Regelmatig vertel ik dat we bij Yggdrasil een systeem hebben om een natuurlijke moestuin op te starten. Essentieel hierin is het gebruik van grote hoeveelheden organisch materiaal om het bodemleven te activeren. Je kan dit in de vorm van vers mulchmateriaal doen, voorbeelden hiervan zijn gras, blad of ander plantenmateriaal. De opstart van je bodemleven is echter bijzonder spectaculair indien je compost gebruikt.
Alle compost goed?
In principe is alle compost goed, al zijn er welke enkele opmerkingen bij te plaatsen. Het beste is om groencompost te gebruiken bij een VLACO-gecertificeerd bedrijf (dit is voor Vlaanderen, welke instantie dit doet voor Nederland weet ik niet). Je bent dan zeker dat je compost aan allerlei voorwaarden doet waaronder gegarandeerd onkruidvrij.
Het grote verschil tussen groencompost en gewone compost (meestal GFT-compost) is het uitgangsmateriaal. Groencompost is afkomstig van houtig materiaal zoals snoeisel, houtsnippers en blad. Gewone compost bestaat vooral uit keukenafval, maaisel, … : groener materiaal. Groencompost heeft een uiteindelijke samenstelling die veel minder stikstof bevat dan gewone compost, iets wat je bodemleven gaat appreciëren.
Je bodemleven heeft een hekel aan hoge hoeveelheden stikstof, wat ook de reden is dat je best nooit mest (zelfs gemengd met stro) rechtstreeks op je bedden brengt. Het is veel beter om dit eerst goed te laten composteren en het daarna als compost op je bedden te brengen.
Een ander voordeel van groencompost is dat je hier in kan planten en zaaien zonder problemen, iets wat in gewone compost het eerste jaar meestal niet lukt. Meer info vind je hier: Mijn bieten en wortelen groeien niet in compost!
Karton
Voordat je echter je natuurlijke moestuin kunt aanleggen, moet er dikwijls eerst nog heel wat werk worden verricht. Vaak heb je een verwaarloosde moestuin of een overgroeid stuk grond dat je wil gebruiken. Je kan dat omspitten of frezen, maar er bestaat een veel gemakkelijkere manier: dek alles af met een laag karton met daarop mulch.
Alle onkruid en begroeiing is weg, je bodemleven wordt gevoed en het spaart je veel zware arbeid. Het gebruik van karton is soms wel voer voor discussie, zeker in verband met slakken. Maar ik heb daar een iets andere visie op dan de meeste tuiniers.
Dikwijls wordt gezegd dat karton en bij uitbreiding mulch slakken aantrekt en het probleem groter maakt. Maar mijn antwoord daarop is een vraag: waarom heeft bijna elke gangbare tuinier, die nooit iets van mulch gebruikt, ook problemen met slakken? En waarom hebben wij bij Yggdrasil geen last van slakken alhoewel wij altijd heel veel mulch gebruiken?
Zou de oorzaak van slakken niet ergens anders kunnen liggen?
Het is mijn overtuiging dat slakken een tijdelijk probleem zijn. Zolang je bodem niet in orde is, zolang er te veel stikstof in de bodem zit en je planten onevenwichtig groeien, blijven ze aantrekkelijk voor slakken. Volg enkele jaren ons systeem (meestal 3 – 4 jaar) en je zal merken dat problemen met slakken vanzelf verdwijnen.
Stop met bestrijden, met vallen plaatsen, met van alles te strooien. Verbeter je bodem, trek natuurlijke vijanden aan en mulch je te pletter. Je zal zien dat de slakken verdwijnen 🙂 .
Een uitgebreidere uitleg over slakken vind je hier.
Volgorde
Wij werken bij het afdekken volgens een welbepaalde volgorde, maar ik heb al gemerkt dat afdekken met karton op vele manieren gebeurt. Ik heb enkel ervaring met onze werkwijze, of andere manieren goed of slecht werken weet ik niet.
Hoe doen wij het?
Als het terrein overwoekerd is met onkruid, dan trappen we alles plat en leggen er dan een laag karton over. Wij werken altijd met bruin golfkarton waarvan alles van plakband, stickers en nieten verwijderd is. Deze verschillende stukken overlappen elkaar een flink stuk zodat het onkruid niet snel een weg naar het licht vindt. Op dit karton leggen we dan stro. Dit stro heeft verschillende functies.
Het zorgt ervoor dat het karton goed blijft liggen en niet wegwaait door de wind. Ook zie je soms dat mensen stenen op het karton leggen, maar dit werkt maar tijdelijk. Karton dat nat wordt en terug opdroogt gaat krullen en scheuren en uiteindelijk komen er zo openingen waardoor er direct onkruid groeit. Daarnaast is zo’n vlak onafgedekt karton simpelweg een afschuwelijk zicht!
Een andere reden om een mulchlaag op je karton te hebben is dat deze laag ervoor zorgt dat het karton goed tegen de bodem wordt gedrukt en dus ook de platgetrapte begroeiing tegen de bodem drukt. Materiaal dat niet in contact staat met de bodem wordt traag of niet verteerd, dit in tegenstelling tot materiaal dat echt op de bodem ligt.
Het karton verteert redelijk snel, zeker in een vochtige periode. Het stro is een extra barrière en zorgt dat de bodem vele maanden lang afgedekt blijft.
Organisch materiaal zoals compost voegen wij pas toe bij het aanleggen van de bedden. Dit is meestal een 6-tal maanden na het afdekken met karton en stro, al is dit ook afhankelijk van het seizoen en de toestand voor het afdekken.
Aan de slag
Het najaar en de winterperiode zijn de momenten bij uitstek om aan de slag te gaan. Je kan nu op je gemak je (toekomstige) moestuin voorbereiden zodat je in het voorjaar weinig werk hebt. Met de tips hierboven en eventueel een zoektocht doorheen de blog vind je zeker alle informatie die je nodig hebt 🙂 .
En wil je graag eens het systeem om een natuurlijke moestuin op te starten mooi op een rijtje hebben, dan kan je hier best eens een kijkje nemen: Zeven stappen naar een natuurlijke moestuin.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
geert says
zou fodder( kiemzaden) een antwoord kunnen zijn om bij een tekort meer mulch zelf te maken
Roelie van der Zee says
Ik bestel mijn groencompost altijd bij http://www.bio-kultura.nl
Ze zijn ook gemakkelijk telefonisch te bereiken voor overleg en zijn goed op de hoogte van permacultuur.
Jimmy De Keyser says
Dag Frank,
zelf heb ik gemerkt dat een oppervlakte gazon of ruigte sneller kan omgevormd worden tot een moestuinbed als je eerst een laag(je) compost over het oppervlak verspreidt, en pas daarna karton en stro (of karton en compost). Doordat de kruiden/het gazon meer in contact staan met bodem/compost, gaat de omzetting sneller.
Trouwens, ik deel je voorkeur voor groencompost. GFT-compost zit vaak boordevol plastiek waar je nog jaren ‘plezier’ aan hebt…
Groeten,
Jimmy
ps: ik zag ooit in jullie fruittuin bij Yggdrasil dat jullie een cirkel rondom de fruitboompjes dik mulchen met stro. Trekken jullie zo geen woelmuizen aan bij het wortelgestel van de fruitbomen?
Jimmy De Keyser says
…
Eke says
Is het een idee om direct compost op het karton te leggen?
Zo gaat de ene fase direct over in de volgende en hoeft er geen stro te worden neergelegd en daarna weer worden weg gehaald.
Peter says
Ik zou nu (midden februari) op een kort afgegraasd stuk weidegrond een dikke laag compost willen aanbrengen om daarop binnen tweetal maanden te zaaien. Als de compostlaag dik genoeg is, verduistert en verstikt deze dan het gras voldoende? Het lijkt me wat ‘laat op het seizoen’ om nog met karton te werken aangezien dit niet verteerd of gerot zal zijn tegen zaaiseizoen. Graag uw mening. Bedankt!