In deze podcast wil ik het graag hebben over Yggdrasil als bedrijf. Ik wil een beetje terugkijken op de geschiedenis, maar vooral vooruitblikken naar de toekomst.
Geschiedenis
Yggdrasil is opgericht in 1996, al een hele tijd geleden — bijna dertig jaar. In het begin hielden mijn ouders zich vooral bezig met het kweken van groenten, met het aantonen dat je op een andere, natuurlijke manier ook perfect groenten kunt kweken, zelfs op redelijk grote schaal.
Na verloop van tijd merkten ze dat er heel veel vraag was naar educatie. Ze zijn toen stilaan overgeschakeld op lesgeven, op uitleggen wat ze deden, en zijn steeds minder groenten gaan kweken. In 2010 zijn ze zelfs helemaal gestopt met de winkel en met het telen op grote schaal. Ze zijn toen volledig overgestapt op cursussen geven en educatie. De bedoeling was om het wat rustiger aan te doen, om wat minder te moeten werken en meer tijd te hebben — ook om tegemoet te komen aan de vele vragen naar opleiding en uitleg over hun manier van werken.
Gestopt
Oorspronkelijk was het idee, toen ze in 2010 stopten, om een overnemer te vinden — iemand die het project wou verderzetten, zodat het niet gewoon zou verdwijnen. Uiteindelijk hebben ze een overnemer gevonden voor de winkel, die daarna verhuisde naar een andere locatie, maar voor de rest is er eigenlijk nooit een vervanger gevonden. Het bedrijf, Yggdrasil, leek dus op termijn te zullen eindigen. Maar in 2012 ben ik erin gestapt en heb ik het grotendeels overgenomen.
Opnieuw gestart
Ik heb de winkel opnieuw opgestart, de educatie nieuw leven ingeblazen, maar het grootschalige kweken van groenten niet hervat. Ik heb me vooral op educatie gericht. En nu zijn we ondertussen alweer dertien, bijna veertien jaar verder — een hele periode. Het verleden is het verleden, maar je leert daar toch veel uit. En precies daarom ben ik, met het oog op de toekomst, op zoek naar een oplossing voor het moment dat ik het ooit zal overlaten.
Dat is voor alle duidelijkheid nog niet meteen, maar zoiets plan je beter ruim op voorhand. Ik ben daar eigenlijk al een hele tijd mee bezig. Er zitten ook heel wat projecten in mijn hoofd die ik graag in de praktijk zou uitwerken, maar alleen ben je maar alleen, en je kunt niet alles doen. Mijn ouders worden stilaan ouder en helpen nog wel, maar doen toch steeds minder.
Ik moet daardoor meer opvangen of dingen laten vallen, en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Ik zou net meer willen doen, maar daarvoor is extra tijd of extra hulp nodig.
Ander schuitje
Als ik naar de toekomst kijk, wil ik ook vermijden om in hetzelfde schuitje terecht te komen als mijn ouders destijds. Op een bepaald moment wil ik misschien ook wat minderen of stoppen, maar dan kan ik het project moeilijk zomaar overlaten.
Het is een complex geheel — we doen veel verschillende dingen — en het is moeilijk om iemand te vinden die dat op dezelfde manier en met dezelfde intensiteit zou verderzetten. Bovendien hoort daar ook een vorm van financiële vergoeding bij, wat het allemaal nog wat ingewikkelder maakt.
Om mezelf een lange zoektocht te besparen, of het risico te vermijden dat alles stopt als ik ermee ophoud, ben ik op zoek gegaan naar een andere manier om dat op te lossen. Dat weet je waarschijnlijk al: we zijn bezig met de omschakeling naar een coöperatie.
Coöperatie
Dat lijkt mij de ideale oplossing. Op die manier kunnen we stilaan meer mensen betrekken, steeds meer mensen verantwoordelijkheden geven en het project stap voor stap minder afhankelijk maken van één persoon. Zo kan ik er later ook geleidelijk uitstappen, terwijl de werking gewoon doorgaat — gedragen door een groep, niet door één iemand. Als één persoon stopt, kunnen anderen het moeiteloos opvangen. Het idee is dat Yggdrasil dan een lang leven beschoren is: dat het niet stopt als ik stop, maar nog vele jaren — misschien decennia — kan verdergaan met zijn missie van educatie en het uitdragen van natuurlijk tuinieren.
Dat is dus het idee achter de opstart van de coöperatie.
Laatste fase
Ik weet het, ik heb het al eerder gezegd of geschreven, en ik ben er ook al lang mee bezig. Ondertussen zijn we echter in de laatste fase aanbeland. We zijn bezig met het schrijven van de statuten. We hebben al samengezeten met mensen van CERA, die alles voor ons van theorie naar praktijk helpen omzetten, en tegen half november zou er een eerste, ruwe versie klaar moeten zijn — eentje die natuurlijk nog bijgeschaafd zal worden.
Om dat niet overhaast te doen, willen we ook advies inwinnen van jullie: klanten van de winkel, cursisten, leden van Yggdrasil, en eigenlijk iedereen die iets wil bijdragen. In het eerste voorstel dat nu op tafel ligt, zou één aandeel 250 euro kosten, met daarbij een aantal voordelen. Omdat ons publiek heel divers is, was het niet eenvoudig om voordelen te bedenken die voor iedereen relevant zijn. Maar een voorbeeld: klanten van de winkel kunnen met hun aandeel punten sparen bij elke aankoop, die later kunnen worden omgezet in korting.
Voor wie geen klant is, maar wel cursussen volgt, zaden of boeken koopt, of lid is van Yggdrasil, hebben we ook iets voorzien. Als je een aandeel koopt, krijg je een lidmaatschap van Yggdrasil voor één jaar. Dat betekent dat je automatisch lid wordt van ons tijdschrift De Sapstroom, en dat je ook korting krijgt op activiteiten, zaden en boeken.
Wie dus een aandeel koopt, haalt daar sowieso voordeel uit — of je nu winkelklant bent, cursist, of allebei. Dat is een extra duwtje in de rug voor wie de coöperatie wil ondersteunen.
Maar uiteraard hoop ik dat dat niet de voornaamste reden is om mee te doen. Een minstens even belangrijke reden is dat je Yggdrasil wil helpen om verder te groeien, om meer projecten te kunnen opstarten en nog meer educatie aan te bieden.
Meewerken
Daarvoor zullen er ook meewerkende vennoten nodig zijn — mensen die actief willen samenwerken met Yggdrasil, die mee in het project stappen en in naam van Yggdrasil activiteiten organiseren. Ik ben al wat contacten aan het leggen met mensen die daar mogelijk interesse in hebben. Het idee is dat zulke mensen als zelfstandige met de coöperatie samenwerken, zodat we kunnen kijken of dat voor beide partijen werkt. Als dat zo is, kunnen ze ook effectief instappen in het project, met bijkomende voordelen. Daarover zijn we nog volop aan het nadenken.
Boeren en CSA
Een van de eerste plannen was, omdat we bezig waren met de aankoop van grond tegenover ons, om boeren aan te trekken die een CSA zouden kunnen opstarten — en die naast hun CSA ook groenten zouden kweken voor de hoevewinkel, zodat we weer meer lokale groenten konden aanbieden. Maar dat project is wat op de lange baan geschoven door problemen met de eigendomsstructuur: die grond is verdeeld in twaalf percelen, met telkens meerdere eigenaars door erfenissen en nalatenschappen. Daardoor is het ingewikkeld geworden en zal dat dus nog even duren.
Eerst educatie
Voorlopig gaan we ons vooral richten op educatie — fysieke educatie, zoals vroeger: lezingen, workshops, livecursussen, cursussen van een week… Al die vormen van leren die door corona stilgevallen zijn. In die periode zijn we meer online gaan werken, en door tijdsgebrek is het fysieke luik nadien nooit echt heropgestart. De bedoeling is nu om dat weer op te nemen: avondlezingen, workshops over uiteenlopende onderwerpen, cursussen over snoeien, oogstverwerking, planten- en kruidenvermeerdering, groenteteelt, zaden yelen… Er is zoveel om te delen en te leren, en we willen dat opnieuw een plek geven.
Maar zoals ik al zei: ik heb op dit moment niet de tijd om dat allemaal zelf te organiseren. Daarom zoeken we mensen die kunnen helpen — één of meerdere personen die mee die educatieve werking kunnen opbouwen.
En zo zijn er nog wel plannen in de pijplijn. Zodra de coöperatie echt van start gaat, kunnen we hopelijk versnellen, dankzij extra mensen met specifieke vaardigheden — mensen die bepaalde dingen veel beter kunnen dan ik ooit zou kunnen. Dan kan ik me concentreren op wat ik het liefst doe, en kan Yggdrasil als educatief project verder groeien. Want sinds corona, sinds 2020, is er eigenlijk niet veel nieuws bijgekomen buiten het online aanbod.
Heb je advies, tips, raad?
Dus als je advies hebt over de opstart van een coöperatie, over wat belangrijk is bij het opstellen van statuten, of als je ervaringen hebt met zo’n structuur, laat gerust iets weten via de reacties. Als je luistert via Spotify kun je geen reactie achterlaten, maar je kunt altijd mailen, het contactformulier op de website gebruiken of reageren onder het blogartikel. Dat zou ik enorm waarderen, want een coöperatie opstarten is iets dat voorbereiding vraagt, en dat ook heel specifiek is voor onze sector. Het is belangrijk dat we het meteen goed aanpakken.
In de loop van de winter zal er ook een uitnodiging komen — voor klanten van de winkel, maar ook voor cursisten en leden, en zelfs voor mensen die Yggdrasil vooral vanop afstand volgen via de online cursussen, blog of podcast. We willen dan samenkomen — virtueel, online — om jullie mening te horen en onze plannen toe te lichten. Hoe we dat praktisch gaan doen, weet ik nog niet. Mijn platform laat maximaal vijftig deelnemers toe, dus dat wordt wat krap, maar daar vinden we wel een oplossing voor.
Uitnodiging voor info-moment
Als je geïnteresseerd bent, hou er dan rekening mee dat er in de komende weken of maanden een uitnodiging jouw kant op komt. In zo’n ontmoeting leggen we uit wat de coöperatie precies inhoudt, wat de bedoeling is en hoe we de toekomst van Yggdrasil vorm willen geven. En als je dan wil instappen, advies wil geven of gewoon je mening wil delen, dan is dat meer dan welkom.
Het is nu het moment, want we zitten volop in de schrijffase. De bedoeling is om de eerste versie van de statuten half november na te lezen, daarna met verschillende mensen te overleggen over eventuele aanpassingen, en tegen januari, februari — uiterlijk maart, voor het nieuwe tuinseizoen — alles af te ronden. Dan kan de coöperatie effectief van start.
Rustige start
In het begin zal dat vermoedelijk nog traag gaan. Ik denk dat 2026 vooral nodig zal zijn om de structuur uit te bouwen, contacten te leggen en de werking op te starten. Maar vanaf het najaar van 2026, of het voorjaar van 2027, wil ik volop met nieuwe initiatieven naar buiten komen en Yggdrasil opnieuw stevig op de kaart zetten als wat het altijd geweest is: een educatief centrum voor natuurlijk tuinieren en permacultuur.
Wat je hierboven leest, is een transcriptie van de podcast. Deze tekst bevat de hoofdpunten van de opname, maar is altijd beknopter dan het origineel. Wil je het volledige verhaal, met alle details, dan kan je best de opname bovenaan beluisteren!
Wil je het in je auto, tijdens het sporten of tuinieren beluisteren, dan is het misschien handig om dit via mijn Spotify-kanaal te doen: Je Eigen Perfecte Tuin