[mashshare]
De Engelwortel is een plant die verschillende functies vervult in je tuin. Hij is een kruisbloemige en trekt dus al heel veel insecten aan, maar hij groeit ook heel hard en is perfect bruikbaar als mulch. De plant is ook nog eens mooi en zaait zich gemakkelijk uit: mulchmateriaal verzekerd 🙂 .
De meeste mensen kennen, wellicht zonder het te weten, de Grote Engelwortel als de kleine, groene, geconfijte stukjes die je op koekjes en cakes vindt. Dit zijn geconfijte stukjes stengels.
Uitzicht
De Grote Engelwortel is een robuuste plant met een knolachtige wortelstok en veel bruine wortels. In het eerste jaar ontwikkelt de engelwortel alleen blad dat maximum 0,5 tot 1,5 m hoog wordt. In het tweede jaar groeit hij snel in de hoogte, soms tot 2,5 m met heel dikke, holle, geribde en onderaan roodachtige stengels, grote bladeren en ronde bloemschermen.
De bloemschermen verschijnen in april-mei . De bloemen zijn tweeslachtig, straalvormig en groen tot geelachtig. De vrucht is een dubbele doos die zich in 2 geelachtige, gevleugelde zaaddozen splitst.
Standplaats
Van nature groeit Engelwortel in heuvelachtige tot bergachtige gebieden in vochtig, niet te donker struikgewas, langs rivieren en in greppels.
In ons land heeft de Grote Engelwortel zich pas sedert 1934 gevestigd, bijna uitsluitend langs de Samber, na zich spontaan uit de Europese bergen te hebben verspreid.
Algemener is de Gewone Engelwortel, Angelica sylvestris L., veel bescheidener van uiterlijk, veel minder sterk geurend en minder medicinaal werkzaam.
De plant heeft graag een beetje schaduw of gefilterde zon, vochtige grond en ze geeft de sappigste stengels als ze in humusrijke grond groeit.
Engelwortel moeilijk te zaaien?
Engelwortel laat zich niet zo gemakkelijk zaaien omdat de zaden heel snel hun kiemkracht verliezen als er geen contact is met de plant of de grond.
Het gemakkelijkst kan je de plant zichzelf laten uitzaaien en nadien de overtollige planten uitplanten of weghalen. Na de zaadvorming sterft de plant af.
In de Oudheid meende men dat de Engelwortel de pest kon verdrijven, vergif neutraliseerde en de levensduur verlengde. In onze tijd geldt hij als opwekkend voor de spijsvereringsorganen en als antiseptisch. Hij stimuleert de maag tot verhoogde productie van spijsverteringssappen.
Oogsten
Men oogst de bladeren en bladstelen tijdens het voorjaar en de zomer als ze nog groen en sappig zijn.
De wortels kan je het best oogsten in het najaar van het eerste jaar.
Het rijpe zaad vang je ‘s morgens op als het nog vochtig is van de dauw.
Je kan een aftreksel bereiden van de wortel of de zaadjes.
De aromatische wortel wordt in allerhande likeuren en drankjes verwerkt, zo is het één van de ingrediënten van Benedictine en Chartreuse.
Opgepast!
Bij contact met de plant kan onder invloed van zonlicht huidirritatie ontstaan. Ook bij regelmatig inwendig gebruik van preparaten, niet van de thee, kan overgevoeligheid voor de zon en zelfs huidirritatie ontstaan. Door de cumarines die ze bevat is ze ook gevaarlijk voor het vee.
In de tuin is het een opvallende verschijning met een prachtig silhouet. De schermen gonzen van de insecten en vooral de gestreepte wants is in grote aantallen te vinden op de schermen. Een plant die niet mag ontbreken in een iets grotere tuin.
Foto’s
Deze tekst is eerder verschenen in ‘De Sapstroom’, een trimestrieel contactblad van Yggdrasil. Meer informatie vindt u hier: Een didactisch-ecologische ontmoetingsplaats.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
dag Frank, net over de taalgrens hier vlakbij, in de buurt van Lessines etc… werden grote velden met Engelwortel aangeplant en verwerkt o.a. in parfums. Dat is in de loop van vorige eeuw wat verloren gegaan maar momenteel zie je opnieuw hier en daar in de streek velden met Engelwortel. Zeer mooi om te zien in elk geval.
Wie een woordje Frans verstaat:
http://www.ecoledesplantes.be/
“En 1929, la région de Lessines, Deux-Acren et Flobecq comptait 150 hectares de terres cultivées pour la production de plantes médicinales. Les anciens s’en souviennent avec nostalgie : les champs d’angéliques, de soucis, de guimauves, de menthes…, les récoltes où les plantes fraîches et odoriférantes débordaient des paniers en osier, les cueillettes de plantes sauvages, les veillées à éplucher les racines de bardane… Mais aussi tous ces secrets transmis de génération en génération, ces recettes de grands-mères qui apportaient tant de soulagement pour les maux quotidiens…
Bedankt Judith voor de leuke link. Weer iets ontdekt in “mijn” buurt.
Dag Frank. Van de verse bladeren van de Grote Engelwortel kun je samen met de bladeren van andere kruiden zoals Lieve Vrouwenbedstro, Citroenmelisse, ed. een heerlijke thee zetten met een beetje een Chinees smaakje.
De bladeren drogen heb ik ook eens geprobeerd maar daarna was alle geur verdwenen. misschien dat iemand daar wat op weet.
Maar van de afgestorven stengels komt nog steeds die aparte geur.
Vorige herfst “vers” engelenwortelzaad gezaaid in een bakje in de serre en na een week of zo waren ze al mooi ontkiemd. Het is dus mogelijk. Bedankt voor het artikel, nu weet ik meteen waar ik de plantjes kwijt kan. Genoeg vochtige schaduwplekjes.
“Hij is een kruisbloemige” moet natuurlijk zijn: Hij is een schermbloemige.
Verder goed stuk over een zeer interessante plant, zowel esthetisch als culinair.
Hier in Nederland komt hij o.a. voor aan de IJsselmeeroevers en de de oevers van de aan dat meer grenzende randmeren. Waarschijnlijk daar terecht gekomen via de rivieren Rijn en IJssel vanuit midden Europa.
Inderdaad verkeerd getypt 🙂 ; Is aangepast, bedankt voor de opmerking!