Het is bij ons al jaren een vaste gewoonte: in de maanden oktober en november gaan we doorheen de hele tuin en bedekken we alle bedden met een dikke laag mulch. In het begin experimenteerden we nog met allerlei soorten mulchmateriaal, de laatste jaren gebruiken we voornamelijk nog 2 soorten.

Op onze bedden, de boomstructuur en de stukken met slingerpaden gebruiken we een mengeling van gevallen blad en grasmaaisel. Op het stuk me houtsnippers gebruiken we – uiteraard – houtsnippers. Deze komen van onze eigen houtkanten. Volgende week beginnen we hierin te kappen en houden we de dikke blokken voor onze kachel, het fijne materiaal wordt versnipperd en uitgespreid in de tuin. Maar voordat je je mulch kan open leggen, moet je eerst nog wat opkuisen!

Niet goed gemulcht in de zomer

Door de lange droogte afgelopen zomer was er niet veel mulchmateriaal voor handen: het gras zag ros en ging kapot zodat er geen maaisel was en de smeerwortel kwijnde weg bij gebrek aan vocht en kon ook niet geoogst worden. Op dat moment was dat niet zo erg omdat er door de droogte ook geen onkruidgroei was. Maar ondertussen is er sinds september regelmatig wat neerslag gevallen, waardoor het onkruid zeer laat op het seizoen nog een inhaalslag heeft gemaakt. Het resultaat zijn bedden waar veel meer onkruid opstaat dan we gewoon zijn in deze periode. En dit moet allemaal weg voordat je kan mulchen.

Zeker op plekken waar enkele onkruiden zich hebben uitgezaaid kan het soms veel werk zijn om alles weg te krijgen. Een hele plek vol kleine kiemplantjes is een tijdrovende klus, net zoals een half bed vol met vogelmuur opkuisen soms ook een hels karwij is. Maar moet je bed brandschoon zijn voordat je kan mulchen? Mag je het onkruid misschien gewoon laten staan? Want een afdeklaag van mulch gaat onkruidgroei toch tegen?

Soms wel

Soms is het inderdaad niet nodig om het onkruid weg te doen. Ik denk dan aan éénjarige onkruiden die kapot gaan bij de eerste serieuze vorst. Je kan deze afbreken en laten liggen wanneer ze al groot zijn, de kleine plantjes kan je helemaal ongemoeid laten. Je mulcht er overheen en wanneer de winter echt begint en het een tijdje vriest, zullen deze éénjarigen de geest geven. Het spaart je veel tijd uit en zorgt ervoor dat je veel sneller vooruit gaat bij het klaarleggen van de bedden voor het mulchen. Jonge plantjes van dovenetel, aardbeimelde, Nieuw-Zeelandse spinazie, papavers … kan je laten doen.

Ook sommige 2-jaarse planten laten we staan. Ik denk dan aan kaardebol, stalkaars of scharlei. De rozetten ontstaan in het eerste jaar, in het tweede jaar groeit de plant fors uit en gaat hij de hoogte in. De rozetten overleven de winter, maar laten we nu toch staan. Het idee hierachter is dat ze goed dienen als levende bodembedekking in de winter en eventueel overwinteringsplaats bieden aan insecten. In het voorjaar kan je deze planten dan oogsten en gebruiken als mulch. Ze zijn dan nog groter geworden en hebben redelijk wat blad dat je met een sikkel oogst en verkleint. Je mulcht errond of legt er slechts een dun laagje over. Zo is de bodem mooi afgedekt.

Een derde categorie planten die je kan laten staan zijn planten die je doorheen de winter kan eten. Op je bedden zal sowieso nog van alles staan dat je nog kan eten, van onkruiden is dit al veel beperkter. Wij laten vaak enkele mooie kleine veldkers plantjes staan om te oogsten doorheen de winter, net als zaailingen van frill’s, winterpostelein of veldsla. Deze planten ga je oogsten en verbruiken, je kan ze dus nu evengoed laten staan, ook al staan ze op een plaats waar ze in het voorjaar niet horen. Tegen dan heb je ze al in de soep of groentemengeling gedraaid.

Soms niet

Er zijn uiteraard ook gevallen waarbij ik je aanraad om de moeite te doen om ze uit te trekken en zelfs af te voeren. Een hele belangrijke is vogelmuur. Deze groeit doorheen de winter verder en verankert zich steeds beter in de grond. Hij vertrekt van een centrale wortel, maar na een tijd begint hij op vele verschillende plaatsen in te wortelen en vormt de plant zo een zode die je niet gemakkelijk weg krijgt. Gebruik de plant ook niet als mulch, want hij wortelt terug in en groeit rustig verder.

Enkele andere planten die ook in de winter in en onder de mulchlaag verder groeien zijn hondsdraf en kleefkruid. Wieden is dus de boodschap!

Verder geldt voor éénjarigen die bloeien of zaad dragen hetzelfde in het najaar als in de zomer: afvoeren. De planten sterven misschien wel af in de winter maar het zaad blijft levenskrachtig en zal uitkomen in het voorjaar. Neem dus geen risico en haal het weg.

Meerjarige onkruiden zoals wilde bramen, brandnetels en zuring laten zich niet tegenhouden door een mulchlaag en zijn wel even verstopt tijdens de winter maar komen in het voorjaar al weer snel piepen.

Tijdwinst

Nu je weet dat je een heel deel planten en onkruiden kan laten staan, schiet je werk sneller op en is de goesting om aan de slag te gaan misschien wat groter 🙂 . Ik hoop alleszins dat je beseft dat nu mulchen en je tuin voorbereiden op de lente een enorme tijdswinst betekent in het voorjaar. En ook heel goed is voor het bodemleven en je bodem.

Dus geniet nog van de laatste momenten dat er blad is om te mulchen en ga snel aan de slag!

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!