Het is in het najaar dikwijls nogal een rommeltje in de tuin: de meeste zaken zijn geoogst: door de combinatie vakantie/mooi weer/veel oogstwerk wil het onkruid wieden wel eens achterwege blijven. Het resultaat is dat snelgroeiende onkruiden zoals kleefkruid, zevenblad, akkerwinde, distels, brandnetels of grassen snel een plekje inpalmen en/of lustig zaad rondzwieren. Dit allemaal opkuisen in het najaar is altijd de beste optie, maar de beschikbare tijd moet verdeeld worden over werk, gezin, vrije tijd, tuin … En wanneer de dagen korten en het weer slechter wordt, is het niet zo’n aanlokkelijk idee.
Daarom is het altijd leuk om de winter te zien arriveren. Veel onkruiden kruipen terug in de grond en de tuin is ineens weer grotendeels opgeruimd. Tot het voorjaar aanbreekt … Dan zie je overal weer onkruiden opduiken en zakt de moed je in de schoenen. Distels, zevenblad, brandnetels en kleefkruid zijn er vroeg bij, grassen blijven altijd staan en akkerwinde komt pas je humeur verpesten wanneer de lente al goed bezig is. Allemaal betekenen ze echter veel en moeilijk wiedwerk. Zouden hier geen eenvoudige oplossingen voor zijn?
Eenvoudige oplossingen?
Hier ga ik je moeten teleurstellen vrees ik. De enige oplossing blijft om deze ambetante onkruiden uit te trekken, spitten of sleuren. Je moet de wortels eruit krijgen om ze definitief weg te krijgen. Hoe meer wortels je kan meenemen, hoe sneller de plant wegblijft. Maar hier zit juist het probleem bij veel van deze hardnekkige onkruiden. Er zijn ofwel heel veel wortels die snel afbreken en terug uitlopen, of de wortels gaan heel diep, of ze zitten gewoon muurvast. Gelukkig zijn hier wel eenvoudige oplossingen voor wat het probleem toch al gedeeltelijk oplost.
Ervaringsdeskundige
Bij Yggdrasil bewerken we een stuk grond van zo’n 2.25 ha. Dat is groot en dan wil het in de zomer en het najaar ook wel eens mislopen. Zeker in het begin, toen er overal nog hopen achterstallig werk was, overwoekerden stukken opgekuiste tuin soms snel met akkerwinde, distels, brandnetels of kleefkruid. Uit miserie was de oplossing dan soms om gewoon opnieuw te beginnen: alles terug afdekken met karton en een dikke mulchlaag. Het resultaat is dan een stuk grond dat snel mooi opgekuist is. Maar ook hier blijkt de hardnekkigheid van vele onkruiden. Distels komen door de mulch piepen in het vroege voorjaar, net als bramen en brandnetels. Akkerwinde trekt zich weinig aan van een afdeklaag en kleefkruid vindt het juist een voordeel en woekert als nooit tevoren.
Niet echt een voordelige oplossing hoor ik je denken. Maar wacht, het beste komt nog 🙂 .
Na het afdekken hadden we in het voorjaar wel de intentie om dat stuk proper te houden en begonnen we al vroeg met opkuisen. En wat merkten we? De lastige onkruiden waren een heel stuk eenvoudiger om te verwijderen. Distels kon je met een veel langer stuk wortel uittrekken, brandnetels kan je loswrikken en met een groot deel van hun wortelgestel verwijderen. Kleefkruid trok je ineens met veel fijne wortels uit en de akkerwinde kon je uitgraven en de wortels een flink stuk volgen en weghalen.
Doordat de bodem lang afgedekt was met een dikke laag mulch, was hij zachter geworden. De structuur was verbeterd door het bodemleven en door er lang niet op te lopen. Ook was het onkruid gedeeltelijk in de mulch geworteld. Dit is een losse laag materiaal en de wortels zijn hier eenvoudig in te verwijderen. Het is echt verbazingwekkend welke lengte van brandnetelwortels of akkerwinde je zo kan meenemen.
Het gaat veel vlotter
De planten zijn vaak nog niet volledig weg na zo’n eerste opkuisbeurt, maar het motiveert wel. Indien je dit stuk een jaar lang regelmatig opkuist, wat neerkomt op 2 – 3 wekelijks een korte rondgang dan heb je bijna alle onkruiden uitgeput en verwijderd. Brandnetels, bramen en kleefkruid gaan vrij eenvoudig. Distels moet je blijven uitputten, maar ook hier merk je een sterke afname.
De grootste problemen blijven zevenblad en akkerwinde. Deze wortels breken snel af en lopen dan weer uit. Maar ook hier blijft mulchen een goede oplossing. De nieuwe planten groeien vooral in de mulchlaag: hier is er weinig weerstand en zijn er veel voedingsstoffen. Je kan de nieuwe aangroei dan snel verwijderen en telkens heb je ook wat oude wortels mee. Zo put je de plant uit en kan je hem zonder al te veel moeite en frustratie toch geleidelijk wegkrijgen.
Uitzondering
Een uitzondering is wel wanneer deze onkruiden in vaste planten gegroeid zijn. Dan bestaat er naar mijn weten geen oplossing. De wortels uit deze vaste planten wegkrijgen is schier onmogelijk. Ze zitten vast tussen de wortels van de struik of plant en hebben een permanente uitvalsbasis. De enige ‘oplossing’ die we hiervoor hebben, is rond de plant goed mulchen en elke nieuwe uitgroei verwijderen. Of de plant uitdoen en vervangen door een stekje of klein stukje waar geen onkruid meer in zit. Opnieuw beginnen dus, met een schone lei en het voornemen om het deze keer niet zo ver meer te laten komen.
Het goede nieuws
Het goede nieuws is dus dat je het jezelf veel gemakkelijker kan maken door te mulchen. Eventueel zelfs eerst afdekken met karton zodat de plant toch al een deel reserves kwijtspeelt om doorheen het karton te geraken. Het werk van het wieden blijft uiteraard, maar het wordt wel veel eenvoudiger. En in het geval van zevenblad en akkerwinde blijft het een werk van lange adem, maar je kan nu tenminste elke keer wat wortels meenemen waardoor de plant het steeds moeilijker krijgt.
De boodschap is dus wieden en een jaar kort op de bal spelen: de meeste problemen met onkruid zijn dan voorbij, en voor enkele uitzonderingen (zevenblad, distels en akkerwinde) wordt het werk veel aangenamer.
Wij hebben het ‘moeilijk’ met boterbloem. Heb je daar ervaring mee? Groetjes
Ook hier geldt hetzelfde. Ze zijn moeilijk te verwijderen omdat ze snel afbreken boven het groeipunt en dan terug uitlopen en zich snel vermenigvuldigen. Door te mulchen wordt de grond echter losser en kan je ze veel eenvoudiger uitkrijgen. Eventueel nog wat loswrikken met de spitvork, maar het verwijderen gaat immens veel vlotter. Bij ons kan je ondertussen de meeste zonder veel moeite met wortels en al uittrekken.
Boterbloem groeit vooral op verzuurde grond dus Kalken is gangbaar maar ook veel kaliumhoudende planten mulchen en ook lavameel helpt
Bovendien geldt voor zevenblad: if you can’t beat it, eat it!
Ik gebruik het als een soort spinazie (vaak gemengd met) en dat verzacht de ‘pijn’ van het moeilijk weg krijgen ook wel wat.
Heeft iemand een oplossing voor gehoorende klaverzuring, het is een pest geworden in mijn vaste planten border.
beste Jos,
staan er daar dan veel vaste planten die niet boven die klaverzuring uit geraken? als ze er wel bovenuit geraken, kan je de klaverzuring misschien ook beschouwen als een levende mulch?
We zijn verhuisd aan een mooi stuk grond met paardenwei en boomgaard. De vorige bewoners gebruikten duidelijk allerlei chemie. Nu 4 jaar verder blijven we een erg uitgeputte bodem hebben en deinen de brandnetels als maar sterker uit.
In de moestuin ging ik al ad slag met kartonnen en mulch.. maar t is enorm opvolgen voor die netels.. maar hoe kunnen we de wei en boomgaard die erg zanderig en ( boomgaard=mossig) en netelig weer grassig krijgen?
Ook al mulch ik veel toch blijft akkerwinde het grootste probleem in onze moestuin, de oorzaak is de soort grond denk ik.
Het is zware kleigrond en ook al is deze al enorm aangevuld met organisch materiaal blijft kleigrond toch meer weerstand bieden bij het verwijderen van de worteltjes dan wanneer je bv.vertrekt met zandgrond.
Het lukt wel beter wanneer de grond het gepaste vochtgehalte bevat, dan gaat het iets beter, maar ja met die twee droge zomers na elkaar ….
Hallo, hoe zit het met bloembollen? Ik heb nl. in een stukje weide bloembollen geplant. Maar het gras komt er ook weelderig door. Kan ik hier na de bloei van de bloemen ook karton en mulch opleggen? Gaan mijn bloembollen dit overleven?
Groeten,
Ik heb een vraag over smeerwortel bocking 14. Al jaren maak ik daar mulch en mest van. De pollen zijn een halve meter in doorsnede. Maar deze keer zit er “meeldauw” op de binnenste stengels en bladeren. Als ik dat als mulch bij komkommer en tomaten in de kas gebruik zou dat kwaad kunnen?