Toen ik enkele jaren geleden begon in mijn eigen tuin met het planten van aardappelen, was een heel groot probleem waar ik tegen aanliep de soort grond: pure zandgrond.
In het vroege voorjaar geeft dit wel enige voordelen zoals het vroeger opwarmen en sneller opdrogen van de grond, maar eens de zomer goed op gang komt en het enkele dagen niet regent, begint de miserie. Alles valt droog en mijn planten lijden onder het vochttekort. Mijn gazon bv. staat nu al op enkele plaatsen ros en het blad van enkele paardenbloemen is volledig verdord!
Sproeiers en regenputten
Ook in de moestuin viel vroeger alles snel droog maar ik was voorzienend geweest en had 2 grote waterputten (samen 18000 l) gestoken. Deze bleken echter toch niet zo groot te zijn toen ik begon met water geven. Ik merkte namelijk dat het onmogelijk was om mijn grond nat te krijgen. Na een tijdje liet ik de sproeier vele uren opstaan met als gevolg dat mijn beide putten snel leeg waren.
Mijn grond liet het water zo snel door en hield helemaal niets vast. Ik bleef dus met uitgedroogde groenten en lege waterputten achter.
Ondertussen ben ik al iets wijzer geworden en heb ik mijn grond in de moestuin bedekt met stro, houtsnippers en compost. Nu is het verschil met vroeger enorm. Mijn grond is na deze 5 jaren al veel rijker aan organisch materiaal en voelt ook niet meer zo zanderig aan. De laag mulch die er bovenop ligt beschermt de grond dan ook nog eens tegen watertekorten.
En dit is niet iets dat u leest en waarvan u moet denken: ‘Het zal wel, zo simpel is het nooit’. Het is écht zo simpel!
Verschillende manieren waarop een mulchlaag helpt
Een mulchlaag zorgt op verschillende manieren voor een betere vochthuishouding in de grond:
1. Allereerst door het verrijken van de grond met organisch materiaal. Hierdoor wordt het bodemleven gestimuleerd, wordt er meer humus gevormd en deze humus heeft de eigenschap om water goed vast te houden.
2. De mulchlaag beschermt de grond tegen uitdroging. Doordat de zon niet rechtstreeks op de bodem schijnt, wordt de verdamping van water uit de bodem drastisch afgeremd. Ook dankzij de bedekking heeft een warme, uitdrogende zuiderwind geen invloed op de verdamping van de bodem. De bedekking – zeker in het geval van stro en houtsnippers – zorgt voor de perfecte isolatie.
3. Door de mulchlaag blijft de temperatuur van de grond stabieler. Net zoals de grond in het voorjaar te koud kan zijn voor een goede plantengroei, kan de grond in de zomer ook te warm worden. Bij een te hoge bodemtemperatuur stopt de groei van de planten en blijven ze stilstaan of gaan ze zelfs achteruit. Ook hierin komt de mulchlaag tussen en houdt de temperatuur veel lager. Doordat de temperatuur van de bodem constanter blijft, is er minder verdamping én kan de plant continue blijven doorgroeien. Hij wordt niet geconfronteerd met afwisselend goede en slechte eigenschappen – te warm, warm genoeg – zodat zijn stressniveau beperkt blijft. Hierdoor behoudt u een sterke, gezonde plant die nauwelijks last ondervindt van de hitte en droogte.
Het wordt zelfs nog straffer!
Nu is het zelfs zo dat wij nooit water bijgeven in onze groentetuin. Droge periodes van enkele weken zijn geen probleem. Onze bodems zijn uitstekend voorzien van organisch materiaal, hebben een ideale waterhuishouding, zijn luchtig en los zodat wortels gemakkelijk kunnen zoeken naar water en overal ligt er een dikke mulchlaag.
Wanneer u dus momenteel problemen heeft met het droge weer – daar moet u zelfs geen zandgrond voor hebben bij 2 weken droogte en hoge temperaturen – weet dan dat een mulchlaag voldoende is als oplossing. U moet niet investeren in een druppelsysteem, in sproeiers, waterputten en dure computersystemen.
Een laag met goedkoop stro of gratis houtsnippers voldoet :-).
Hebt u nu ook al problemen met droogte en voldoet een mulchlaag bij u niet? Of heeft u andere simpele oplossingen gevonden? Laat maar iets horen in de reacties hieronder.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Guy says
Bij mij werkt het gemulchde deel van de tuin bijzonder goed, ik heb zelfs op verschillende plaatsen een soort van beker paddestoelen op dit moment.
Deze stukken zijn voorbereid door het gras af te snijden tot op de grond, karton erop, houtafval van diverse bomen dat reeds bijna verpulverd was en het afgesneden gras er terug bovenop. Op stukken die niet of nog niet gemulched zijn heb heel wat wat problemen om vocht in de bodem te krijgen of te behouden. Ik geef dus enkel water bij op die plaatsen en ook bij nieuwe planten die ik in de grond steek.
Greetz Guy
Michiel says
Hi Frank,
Ik ben heel benieuwd of het mulchen op ons veld even effectief is als je schrijft.
Nog 2 dingen die ik me afvraag:
Hoe doe je het in een serre? Ook mulchen en dan met een gieter af en toe water geven op het stro?
Omdat we in ons nieuwe huis een heel grote tuin hebben met veel gras vroeg ik me af wat het beste is, het gemaaide gras opvangen en proberen composteren (we hebben wel heel veel gras), of niet opvangen en op de graszode laten liggen? Het is wel veel minder werk als ik het laat liggen en op zich lijkt het me ook logisch want anders neem je de hele tijd materiaal weg en maak je de bodem armer niet? Maar gaat het gras niet verstikken onder de laag gemaaid gras?
Groeten,
Michiel
PS: ik dacht 2 foto’s te uploaden om mijn vraag wat te illustreren, maar dat kan blijkbaar niet rechtstreeks?
Hier een foto van de oogst van 1 maaibeurt: https://www.dropbox.com/s/8ndzjw51k88l63l/2013-07-11%2014.33.35.jpg
en een impressie van een stuk van de tuin:
https://www.dropbox.com/s/43tt2mm8gr8wd1r/2013-07-11%2014.17.46.jpg
ik wil er nog bij vermelden dat het om een huurhuis gaat, dus structureel iets veranderen aan het gras is niet mogelijk :-).
Guy says
Beste michiel,
je kan je huurbaas natuurlijk altijd zeggen dat je gaat moestuinieren in die tuin.
En voor dat moestuinieren ga je karton en mulch gebruiken.
Vertrek je toch ooit uit je huis, verwijder dan de mulch en zaai nieuw gras, probleem opgelost.
Ik zou alvast beginnen met karton leggen met je maaisel er meteen bovenop. Pas op voor gaten in je karton en voldoende overlappen. Je kan ook eerst een goede voorraad gras aanleggen, maar niet op te grote hopen leggen, anders gaat het vergisten en verslijmen. Grasmulch fijn uitstrooien over je karton, niet in te dikke brokken. En je bent vertrokken om er volgende jaar een moestuin van te maken. Als je gewoon gazon wil, mag je natuurlijk altijd gemaaid gras laten liggen, maar ook weer niet in dikke brokken, anders krijg je kale plekken, verdeel het dan, zodat overal wat ligt. Dit is de betere meststof voor je gras.
Greetz
Guy
Guy says
en even te vlug geweest, heb eerst je foto’s nog eens bekeken.
foto 1;wil je je gras composteren, voeg dan bruine materialen toe, weerom zoals in mijn vorige post, anders gaat het vergisten en verslijmen met geurhinder tot gevolg.
En op foto 2 kan je gerust rond de boom nog wel een aantal extra planten zetten. Ik denk meteen aan courgette, salie, sla, rabarber, struikbonen en snijbonen (2 stikstofbinders), je kan zelfs klimbonen in je boom laten groeien. Maak er een mooie kring rond met karton en mulch erop en steek je planten door het karton.
Niet alle planten hebben evenveel zonlicht nodig, dus planten onder een boom is best te doen.
Frank Anrijs says
Dag Michiel,
de serres en tunnels zijn het domein van mijn vader en hij is nog niet zo ver geëvolueerd als ons in het permacultuurverhaal. Hij bedekt enkel met compost maar zal niet mulchen. Het is echter ten zeerste aan te raden omdat de grond in een serre juist veel meer verdampt en door een mulchlaag zal deze verdamping verminderen.
Naar onkruiddruk is een mulchlaag in een serre minder nodig omdat er nauwelijks zaden binnenwaaien.
Ik persoonlijk zou ook zeker mulchen in een serre en rond de planten een opening laten om gemakkelijk water te geven.
Het maaien van een gazon kan perfect met een mulchmaaier waarbij het gemaaide gras wordt versnippert en zo op de bodem valt. Het voordeel is dat er een viltlaag ontstaat waardoor mosvorming in uw gazon sterkt vermindert, de bodem minder snel uitdroogt (soort mulchlaag) en de voedingstoffen ter plaatse blijven. Een heel belangrijk nadeel is dat het gras dan heel regelmatig moet worden afgereden.
Zodra het grasmaaisel te omvangrijk (= het gras te hoog) is gaat mulchmaaien eigenlijk niet meer omdat dan de hoeveelheid maaisel te groot wordt. En dan krijg je problemen zoals Guy al aanhaalde: kale plekken, verstikking, verslijming, …
Groeten,
Frank
PS: zal eens nakijken of ik het uploaden van foto’s kan toevoegen als optie
Henneke Werkhoven says
Hallo Frank,
Heb afgelopen seizoen voor het eerst een moestuin, 75m2.
Ik ben begonnen met een verdeling te maken van zaadbedden, er is een compostbak gemaakt en zelfs een prachtige gereedschapskist ,maar verder ‘deed ik maar wat’ en vroeg maar het een en ander aan naaste tuinburen.
Ben net in het bezit van 2 van jouw boeken: ‘7 stappen naar een natuurlijke moestuin’ en combineren in de natuurlijke moestuin’.
We gaan nu de winter in, er staat niet veel meer op mijn tuin behalve wat boerenkool. Dus zodra de bladeren begonnen te vallen heb ik die verzameld en op mijn tuin uitgestrooid. Nu las ik in jouw boek dat je ook kan mulchen met houtsnippers. Nu waren er bij mij in de buurt een paar bomen omgevallen en de boomstronk die nog in de grond zat sinus machinaal verpulverd. Kan ik dit materiaal als mulchmateriaal bovenop de dunne laag bladeren doen. Zo ja, hoe dik moet dat dan?
Alvast bedankt.
Groet,
Henneke