Het zaai- en plantseizoen barst binnenkort in alle hevigheid los. De komende weken kan je bijna alles planten en zaaien, enkel de vorstgevoelige planten zoals paprika’s, courgettes en pompoenen houd je best nog even binnen tot na de IJsheiligen. In een natuurlijke tuin geeft dit weinig stress, je hebt je bedden immers al voorbereid in het najaar 🙂 .
Onkruid staat er nauwelijks, spitten of frezen moet niet gebeuren: je kan direct planten en zaaien als de tijd komt, meer moet je in het voorjaar eigenlijk amper doen. Maar wat doe je met die mulch die er nu nog ligt?
Mulchen in het najaar
Even een stapje terug in de tijd: de belangrijkste periode in een natuurlijke moestuin is het najaar, en niet zoals de meeste tuiniers denken het voorjaar. In het najaar leg je de basis voor een probleem- en zorgeloze start in her voorjaar en dat door goed te mulchen.
In de maanden oktober en november voorziet de natuur ons van een overvloed aan mulchmateriaal: het blad valt van de bomen, juist op tijd om door ons gebruikt te worden in de moestuin. Rij erover met een grasmaaier, zuig het op met een bladzuiger zodat het blad wat verkleind is en spreid het uit over je bedden.
Het geeft de bodem een goed isolatiedeken en beschermt en voedt je bodemleven doorheen de winter. Je hebt er ineens enkele andere grote voordelen bij: in het voorjaar heb je ineens een betere bodemstructuur, je hebt een beter bodemvoedselweb maar bovenal heb je ook geen onkruid! En dat is een enorm voordeel: je moet in het voorjaar niet onder tijdsdruk aan de slag om je bedden op te kuisen, je moet niet gaan spitten om je onkruid weg te krijgen … zeeën van tijd dus 🙂 .
Je legt dus in het najaar je bedden al zaai- en plantklaar, zo simpel kan het zijn. Maar wat met de mulch die nog niet verteerd is in mei?
Mulch weghalen?
Je kan proberen om de laag mulch die je aanbrengt in het najaar af te stemmen op het voorjaar en ze juist dik genoeg te maken zodat de meeste mulch verteerd is tegen mei. Maar dat blijkt in de praktijk helemaal niet zo eenvoudig te zijn. In een droge winter verteert er nauwelijks iets, in een warme maar natte winter gaat het juist veel sneller.
Het blijft dus een gok, daarom mulchen wij altijd overvloedig en blijft er bijna altijd nog een laagje bladmulch over in het voorjaar. Het grote voordeel hiervan is dat er ook in mei nog nauwelijks onkruidgroei is en je al je tijd in zaaien en planten kan steken.
Een nadeel volgens velen is dat de bodem trager opwarmt en daarom wordt vaak geadviseerd om de mulch weg te halen. In mijn ogen een slecht advies, want je neemt het voedsel van je bodemleven weg, je neemt de bescherming tegen weersomstandigheden weg en je geeft onkruidzaden alle kansen. En uit ervaring weet je waarschijnlijk al wel dat deze zaden soms heel snel kunnen kiemen! Bovendien kost het ook veel tijd en is het een groot werk om al die mulch te verwijderen.
Laten liggen dus, de opwarming van je boden gaat inderdaad iets trager, maar we spreken hier over een 2-tal weken, geen maanden. Het uiteindelijke effect is verwaarloosbaar, wij merkten vroeger dat bedekte bedden tegen de zomer de onbedekte bedden hadden ingehaald en er nauwelijks onderscheid te maken was in grootte van planten.
Zaaien en in planten in die mulch?
Maar hoe moet je dan zaaien en planten in mulch? Want mulch houdt het onkruidzaad dat wilt kiemen tegen, dus ook jouw groentezaad.
Planten is heel eenvoudig, je maakt een gat waar je je plantkluitje inzet door de aarde opzij te duwen. Niet met een plantschopje een gat maken door er aarde uit te halen, maar de aarde wat opzij duwen zodat er een gat ontstaat. Je duwt ineens ook de mulch wat opzij, zet het plantje erin en duwt de opgeschoven aarde terug op zijn plaats.
Het resultaat zijn plantjes die direct op een goed gemulcht bed komen en geen concurrentie hebben van onkruid in de komende weken. Je zal er ook niets aan moeten doen, pas tegen de maand juni – begin juli zal je waarschijnlijk een eerste keer wat moeten wieden en terug mulchen.
Zaaien verloopt volgens dezelfde principes: je schuift de mulch wat opzij waar je wilt zaaien, je maakt je zaaigeul en zaait. Fijn zaad van wortelen of sla kan je zeer licht bedekken met wat grond, maar zeker niet terug bedekken met de mulch. Laat de mulch rond de zaailijn liggen, hierdoor komt er daar geen onkruid op. Ook hier kan je na enkele weken, wanneer de zaailingen een stuk groter en sterker zijn, de mulch aanvullen en wat dichter bij je planten leggen zodat ook hier geen of nauwelijks onkruid opkomt.
Zaaien en planten gaat heel snel
Het seizoensbegin kan soms heel hectisch zijn, zeker in een jaar als dit waarbij de temperatuur ineens omhoog schiet en alles volop begint te groeien. Door je voorbereidingen in het najaar te starten, door goed te mulchen, neem je al heel veel werk weg van het voorjaar: geen onkruid en niet spitten.
Met daarbij een goede planning, gemaakt in de wintermaanden, kan je eigenlijk op korte tijd heel veel planten en zaaien. Het zorgt ervoor dat het voorjaar vlot verloopt en dat je niet met een grote achterstand aan de zomer begint. Want dan komt de vakantieperiode eraan, met alles stilaan oogstklaar 🙂 .
Dus goed mulchen in het najaar en je voorjaar wordt helemaal anders!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
hendrik Haers says
Ik probeer dat te doen met zaaien maar zie toch dat vogels in de mulch zitten te dabben waardoor die toch over de zaailijnen geraken. Daarom verwijder ik toch volledig de mulch waar ik zaai. Ideëen om dat te verhelpen zouden zeer erg welkom zijn 🙂
Belia van den Berg says
Beste Hendrik,
Ik leg in het najaar wel wat takken op de mulch, omdat anders de vogels (of mijn poezen) er wel een bende van kunnen maken. Die takken kun je ook in het voorjaar nog gebruiken als ‘hindernis’ voor verstorende types. 🙂
Iets anders wat ik dit jaar voor het eerst gedaan heb, is van gebogen gaas een soort beschermende tunnels maken. Bijvoorbeeld over de tuinbonen die ik tot mooie planten had voorgetrokken in de kas. Ik heb namelijk een jonge poes die als een wilde door mijn tuin raast en in alles een prooi ziet. Erg nuttig tegen muizen, maar laten de tuinbonen niet onder dergelijke ijver lijden!
Carine Melotte says
Hallo,
Er wordt in verband met mulchen gesproken over onkruid zaden die dan geen kans krijgen om op te schieten. Helaas is er nog wel een onkruid dat via ondergrondse stengels overal woekert. Ze vormen een groot netwerk en telkens priemen ze terug boven de grond. Ik trek al jaren zevenblad, paardenstaart en winde ( of is het wingerd?) en elk jaar schieten ze zelfs door de dikste laag terug omhoog. Ik vind het mulchen erg zinvol maar dat ik een rustig voorjaar heb zonder noemenswaardig wieden klopt toch niet.