[mashshare]

Eén van de eerste planten die ik als kind heb leren kennen was tijm. Mijn moeder gebruikte weinig kruiden, maar tijm kwam in heel wat bereidingen terecht. En we hadden een plantje staan in onze tuin. Nog altijd is het één van de eerste kruiden die men in de tuin heeft. Nochtans is het niet zo evident en vaak hoor ik ook mensen klagen dat hun tijm altijd weer kapot gaat.

Standplaats

Tijm komt uit het Zuiden, uit een Mediterraan klimaat, een wereld van zon, warmte, droogte, van rotsachtige of kalkrijke bodem, arm aan voedingsstoffen. Tijm houdt dan ook niet van ons vochtig klimaat en zeker niet als hij hierbij ook de zon moet ontberen en in rijke en vochtige grond terechtkomt. We moeten de natuurlijke biotoop van de plant proberen te benaderen. Tijm is dan ook dankbaar voor een plekje met veel stenen of zand in de grond, goed beschut en in de volle zon.

Onderhoud

Daarnaast vraagt tijm ook wat onderhoud. In maart – april scheuren en diep planten. Tijm gaat best de grond in tot alleen nog groene topjes uitsteken. Hij zal snel groeien en bloeien en je beschikt het gehele jaar over malse takjes. Snij deze takjes altijd af met een scherp mes net iets boven de grond. Zo hou je de plant jong. Je doet wat knabbelende dieren doen in de natuur. Als de plant toch te weinig geoogst is, zal ze onderaan verhouten en kan je ze in april en augustus kort insnoeien. Snoei je niet, dan gaat ze vroeg of laat kapot.

Tijm kan je ook gemakkelijk in pot houden onder dezelfde voorwaarden.

Vermeerderen kan het gemakkelijkst door te scheuren. Je haalt de plant hiervoor uit de grond en je neemt ze met beide handen vast aan het bovendeel van de wortels. Zachtjes en gelijkmatig trekkend, een beetje draaiend haal je zo stukken van elkaar af, met wortel. Elk stuk kan je terug (diep!) planten en elk stukje groeit uit tot een nieuw struikje.

Heb je een plant die erg verhout is, dan kan je best in het voorjaar tussen de takken grond en zand ophopen tot overal alleen nog de topjes bovenuit steken. De volgende lente hebben de takjes zijwortels gevormd en je kan deze plant in tientallen stukjes scheuren.

Tijm in de keuken

In de Oudheid was tijm reeds algemeen in gebruik, het werd gebruikt als keukenkruid én als desinfecterend en antiseptisch kruid. Ook in de Middeleeuwen werd het gezien als een kruid dat tegen vele kwalen opgewassen was. Nu weten we dat carvacrol en thymol de hoofdbestanddelen zijn van tijm. Dit zijn 2 krachtige ontsmettingsmiddelen.

Ook nu is tijm een veelgebruikt kruid. Tijm is onmisbaar in de keuken. Een bouquet garni bestaat uit tijm, laurier, peterselie en selderij bijeengebonden in een preiblad.

Provençaalse kruiden zijn een mengeling van tijm, lavendel, rozemarijn en bonenkruid.

Tijm is eetlustopwekkend en helpt bij de vertering van de gerechten.

Tijm is heerlijk bij worteltjes, in tomatensoep, bij aardperen, om sausen te kruiden, en nog zo veel meer. Ook bloeiende tijm kan gebruikt worden.

Medicinaal gebruik

Enkele takjes tijm geven een heerlijke thee, op voorwaarde dat je hem niet te sterk zet en niet langer dan 5 minuten laat trekken. Deze thee werkt bovendien ontsmettend en is goed bij verkoudheid.

Heb je een verstopte neus, dan kan je tijm opsnuiven via een dampbad waardoor de neus en de luchtwegen vrijkomen en ontsmet worden. Hiervoor giet je in een kleine kom kokend water op enkele takjes tijm en een blaadje salie. Met een handdoek over het hoofd en de kom probeer je zoveel mogelijk de dampen via de neus op te snuiven. Bij de apotheker kan je ook een eenvoudig inhalatietoestel kopen. Dit leidt de damp volledig en rechtstreeks naar de neus. Dit is veiliger voor de ogen.

Gedicht

De tijm en de klimop

– ‘k Beklaag je uit de grond mijns harten,
zei de klimop eens tot de tijm.
Het leven speelt je boze parten,
Je moet doodongelukkig zijn.

Je bent zo onbenullig klein,
een nietig plantje teer en broos,
dat naast laurier en rozemarijn
terechtkomt in de kruidendoos.

Terwijl mijn rank, een slang gelijk,
zich zwierig slingert om de eik.
Mijn wortels klampen zich klemvast
in groef en spleet van schors en bast.

Mijn blaren blijven eeuwig groen,
zelfs tot in ’t winterguur seizoen,
ze groeien welig naar het licht
en gloren in Gods aangezicht.

De tijm sprak: -Maak je maar niet moe,
‘k geef grif en onomwonden toe:
je bloeit en rankt in bos en tuin,
belommert muur en bomenkruin,

maar zonder steun van steen of boom,
hingen je takken slap en loom.
Je leeft op kosten van je buur,
betaalt daarvoor niet eens de huur,

je zweeft het liefst in hoger sferen,
maar loopt te pronk met buurmans veren.
Tenslotte ben j’ een parasiet,
’n gemene klaploper, meer niet.

***

t Is wijs zich niet te laten vangen
door hen die van hun buur afhangen,
die op andermans verdiensten teren
in hun jacht naar hoge toppen scheren

Je kan op eigen benen staan,
bent mans genoeg; trek ’t je niet aan,
denk aan de woorden van de tijm,
die zijn eigen meester wilde zijn.

Onbekende Auteur

Volgende Stap?

Wilt je meer weten over mijn nieuwe boek dat binnenkort verschijnt? Hier vind je alle informatie: Boek Natuurlijke Moestuin