Beste, ik stuurde u laatst een vraag over hoe te starten op een stuk grond dat als hooiland in gebruik was. Ik ben bekend met uw techniek met karton en mulch, maar het gaat hier over en redelijk grote oppervlakte en ik wil de gras- en onkruidgroei onderdrukken om volgend jaar aardbeien, aardappelen en pompoenen erop te zetten (als eerste teelt om de grond te verbeteren). Mijn vraag nu is: doe ik dat best met gronddoek of plastiek en mag die laatste doorzichtig zijn. Wat zijn voor- en nadelen van elke optie? Doorzichtige plastiek is makkelijker te vinden (in bouwhandels bvb) maar ik vermoed dat ‘t gras dan stikt of verbrand en ik weet niet of dat okee is ifv een goede bodem.

Start je, net als wij indertijd, op een akker, dan is er weinig organisch materiaal in de bodem, nauwelijks bodemleven en begin je echt van nul. Als er niet veel onkruid aanwezig is, leg je direct je bedden en paden aan en leg je groencompost op de bodem van de bedden. Het duurt echter veel langer voordat de bodem op enige diepte verbetert. Het is onze ervaring dat de bodem van een landbouwgrond vaak ook heel hard is. Het is een optie om zo’n bodem op voorhand los te maken: met een spitvork, een frees of grelinette. Dat je het bodemleven hiermee schade toebrengt is een non-argument want er is nauwelijks tot geen bodemleven in een doodgespoten en overbemeste akker. Voer dit dus gerust eenmalig uit, en daarna nooit meer.

Is de bodem al overgroeid met onkruiden of gras, dan verloopt het niet zo eenvoudig en moet je toch geduld oefenen en de bodem voorbereiden. Ook hier kan je weer de frees in de grond zetten, maar bodemleven zal wel al aanwezig zijn in grond die enkele jaren braak ligt of verwaarloosd is. Dan zijn er betere opties.

Betere optie

Het is een trage oplossing, maar wel helemaal in lijn met de permacultuurprincipes: respect voor de bodem, respect voor alle leven, kleinschalig … Er zijn verschillende manieren om dit te doen, de eenvoudigste (met het minste werk) is afdekken met karton en mulch. Je trapt alle begroeiing plat, bedekt de bodem met karton en dekt dit karton af met een dikke laag mulch. Dit kan stro, blad of houtsnippers zijn, maar liefst geen compost.

Het is ook niet de bedoeling om hierop te zaaien en te planten, het afdekken heeft het wegwerken van de begroeiing als functie. Afhankelijk van wat er allemaal staat, volstaan enkele maanden of moet je een of zelfs twee jaar afdekken.

Heb je enkel of voornamelijk eenjarige onkruiden, dan volstaat afdekken met karton en mulch, en leg je na een enkele maanden je bedden en paden aan. Heb je vooral meerjarige onkruiden zoals brandnetel, zuring, boerenwormkruid en boterbloemen, dan moet je toch meer geduld uitoefenen en reken je best op een half tot een volledig jaar. Dek al af in augustus – september, in april leg je dan de bedden en paden aan. Nog beter is het om pas in het najaar van het volgende jaar je bedden aan te leggen.

Bij het aanleggen van de bedden en paden is het de bedoeling dat je het karton (indien dat nog niet volledig verteerd is) en de mulch weghaalt en op de blote bodem je compost aanbrengt. Zeker het karton haal je best weg, anders vormt dit een barrière voor de wortels van je toekomstige groenten.

Indien je start van een grasveld, dan moet je nog meer geduld uitoefenen. Het eerste half jaar verdwijnt het gras, maar de zode, de graswortels, blijven veel langer intact. Dikwijls moet je hiervoor zelfs een tweede keer mulch (en eventueel karton) aanbrengen zodat de bodem goed bedekt blijft. Na ongeveer anderhalf tot twee jaar verdwijnt deze zode zodat je kan starten met de volgende fase.

Afdekken met plastiek?

Een antiworteldoek lijkt een goede oplossing. Het materiaal houdt het onkruid tegen en laat vocht en lucht door. Bijna alles wat je van een mulchlaag kan verwachten. Enkel het voeden van het bodemleven zit er niet in en dat is toch een belangrijk, zo niet het belangrijkste aspect van een mulchlaag.

Daarnaast is een onbedekt antiworteldoek een regelrechte ramp voor het bodemleven. Onder zo’n zwart doek loopt de temperatuur bij de minste zon snel op en dit is slecht voor je bodemleven. Je bodem onder het doek wordt een structuurloze, dode boel. Juist het tegenovergestelde van wat je probeert te bereiken in je tuin.

Ook niet vergeten dat een antiworteldoek uit plastiek bestaat. Na enkele jaren gebruik zal je merken dat die begint uit te rafelen. Je vindt overal stukjes plastiek die verder uiteenbrokkelen en verdwijnen in de grond. Nu er steeds meer negatieve bevindingen verschijnen over microplastics in dieren en ons lichaam, lijkt dat toch niet zo’n goed idee.

Wat ik zou doen

In dit geval is volgens mij de beste optie om toch met karton en mulch aan de slag te gaan. Dek af en planten zoals aardappelen, pompoenen en aardbeien kan je in het eerste jaar al perfect kweken in je juist afgedekte stuk. Maak een gat in het karton en plant je aardappel, aardbei of pompoen. Deze groeien uit en hebben er geen enkel probleem mee dat de bodem nog niet ideaal is of dat deze bedekt is met karton en mulch. heb je niet veel karton, doe dan geleidelijk aan telkens een stuk wanneer je terug karton hebt gevonden. Zo ben je na verloop van tijd ook helemaal rond.

Is het een probleem om karton te vinden? Gebruik dan een grasmachine, maai het gras heel kort af en zet de frees erin. Je geeft je bodemleven een klap, maar niet zo groot als wanneer je plastic gebruikt. Deze gefreesde bodem kan je dan bedekken met mulch zoals hooi of stro wat eenvoudig en goedkoop te vinden is. Hierin kan je dan rechtstreeks planten.

Ik zou koste wat kost proberen om geen plastic te gebruiken, er zijn in mijn ogen enkel nadelen aan verbonden, de grootste zijnde dat je je bodem helemaal om zeep helpt.