Van de vele soorten kruiden die wij tussen onze groenten hebben staan, is Dille een heel belangrijke. En hier zijn verschillende redenen voor.
Dille is een éénjarige plant die 60 cm tot 1.5 m hoog wordt. Zij heeft een penwortel en laat zich dus niet gemakkelijk verplanten. Het is dus het beste om de plant ter plaatse te zaaien. Dit moet u enkel de eerste keer doen. Vanaf dan kunt u enkele planten in zaad laten komen en zo kan de plant zich elk jaar verspreiden en gaat hij van éénjarige status naar feitelijk meerjarig.
Nog enkele andere, uiterlijke kenmerken zijn holle, ronde, blauwgroene stengels. De blaadjes zijn fijn geveerd met draadvormige slippen. De plant bloeit met schermen vol kleine gele bloemetjes. De zaden verkleuren bruin bij het rijpen. Ze zijn afgeplat en gevleugeld. De herfstverkleuring van dille is heel mooi: van geel over oranje naar bruin.
Dille groeit op elke tuingrond maar staat toch best niet te droog en houdt van zon. De kiemtijd van het zaad bedraagt 20 tot 28 dagen. Het zaad behoudt zijn kiemkracht 2 tot 3 jaar. Zaai voldoende kwistig, als niet alle zaden opkomen, hebt u dan toch nog een voldoende aantal planten. Het teveel aan jonge planten kan u uitdunnen en meteen gebruiken in de keuken.
Gebruik in de keuken
De jonge dilleplantjes zijn in hun geheel, zonder wortel, te gebruiken in sla, kruidenmayonaise, kwark, kruidenboter of andere kruidentoemaatjes. Ze leveren vitamine A en C. Van de oudere planten kan u blaadjes oogsten tot de plant gaat bloeien.
De bloemschermen zijn goed te gebruiken bij het opleggen van augurken of andere, ingezuurde groenten.
De bruine zaden kan u best oogsten op een vroege ochtend, even laten drogen, grote stofdeeltjes eruit halen en donker en droog opslaan. Het is een goed theekruid voor de winter. Schermbloemigen hebben hun beste aroma 1 jaar na de oogst. Het zaad wordt daarnaast ook gebruikt als inlegkruid voor allerlei tafelzuur. Het zaad bevat etherische olie en werkt daardoor ontsmettend. Verder is het vooral krampwerend en windafdrijvend, het is goed voor de spijsvertering en verhoogt de melkproductie.
Extracten van de zaden worden gebruikt als smaakstoffen in de voedingsnijverheid. Zwangere vrouwen in Roemenië aten vroeger veel dille om hun melkproductie te verhogen. Ondertussen zou wetenschappelijk bevestigd zijn dat dille goed is bij borstvoeding. Ook bij een zoutloos dieet is het een aanrader als smaakmaker.
Dille trekt insecten aan zoals bijen
Dille is één van de voedselplanten voor de rups van de Koninginnepage. Dit is een hele mooie rups: fluogroen met geel-zwarte strepen. Hoe groter ze is, hoe beter de kleuren uitkomen. Ze eet vooral blad van wilde peen, engelwortel, wortel, anijs, dille, venkel,… kortom schermbloemigen. De Koninginnepage is één van onze grootste vlinders en is een genot om te zien. Laat daarom zeker enkele rupsen van dille of venkel genieten. Ook bijen zijn dol op dille: nog een reden om dille te zaaien.
Dille is een schermbloemige, en deze bloemen zijn bekend voor het overvloedig aantrekken van insecten.
Dille is éénjarig maar zaait zich kwistig uit. Eénmaal gezaaid, is er voor altijd dille in de tuin. Het voordeel van spontaan uitgezaaide dille is ook dat ze her en der verspreid staat en als het ware geen plaats inneemt. De planten groeien immers recht omhoog en hebben fijne bladeren die nauwelijks licht wegnemen van de plant eronder.
Bovendien hebt u jonge planten op verschillende momenten van het jaar. Het teveel aan plantjes haalt u wel best weg om te vermijden dat er uiteindelijk alleen nog dille groeit :-).
Vele voordelen
De voordelen van dille op een rijtje:
- belangrijk in de keuken, dille is een zeer gewaardeerd keukenkruid
- zeer geschikt voor thee met allerhande positieve bijwerkingen
- belangrijk in de tuin voor de combinatieteelt, de plant werkt op verschillende manieren perfect mee in de bescherming van uw groenten
- het is een schermbloemige en trekt dus zeer veel insecten aan
- heel eenvoudige kweek, dille zaait zichzelf perfect uit
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Kan er nu nog dille gezaaid worden?
En deze zondag heb ik bij je bostuin gezien dat er puin lag. Piet zei dat daar kruiden gingen komen. Wij hebben zelf ook puin liggen die we kwijt moeten, dus 2 vliegen in 1 klap :). Hoe ga ik best te werk? Puin uispreiden (dikte?), laagje groencompost erop (dikte?) en san gewoon planten? Of zaaien?
Merci 🙂
Ik denk dat je je zaad beter bewaard tot volgend jaar :-). Dille wordt meestal in het vroege voorjaar gezaaid. Eens je het hebt staan, laat je altijd enkele planten in zaad komen en heb je dille voor het leven zonder enige moeite.
Wij zijn met de kruidenvloer begonnen met het grove gesteente, daarover een beetje zand en steenpuin om de gaten op te vullen. Zorg zeker dat de bodem is afgesloten van het licht zodat er niet allerlei onkruiden doorkomen.
In het steenpuin dat je gezien hebt moet er geplant worden. Zeker geen compost of iets dergelijks toevoegen!
Zaaien wordt moeilijk, ik zou toch zeker plantjes erin zetten. Wij gaan wachten tot het najaar en voorjaar, nu komt er misschien een lange droge periode aan die het moeilijk maakt voor de planten om aan te slaan.
Veel succes!
Bedankt! 🙂
Dat zand: mag dat gewoon rijnzand zijn uit den bouw?
ja, hebben wij ook gebruikt, hadden we nog liggen van verbouwingen aan de winkel 🙂
Super 🙂
Nog 1 vraagje: welke kruiden ga jij daar zetten?
De planning is nog niet definitief, maar zeker de bekendere mediterrane kruiden zoals tijm in soorten, rozemarijn, lavendel, misschien ook laurier proberen, citroenverbena, …. er is zoveel keuze 🙂
volgens Frank Petit-Jean (Velt): “Lommelzand is ooit afgezet in een ver verleden toen een oude Rijnarm tot in de streek van Lommel kwam. Momenteel wordt het zand gewonnen in zandgroeves. Je kunt er dus van uitgaan dat het zand niet vervuild is. Je kiest beter voor dit zand dan voor Rijnzand, omdat we van dat laatste niet zeker zijn wat mogelijke vervuiling betreft.”
Leuk verhaal over Dille, ben zelf verslingerd geraakt aan Dille in Zweden, daar zijn ze er helemaal gek op, ik werkte op een boerderij in Zuid-Zweden en sindsdien ben ik bij de geur en smaak van Dille weer terug in de tijd…heerlijke dillesaus bij de eerste vroege aardappelen, rond 21 juni, dillechips,
Ga het ook eens laten uitzaaien, goeie tip van je.
Fijn om te weten. Ik vind dille zelf niet zo lekker, maar die koninginnepage én de bijen vind ik dan wel weer leuk, dus zal ze volgend jaar eens zetten.
Hallo Frank,
Je had in je tuin ook verschillende koningskaarsen staan, wat is daar de bedoeling van?
Deze planten zijn heel waardevol om te gebruiken als mulch. Daarbuiten zijn ze mooi, maar hebben ze ook een belangrijke functie naar de overwintering van insecten.
Na de bloei blijft een lange toorts over waar elke bloemetje een holte in achterlaat. Deze worden druk bezocht en gebruikt door overwinterende insecten, vnl. lieveheersbeestjes.
Wij laten ze dan ook altijd tot laat in het voorjaar staan 🙂
Zaait hij niet fel uit ?
Hij zaait goed uit, maar een heel deel verdwijnt al wanneer je goed mulched. De rest die uitkomt laten wij een tijdje staan en snijden we daarna af om te mulchen. Een enkele laten we groot worden en het zaad voor volgend jaar vormen.
Beste mensen, wat zijn koningskaarsen?
Koningskaarsen zijn heel nuttige planten voor allerlei redenen.
Meer info: https://nl.wikipedia.org/wiki/Koningskaars
Beste Frank,
Ik ben dit jaar ook begonnen met een kleine moestuin ( volkstuin ) en probeer jullie gedachten wat te volgen. Ik heb wat bomen, struiken en groentjes staan. Mijn bed met aardbeien heeft jammer genoeg niets opgebracht dit jaar. Ik had de plantjes gezet op een perceeltje waar ik in het najaar paardenmest over had gespreid. Vervolgens in april de plantjes erop en daartussen genoeg stro. Geen aardbei gezien dus. Aan wat zou dit kunnen liggen? Andere stukken had ik afgedekt met karton, dit stuk niet. Er groeit ook veel gras en onkruid door het stro heen. Ik dacht van de jonge uitlopers te verzamelen en op een andere plaats uit te planten. Heb je een tip?
MVG
C.Melotte
Aardbeien worden normaal in augustus geplant, en zelfs dan heb je nog niet veel aardbeien in het volgende voorjaar. Zeker als je pas in april plant, moet je in juni geen oogst verwachten. De planten hebben tijd nodig om te groeien en groter en sterker te worden voordat ze vruchten gaan vormen en gaan denken aan een nageslacht.
Laat alles maar staan, volgens mij gaat u volgend jaar veel aardbeien kunnen oogsten 🙂
mijn dille wil absoluut niet groeien: heb al op verschillende momenten gezaaid, geen kieming. En heb ook al plantjes gekocht en in de grond gezet, gaan dood of worden opgegeten :(. Wat kan ik daaraan doen?
Ik zou het eerlijk gezegd niet weten. Bij ons is het op sommige plaatsen al meer een onkruid geworden :-).
Anders moet je eens zaad meenemen van bij ons als je nog eens langskomt?
Oja dat zou fijn zijn :). Op het oogstfeest moet ik werken in de voormiddag, dus ik kan pas om 14u daar zijn.
Beste Frank
Ik lees wel vaker bij kruiden dat je geen blaadjes meer moet oogsten na de bloei,zo ook hier bij dille. Wat is hiervan de reden,wij blijven altijd eten zolang er groen is.. ; )
Zaden zijn zeer belangrijk voor planten en zodra ze beginnen te bloeien worden er eigenlijk grote hoeveelheden voedingsstoffen uit de bladeren gehaald om gebruikt te worden bij de bloei en zaadvorming.
Het is niet slecht om blad t eten van planten in bloei, er zit gewoon niet veel meer in. De kracht van de bladeren is bijna nihil, alle goede stoffen zitten in de bloem en later het zaad.