Ik heb mij altijd uitgesproken tegen het gebruik van gieren en plantenaftreksel. Zeker als het gebruikt wordt als bestrijdingsmiddel, maar ook als het een alternatief wordt voor een meststof. Het is niet omdat je planten beter groeien en het een natuurlijk middel is, dat het allemaal dik in orde is.
Want met die kromme redenering wordt ook het gebruik van bv. azijn aangeprezen in de tuin. Ik gebruik het in huis om te poetsen en om te wassen, maar het wordt ook dikwijls aangeraden als onkruidbestrijder, insectendoder en fungicide. En wanneer je het dus als onkruidbestrijder gaat gebruiken, dan ga je ook het bodemleven beschadigen.
Ik heb in dezelfde lijn ook altijd het gebruik van compostthee afgehouden. Niet dat ik daar het idee van had dat het schadelijke invloeden zou hebben, maar eigenlijk meer omdat de natuur het al vanzelf doet.
Humus in je bodem
Wij hebben altijd veel compost gebruikt op onze bedden, met als resultaat een grote hoeveelheid organische stof in de bodem. Een deel daarvan is door het bodemleven omgevormd tot humus, het o zo belangrijke materiaal dat alleen maar voordelen heeft voor je bodem.
Humus in de grond bestaat immers uit verschillende zuren waarvan fulvozuren en humuszuren de belangrijkste zijn. Fulvozuren worden relatief snel afgebroken en fungeren als meststof. De humuszuren zijn echter geen meststof maar fungeren eerder als een soort hulpje in de bodem en vormen een oplossing voor zeer veel hedendaagse problemen.
Door de aanwezigheid van humuszuren gebeuren er dus vele dingen in de bodem:
- humuszuren houden heel goed water vast, belangrijk in droge zomers
- deze zuren houden ook heel goed voedingsstoffen vast zodat deze niet uitspoelen maar beschikbaar blijven voor de planten.
- ze kunnen metalen en sommige vervuilende stoffen reduceren zodat deze worden vastgelegd of afgebroken in ongevaarlijke stoffen
- ook zware metalen kunnen door deze humuszuren uit de cyclus gehaald en vastgelegd worden
- als gevolg van een betere grondstructuur door de humuszuren wordt de doorworteling door planten sterk verbeterd wat een betere plantengroei meebrengt
- humuszuren hebben een positieve invloed op het vormen van chlorofyl
- de zuren zorgen ervoor dat de bodemactiviteit van de micro-organismen toeneemt, wat op zijn beurt zeer belangrijk is voor de beschikbaarheid van meststoffen voor planten
- …
Compostthee
Als je compostthee maakt, dan breng je eigenlijk deze humuszuren in een oplossing en ga je hiermee je bodem verbeteren. Mijn redenering was dat het allemaal veel eenvoudiger kon: als je gewoon zorgt dat er humus in je bodem zat, had je elke regenbui compostthee om je bodem te verbeteren.
Dat maakt het tuinieren veel eenvoudiger en aangenamer 🙂 .
Maar blijkbaar is dat een beetje kort door de bocht. Het hangt ervan af hoe je de compostthee gebruikt. Als je hem aan de voeten van de plant giet, dan kan je beter mulchen met organisch materiaal. Want dan ga je een manier van bodemverbetering bereiken die je alle voordelen biedt zonder al het werk.
Nog een ander gebruik
Maar je kan deze compostthee ook vernevelen over het blad van planten. Het voordeel zou dan zijn dat het blad van de plant bedekt wordt met een laagje goede bacteriën en schimmels, waardoor er geen plaats meer is voor slechte bacteriën en schimmels en de plant veel minder kans maakt op ziektes.
En er zijn zelfs meerdere positieve effecten van een bespuiting met compostthee. Allereerst is er inderdaad het bedekken van het blad waardoor er concurrentie voor ruimte bestaat. Waar geen plaats is, kan niets nieuws zich vestigen. Daarnaast gaan de micro-organismen uit de compostthee ook de aanwezige voedingsstoffen op het blad verbruiken zodat de kwaadaardige micro-organismen deze niet kunnen benutten en zich dus veel moeilijker kunnen vestigen.
Verder produceren bacteriën vaak ook stoffen waarmee ze andere micro-organismen bestrijden (antibiotica) en parasiteren ze vaak op slechte micro-organismen.
Dat zijn allemaal goede redenen om dadelijk een hoop compostthee te maken en je hele tuin te besproeien met dit product.
Maar ook dit blijkt toch een beetje kort door de bocht te zijn 🙂 .
Is het wel zo succesvol?
Er zijn enkele serieuze kanttekeningen te maken bij dit verhaal.
Zo blijkt het niet evident om compostthee op de juiste manier te maken. De omstandigheden moeten juist zijn: de juiste compost, compostthee op de juiste manier gemaakt, goede, snelle ontwikkeling van de micro-organismen in de thee, goede spreiding en hechting van deze organismen op het blad, …
En er zouden ook niet heel veel van deze micro-organismen in compostthee levensvatbaar zijn op het blad van plant.
Kies de juiste manier van werken
Even was ik beginnen twijfelen of compostthee toch niet het overwegen waard zou zijn. Maar door de jarenlange ervaring met natuurlijk tuinieren heb ik gemerkt dat er andere manieren zijn om je planten te beschermen tegen schimmels, te beschermen tegen ziektes en tekorten.
Manieren die niet steeds het kerende werk vragen om compostthee te maken, manieren ook die je ingesteldheid weghalen van bestrijden, van spuiten, van doden en oorlog in je tuin.
Manieren de je juist leiden naar samenwerking, naar verdraagzaamheid en naar meer vrije tijd in de tuin. En dat is toch waar we allemaal naar op zoek zijn 🙂 .
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Als ik je artikel lees doet het me denken aan het positieve effect van EM (Effectieve Micro organismen). Het gebruik van het product Microferm en dan op het blad van de planten vernevelen werkt volgens mij zoals jij hierboven omschrijft over de werking van compostthee. Ken je dit product? Als ik de informatie lees over EM (zie https://www.emnatuurlijkactief.nl/) en het in mijn tuin gebruik heb ik wel de idee dat mijn planten me dankbaar zijn. Echt bewijzen kan ik dit niet omdat ik geen test van wel en niet met EM heb gedaan onder dezelfde omstandigheden. Misschien heeft iemand anders hiermee ervaring?
Ook met EM heb ik hetzelfde bezwaar. Het is extra werk om bacteriën te kweken die je ook op andere, langzamere,manieren gaat krijgen in je bodem.
Het wordt dikwijls ook gebruikt om de bodem te inoculeren, maar als er niet voldoende eten (organische stof) aanwezig is, heeft dat niet het gewenste effect.
En als er voldoende organische stof aanwezig is, komen de bacteriën vanzelf 🙂 .
Voor mij is het niet natuurlijk om allemaal dingen te moeten produceren terwijl er veel eenvoudigere manieren zijn om hetzelfde te bereiken.
Ik herinner mij uit de online PDC cursus van Geoff Lawton dat je compost thee het best kunt aanwenden om grote oppervlaktes bij wijze van spreken te inoculeren met de juiste micro-organismes. In combinatie met groenbemesting zou je op die manier het proces van bodem verbetering kunnen versnellen. Grote hoeveelheden compost voorzien is immers niet altijd haalbaar. Het recept kregen we ook mee, maar het was me te complex om te gaan toepassen.
Zoals steeds komt het er volgens mij op neer dat er zoveel verschillende methodes bestaan dat je die methodes moet kiezen die het best bij je situatie passen, het enige wat permacultuur volgens mij voorschrijft is dat je die keuzes op zijn minst toetst aan de drie ethische principes.
Het is inderdaad zo dat ik mij richt tot mensen met een privétuin. En hier is het gebruik van compost meestal redelijk eenvoudig en volgens mij effectiever dan enkel compostthee te gebruiken.
Het gehalte van de organische stof in de bodem verhogen heeft veel meer voordelen, en ze zijn langdurig.
Maar dat is mijn visie en mijn manier van werken, iedereen moet uiteindelijk zoeken naar een manier van werken die bij hem/haar past 🙂 .
Geen idee wat compostthee juist is… Is dit een aftreksel van 1 bepaalde plant ?
Ik heb gehoord dat een aftreksel van brandnetels (2 weken laten werken in een emmer) een goede bemester is en zeer verdunt kan gebruikt worden bijvoorbeeld fruitbomen te besproeien. Is dit wat je bedoeld met compostthee ?
mag men look planten in potten en hoe groot moeten die potten zijn
Zelf heb ik al wel testen gedaan met bokashi. En heb met dit product al enorme resultaten geboekt Het is dag en nacht verschil. Het hangt er allemaal een beetje van af of je planten liever meer schimmels of bacterie gericht zijn. Bv paprika en pepers werkt dit enorm goed, bij tommaten is er nier zoon verschil. En als ik bedoel goed dan bedoel ik stam op een paar weken dubbel zo dik meer dan dubbel zoveel parika s. Geloof mij maar als je weet wat je doet kan je goede rezultaten boeken met compost thee. Heeft ook zeer veel voordelen voor de planten dat je in potten kweekt. Maar inderdaad veel werk, goed leren composteren is het begin!