Wanneer het over natuurlijk tuinieren gaat, dan komt observeren en plannen altijd naar voren. Het is ook heel belangrijk om goed te observeren in je tuin en naar de dingen te kijken zonder al een oordeel of plan klaar te hebben. Het zorgt ervoor dat je gewoon kijkt naar wat er gebeurt, en pas achteraf gaat nadenken over wat je gezien hebt.

Uiteraard is wat je ziet altijd gekleurd door je achtergrond en instelling. Als ik kleine veldkers zie staan, denk ik: aah, lekker voor in de slamengeling. Een ander zal denken: weeral onkruid om uit te trekken 🙂 .

Maar over observeren zelf wil ik het een volgende keer uitgebreid hebben, nu wil ik het over een gevolg van observeren hebben.

Wat doe je tijdens het observeren?

Observeren is eigenlijk niets ingewikkeld: het komt er gewoon op neer dat je al je zintuigen gaat gebruiken om dingen waar te nemen. Je gaat kijken, ruiken, proeven, voelen en horen.

Kijken is de gemakkelijkste en dat doet iedereen automatisch. Maar je hebt natuurlijk kijken en kijken. Je kan in je tuin rondlopen en kijken naar je groenten en planten, maar je kan ook rondlopen en echt kijken. En hiermee bedoel ik tijd vrijmaken om ergens stil te staan, te kijken wat de insecten doen, kijken hoe een rups op een plant kruipt, kijken hoe bijen rondvliegen van bloem tot bloem, kijken waar een hommel de grond ingaat en hoelang het duurt voor hij er weer uitkomt …

De lijst is eindeloos, je kan zoveel dingen observeren in je tuin. Het gaat ook vaak niet over gigantisch belangrijke of grote dingen, maar eerder over kleine zaken. Ook het bekijken van de evolutie in de tijd van iets kan immens leerzaam zijn. Leg enkele soorten mulch naast elkaar op een bed en kijk wat er gebeurt met de mulch, met de bodem eronder, met de planten …

Hiervoor kan je zelfs best verschillende van je zintuigen gebruiken: voel eens aan de aarde eronder, ruik er aan, kijk ernaar. Het is op deze manier dat je veel leert. En niet enkel door in je eigen tuin rond te kijken!

Altijd observeren

Het wordt na verloop van tijd een gewoonte om te observeren in plaats van gewoon te kijken. Je wandelt ergens en je ziet een plantje groeien op een ongewone plaats in een hoekje naast een muur. Je denkt dan enkele stappen verder en vraagt je af hoe en waarom. Wanneer je bomen ziet in een bos met een soort planten onder zoals bramen of varens dan zie je niet enkel bomen en varens maar je vraagt je af waarom die planten en niets anders.

Zo kijk je ook naar volkstuinen wanneer je een fietstocht maakt, vraag je je af welke vliegen er altijd ambetant komen doen in de maand april, waarom je appelbomen ineens veel fruit laten vallen in juni of je bessentrossen maar half gevormd zijn.

Doordat je met een vraagteken in je hoofd naar dingen kijkt, wil je ook antwoorden en ga je over veel dingen die je ziet nadenken. En dan zoek je naar antwoorden: ofwel door te praten met anderen, door op te zoeken of door te experimenteren.

Veel betere voeling met de natuur

Wanneer je zo rondloopt in je tuin en je omgeving, dan ga je veel dingen opmerken: je weet wat een rosse maan is, je weet tot wanneer het kan vriezen, waarom er een juni-rui is, welke soort mulch snel verteert en welke langzaam. Al deze dingen zorgen er ook voor dat je veel meer respect krijgt voor de natuur.

Als je alleen al maar eens stilstaat bij een plant die vanuit een klein, onnozel zaadje van een speldenkop groot op enkele maanden kan uitgroeien tot een struik van 2 meter hoog. Wat daar allemaal voor moet gebeuren, hoe die ondergrondse samenwerking verloopt met het bodemleven, hoe het water vanuit de bodem bovenaan in die blaadjes geraakt, hoe die plant insecten aantrekt …

Het vergroot alleszins mijn ontzag en maakt mij elke keer weer nederig en zet mij met mijn beide voeten op de grond.

Het geeft het besef dat alles heel goed geregeld is en dat wij als mens het echt niet allemaal beter weten. Het sterkt mij ook in de overtuiging dat je in de tuin zo weinig mogelijk moet doen en zoveel mogelijk moet overlaten aan de natuur.

Veel plezier

Een ander voordeel van observeren is, dat je wat je hebt, veel beter gaat waarderen. Je kan in je moestuin allerlei zaken voorzien zodat je een breed spectrum aan leven kan aantrekken. Dat zorgt ervoor dat observeren een ontdekkingsreis wordt. Want ik heb het nu voornamelijk over kijken gehad, maar geur, smaak, tast en gehoor zijn ook heel belangrijk en verrijkend bij het observeren.

Op deze manier kan je veel leuke, leerzame tijd doorbrengen in je tuin: in een ligzetel luisteren en ruiken, op je gemak rondkijken en hier en daar blijven stilstaan. Het zijn geweldige momenten om alleen of bv. met je kinderen door te brengen. Zeker in de zomer als het meeste werk gedaan is en je voornamelijk nog moet oogsten 😉 .

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!