[mashshare]
Deze keer een plant die vaak een ongewenste tuinbewoner is. En dat ook planten heel beweeglijk kunnen zijn, bewijst deze wel: ze verovert snel grote stukken terrein, tot 10 m² in een seizoen.
Een alom gekende plant en vooral als lastig onkruid!
Kweek groeit overal
Kweek is inheems in Europa, Noord-Afrika, Siberië, Noord-Azië en Noord-Amerika. Het groeit in het wild op akkers en braakliggende terreinen. De stengels worden 25 tot 100 cm hoog.
De platte, ruwe bladeren hebben lange bladschedes. De ronde, holle bloemstelen dragen aan de uiteinden bloemen in aren en lijken op rogge of tarwe. Ze bloeien van juli tot augustus.
Kweek is een overblijvend gras dat op allerlei grondsoorten groeit. Het verbreidt zich vooral door zijn snel en altijd groeiende wortelstokken die zeer scherpe punten hebben. Om de 4 -5 cm zitten er knopen op de wortelstok. Uit elke knoop groeit een nieuwe plant. Het is een plant die zich heeft aangepast aan de landbouw met ploeg.
Aangepast aan landbouw met de ploeg
Wanneer de wortelstokken bij het ploegen of frezen in stukken gemalen worden, heeft elk stukje wel één of meerdere knopen waaruit nieuwe planten groeien. Bovendien is de plant ook bestand tegen zeer lage temperaturen.
Ze heeft voedselreserves in de wortelstokken maar toch moeten de wortels regelmatig voeding hebben. Kweek waarvan je in de zomer voortdurend de groene delen wegneemt verdwijnt. Zes weken zonder nieuw voedsel overleeft kweek niet.
Kweek haalt kalium, kiezelzuur, chloor en verschillende sporenelementen uit de grond. Als je kweek uithaalt, laat de wortelstokken eerst drogen en leg ze dan bovenop de mulch op de tuingrond of doe ze op de composthoop. Zo keren de mineralen terug in de tuin. Ik las ergens dat je de grond waar je kweek hebt uitgehaald best verrijkt met compost die kweek bevat. Op die manier zouden ook de laatste kweekworteltjes verdwijnen. Ik heb het zelf niet uitgeprobeerd.
Wortels als veters
Je kan de vele, ellenlange ‘veters’ die zeer taai zijn gebruiken om mee te vlechten zoals pitriet. Je moet ze wel goed aantrekken, anders wordt het werkstukje te los na het drogen van de wortels. Stevig is het wel!
Kweek is het gemakkelijkst te herkennen aan de lange, witte wortelstokken. Ze wortelen in de bovenste 15 – 20 cm van de grond en de vele worteltjes graven honderden gangen in de grond waardoor ze de doorlaatbaarheid van de bodem verbeteren.
Onder mulch kan je de wortelstokken nogal gemakkelijk uittrekken. Ik heb trouwens de indruk dat kweek verdwijnt als de structuur van de bodem beter wordt.
In de keuken
Wist je dat kweek in de keuken bruikbaar is?
Vroeger werden de gedroogde wortels tot meel gemalen en bij brooddeeg gedaan. De verse, jonge bladscheuten kunnen rauw in sla gegeten worden.
R. Phillips vermeldt dat de Fransen vaak kruidenthee van de kweekwortel drinken. Hiervoor moet je de wortels in het voorjaar verzamelen. Je kan ze in stukken snijden en drogen om te bewaren.
Medicinaal
Kweek is ook al eeuwenlang als medicinale plant in gebruik. In de Oudheid werd ze gebruikt bij plas-, blaas- en nierproblemen. In het ‘Groot handboek van geneeskrachtige planten‘ van Dr. Geert Verhelst is kweek vermeld als mild urinedrijvend en bloedzuiverend. Ook hier staat de werking en preventie i.v.m. nieren en blaasproblemen voorop.
Door het waterafdrijvend vermogen is kweek behulpzaam bij vele kwalen zoals overgewicht, huidaandoeningen, hoest, verkoudheden, e.d.
Uitwendig gebruikt werkt het verzachtend en kiemdodend. Het is de witte wortelstok die gebruikt wordt, liefst zonder de worteltjes. Het sap wordt soms in het voorjaar gedronken als reinigingskuur. (R. Phillips)
Kweek is ook één van de kruiden die Maurice Mességué gebruikt bij zijn genezende hand- en voetbaden. Zieke honden en katten zouden kweekbladeren kauwen om te braken. In het Engels wordt het daarom ‘dog grass’, hondengras genoemd.
Bekend is bemind?
Alweer een tuinbewoner waarbij we ons misschien iets minder ongelukkig voelen. En ja, iedere plant, elk dier heeft zijn functie, ook als we die niet kennen.
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Marjan says
Ik volg je blog nu een aantal weken, en lees veel nieuwe dingen . Het mulchen en niet spitten pas ik ook toe in mijn tuin. Wat ik mij wel afvraag is wat je doet met de aardappelen en de kolen ? Je stoort je dus verder niet aan wisselteelt?
Veder een prima website , lees het altijd graag.
Frank Anrijs says
Wij doen niet aan wisselteelt, enkel voor aardappelen maken we een uitzondering 🙂 .
Linda says
Beste Frank, allereerst bedankt voor fijne artikelen, ik heb er al heel veel aan gehad! Even een vraag; ik heb ontzettend veel last van kweek door mijn hele moestuin, volgens mij ontstaan doordat jaren geleden de hele tuin omgespit is en de wortels in kleine stukjes zijn verspreid. Ik ben al jaren steeds opnieuw alles meter voor meter met de hand aan het uitgraven. Vorig jaar heb ik alles met karton en mulch afgedekt, maar het hielp helaas niet, het groeide dwars door het karton heen! Waarschijnlijk was de mulchlaag niet dik genoeg (5-10 cm, maar het karton was wel dik en overlappend.)
Jij schrijft dat als je de groene delen verwijdert, het uiteindelijk verdwijnt. Betekent dat, dat ik alleen maar de sprieten steeds hoef uit te trekken? Niet meer graven? (Ik vind het zo zonde om steeds die grond weer om te woelen, maar ik zie geen andere mogelijkheid) Ik ben bang dat alles dan weer ondergronds verder groeit en ik volgend jaar weer opnieuw moet gaan graven..
En nog een vraagje, hoe lang laat je de wortels drogen? Hoe weet je dat er echt geen leven meer in zit? Dankjewel alvast!
groetjes Linda