verbouwt op percelen die zo’n 1000 tot 1400 meter boven de zeespiegel liggen. Sepp Holzer is zijn naam. Niet dat ik er aanstonds al dingen van heb kunnen opsteken. Toch hanteert ook hij de principes van mengen van teelten (tussen de bomen en struiken).
Nou, in elk geval heeft u mij het afgelopen jaar overtuigd. Na 5 jaar lang biologisch moestuinieren ben ik via facebook op uw blog beland en vooral het idee om de wisselteelt te laten vallen heeft mij gegrepen en niet meer losgelaten. Ik had wel een planning gemaakt voor 2014 maar heb deze nu weggegooid. Ik ga het proberen en heb er zin in. Ik hoop ook voornamelijk veel bijen planten tussen de moestuinplanten te gaan en kunnen zetten (ik heb een kleine obsessie) en het een natuurlijk, productief en knus geheel te maken. Ik heb er zin in.
Als ik alle voorgaande reacties lees ben ik blij in jou plaats Frank.
Ik blijf steeds weer reclame maken voor je blog bij nieuwe mensen die ik tegenkom en ik hoop ook steeds weer dat ze blijven lezen en ook reacties geven.
Greetz Guy
PS @ iedereen, maak reclame voor de blog, dit is zeker de moeite waard!!