Randen zijn heel belangrijk in de natuur. Randen zijn plaatsen waar verschillende omstandigheden elkaar ontmoeten: een delta waar land en water elkaar ontmoeten, longblaasjes waar lucht en bloed elkaar ontmoeten, … Er zijn tal van voorbeelden.

En elke keer opnieuw is zo’n rand enorm belangrijk en enorm rijk aan leven. In uw eigen tuin zijn er ook tal van mogelijkheden om zelf randen te maken, om zelf de mogelijkheid te creëren om extra veel leven aan te trekken.

Eerst de buitenste randen

U moet zo goed mogelijk gebruik maken van randen in uw tuin, ze hebben immers verschillende positieve eigenschappen die de diversiteit aan insecten en dieren stimuleren. Ook hebben randen dikwijls meerdere voordelen, zodat ze een echte must zijn.

We beginnen altijd met onze buitenste en grootste randen aan te leggen. Hier hebben we de keuze in de hoogte, breedte, functie, …

Zo moet je langs de oostzijde een hogere, goed sluitende haag zetten tegen de koude oostenwind. U mag echter geen volledig dichte afsluiting plaatsen zoals een muur. Door de haag kan de wind nog een beetje door maar bij een muur moet alle wind erover en gaat deze hard kolken achter de muur, wat veel schade kan veroorzaken. Bij voorkeur worden hier soorten voor gebruikt die vroeg in blad komen en zo snel beschutting leveren.

Naargelang de grootte van uw tuin kunt u ook kiezen tussen een haag, een heg of een houtkant. Hoe breder en diverser de afsluiting, hoe groter de soortenrijkdom en waarde voor uw tuin. Een haag moet u snoeien en zal niet veel bloeien en bestaat meestal uit 1 soort plant.

Een heg, en zeker een houtkant, gaat u veel minder snoeien, bestaat uit vele verschillende soorten en krijgt de kans om te bloeien. Hierdoor vervult zo’n afsluiting vele functies:

• Beschutting van de tuin tegen wind en inkijk
• Schuil- en nestplaats voor vele dieren
• Voedselbron
• Overwinteringsmogelijkheden
• Leverancier van brandhout (bij een houtkant)
• Visueel aantrekkelijk

Een haag die de tuin afsluit is goed voor een verhoging van de temperatuur tot 2°C, en dit over een lengte van 10 x de hoogte van de haag.

Langs de zuidkant moet u geen grote haag voorzien, eerder een doorlaatbare, lage haag die de warmere wind en de zon binnenlaat, maar te hevige wind breekt en verzwakt.

Randen in de tuin

Indien u een grotere tuin heeft, kunt u de tuin ook opdelen in verschillende zones door verscheidene kleinere hagen te planten. Hier kan de haag bestaan uit kleinfruit zoals rode bessen, braambessen of frambozen. Hier zijn de verschillende functies van de hagen afsluiten, creëren van micro-klimaat, voedselbron en beschutting voor insecten en dieren.

Indien u niet veel plaats heeft maar toch de randen die er zijn wilt benutten, kunt u eerder naar klimplanten als afsluiting gaan of fruitbomen tegen een zuidermuur laten groeien. Ook muren die veel schaduw krijgen kunt u perfect benutten en ze laten volgroeien met bv. een klimop die in het najaar een belangrijke voedselbron voor insecten vormt en in de lente bessen levert voor de vogels.

Er zijn randen op zeer veel niveaus

De randen in uw tuin blijven natuurlijk niet beperkt tot hagen en muren, maar ook een poel, of verschillende kleine poeltjes zijn immens waardevol. Of de manier waarop je de randen van je paden aanlegt, de randen van je bedden of de manier waarop je het oppervlak van uw bedden beter benut door in golvende lijnen te zaaien en niet in rechte rijen.

Een praktisch voorbeeld van het toepassen van deze randen zijn sleutelgaten. Deze ‘inhammen’ in een bed zorgen voor een veel grotere oppervlaktebenutting door de aanwezige rand sterk te vergroten. Tegelijkertijd wordt ook de benodigde oppervlakte van het pad sterk verminderd.

Tijdens het ontwerpen en opbouwen van uw tuin moet u ook niet alle randen ineens vastleggen. Zo begint u in uw tuin met de grote randen, waarna u elke keer afzakt en zo op een steeds lager niveau randen creëert.

Eerst de grotere buitenkanten, dan onderverdelingen in de tuin, de randen van paden en bedden, de rand tussen de bodem en de lucht, …

Randen in de praktijk

Volgende Stap?

Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!