Eén doel van een natuurlijke moestuin is minder werk. Dit bekomt u door veel te mulchen, hierdoor moet u namelijk niet meer spitten of onkruid wieden. Een andere manier om dit te bereiken is planten in zaad laten komen en deze zichzelf te laten uitzaaien. Gemakkelijke planten hiervoor zijn bv. sla, warmoes, NZ-spinazie en verschillende soorten éénjarige kruiden.
Maar meteen rijst dan de vraag: Worden de zaadjes van deze planten dan niet onderdrukt door te mulchen? Werkt die combinatie wel en wordt het zaad niet te goed verstopt door een dikke mulchlaag?
Contradictio in terminis
Mulchen en planten zichzelf laten uitzaaien klinkt inderdaad tegenstrijdig. En het was ook een zorg voor ons. Wij hebben immers veel éénjarige planten die door onze tuin wandelen en zich nestelen waar ze zich het beste voelen.
De plantjes die uitkomen gebruiken wij om van te oogsten, te verplanten, om op te potten en te verkopen of laten we gewoon staan omdat ze mooi zijn. Het zou dus zonde zijn moest dit systeem verstoord worden door te goed te mulchen :-).
Na enkele jaren blijkt wel dat u zich hiervoor niet al te ongerust moet maken, maar dat u toch ook wel wat rekening moet houden met het feit dat sommige planten het toch moeilijker krijgen.
Als u er even over nadenkt lijkt het ook heel onlogisch dat een plant die massaal zaad mag smijten geen plekjes vindt waar hij kan ontkiemen en opgroeien. In een bos wordt het zaad ook bedekt door een laag bladeren, dus zo gaat het in de natuur ook.
Toch niet helemaal hetzelfde
Maar daar blijft het zaad dikwijls jaren wachten tot er plots een boom omvalt, het bos afbrandt of een struiklaag wordt afgevreten zodat de omstandigheden optimaal worden. En dan gaat het zaadje er volledig voor en gaat het hard groeien. Maar ik wil niet telkens enkele jaren wachten op mijn koningskaars, papavers, melde of koriander. Ik wil er zeker van zijn dat deze planten er elk jaar zullen staan, en dan ook in voldoende aantallen.
Voor sommige soorten maakt het niet uit hoe goed u mulcht, ze komen er altijd doorheen. Denk hierbij aan melde en aan goudsbloem, wanneer u hiervan enkele planten in bloei laat komen, kunt u er zeker van zijn dat ze volgend jaar massaal terug komen.
Bij soorten die iets minder vlot terugkomen, zogen wij ervoor dat er altijd gelijk verspreid over de moestuin verschillende planten in zaad komen. Staan er op een bepaalde plek geen planten, dan kan u daar een zaadtak leggen, het volgende jaar is de kans heel groot dat er verschillende planten terugkomen.
Zelfs indien u en dikke laag mulch legt, is er altijd wel ergens een plekje dat wordt opengekrabd of waar de mulchlaag toch niet dik genoeg lag zodat er enkele exemplaren doorkomen.
Goed leren kijken!
Ook is het heel belangrijk dat u kiemplanten leert herkennen, want voor hetzelfde geld heeft u de kiemplanten van uw koriander, Nieuw-Zeelandse Spinazie of Oost-Indische kers uitgetrokken. In een vroeg kiemstadium lijken veel soorten kruiden op elkaar, zowel de gewenste als de ongewenste. Bij twijfel laat u best alles staan, een week later is alles dikwijls veel duidelijker.
Zijn ze tegen dan al redelijk groot geworden dan kunt u ze gebruiken om te mulchen (koningskaars), plukken (sla), eten (koriander, dille, …) of op te potten (Nieuw-Zeelandse Spinazie).
Een voorbeeld
Tijdens de winter hebben we enkele struikjes veldsla laten staan. Deze kregen de kans om door te groeien, te bloeien en uiteindelijk zaad te vormen. Maar ik weet niet of u al eens een veldsla in zaad hebt gezien? Van dat kleine toefje in de winter is dat naar een grote bos bomvol met zaadjes gegaan. Gisteren heb ik die struikjes verwijderd, honderden zaadjes liggen er zo op de grond verspreid.
Een laag stro komt er zeker over, maar ik ben er zeker van dat tegen het najaar op die plekken veel veldsla zal bovenkomen, hoe dik de laag mulch ook is. Leuk voor ons: deze veldsla moet immers niet meer voorgezaaid en uitgeplant worden :-).
Een beetje opletten
Spontaan uitzaaien en goed mulchen gaan dus perfect samen. Alleen moet u er ook een beetje uw verstand bijhouden! Opletten dat u voldoende planten in zaad laat komen en zorgen dat u de kiemplantjes niet verslijt voor onkruid en uittrekt.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Judith Postelmans says
Wij hebben vooral dit jaar veel succes met spontaan uitgezaaide ijskegeltjes, koriander, sla, Oost-Indische kers, selder, pastinaak en nog veel meer. Ook veel eetbare en andere bloemen. Dat komt mede door de zachte winter en we hadden toch een dikke laag mulch (stro) gelegd. Mulchen en spontaan uitzaaien werkt dus effectief en soms komen de plantjes op heel verrassende plaatsen boven. Heel boeiend!
Pé says
Warmoes, rucola, slangenradijs, kamille, klaverzuring, citroenmelisse, … zijn hier ook vaste gasten 🙂
John Vertriest says
Beste Frank,
Deze techniek gebruik ik al jaren, ik bescherm de planten met karton voor ik ga mulchen nadien verwijder ik het karton en heb ik geen enkel plekje vergeten zo kunnen de planten rustig hun zaden kunnen lossen als de tijd rijp is ,ik hoef dus geen rucola,warmoes, pastinaak,wortelpeterselie ,rammenas en radijzen te zaaien , maar ook tomaten hoef ik niet te zaaien ok zijn iets later maar de planten zijn wel veel sterker om ze op de juiste plaats te planten.
met vriendelijke moestuin groeten
John
Barbara says
Bij mij is borage (komkommerkruid) dit jaar echt explosief uitgezaaid van een drietal planten vorig jaar. De eerste planten staan reeds in bloei, maar nog steeds duiken de kiemplantjes overal door de mulch heen. Gelukkig heel eenvoudig te verwijderen.