Voordat ik bij mijn ouders in het project ‘Yggdrasil’ stapte, concentreerden zij zich vooral op het kweken van groenten. Echt het in praktijk brengen van natuurlijk tuinieren, de opbrengst werkt verkocht in de hoevewinkel.
Sinds ik er in 2012 ben bijgekomen is het kweekgedeelte fel afgenomen, maar hebben we de tuin opgedeeld in verschillende zones waar we op diverse manieren werken. Zo hebben we een stuk met bedden, een boomstructuur, een stuk enkel afgedekt met stro, een stuk enkel afgedekt met een dikke laag houtsnippers, een stuk bosrandtuin in opbouw en ga zo maar door.
Een experiment dat sinds enkele jaren loopt, is planten en zaaien in een levende bodembedekker, nl. klaver.
Voordelen
De voordelen zijn talrijk:
- Je moet niet meer mulchen, de mulchlaag groeit zelf aan.
- De bloemen van de klaver zijn aanlokkelijk voor bijen
- De klaver fixeert stikstof in de bodem
- De klaver blijft laag en stoort de groenten niet al te hard in hun groei
- …
Het opzet, de evolutie en de resultaten kan je hier, hier en hier bekijken.
Maar … er is een probleem!
Dit jaar gingen we het stuk klaver intensief beplanten en zelfs proberen om erin te zaaien. Maar tijdens de winter verdween er al een groot deel van de klaver en kreeg ik al een slecht voorgevoel. In het voorjaar is bijna alle klaver verdwenen en nu staan er slechts hier en daar nog enkele plukjes.
Nochtans was het een winterharde, doorlevende klaver die we hebben gezaaid, dus ik snap niet goed waarom de klaver verdwenen is.
Na navraag gaat de meest logische verklaring als volgt:
De klaver groeit normaal het beste op slechte grond. Op gronden die al voldoende stikstof bevatten gaan ze slecht kiemen en geen uitlopers vormen. Aangezien wij de klaver op een goede bodem hebben uitgezaaid, heeft hij waarschijnlijk moeilijkheden om zich te handhaven, en vormt hij geen nieuwe uitlopers en kiemt het gevallen zaad niet. Na drie jaar is hij dan stilaan verdwenen.
Zou het dan zo zijn dat het niet mogelijk is om klaver als permanente onderbegroeiing te gebruiken? Zonder hem jaarlijks opnieuw in te zaaien? Of hangt het toch samen met het soort klaver?
Nieuw Experiment
Ik zou graag verdergaan met dit experiment omdat het toch behoorlijk beloftevol was. Momenteel groeit er veel hondsdraf, dat gaan we nu laten uitgroeien als bodembedekker. Ook deze plant bloeit uitbundig, zelfs vroeg op het jaar, wat goed is voor de bijen. Verder blijft hij laag, vormt een permanente bodembedekking en is volgens mij sterk genoeg om betreding door ons en schaduw van groenteplanten te verdragen.
Toch heb ik ergens anders een nieuw stuk voorzien om in te zaaien met klaver, maar voordat ik hiermee begin zou ik graag wat meer willen weten over de oorzaak van het verdwijnen van de klaver op het oude stuk!
Als u suggesties, ideeën of extra informatie heeft, die is altijd welkom in de reacties hieronder! Ik ben benieuwd naar mogelijke andere verklaringen of oplossingen ivm de klaver :-).
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
welke soort klaver was het?
Ik heb hetzelfde met kleine klaver geprobeert, maar de duiven aten er van en zo kwam het bijna niet tot bloei. Nu is er bijna niks over. Ik probeer nu patrijsbes (vooral onder frambozen, want die kunnen niet goed tegen klaver) en wil nog wel eens witte klaver proberen.
Het was een gewone witte klaver, ik weet de namen niet meer. Ik denk dat we een mengeling van Barbar en Alice gezaaid hadden.
Om op te volgen?
http://www.ccbt.be/?q=node/359
Bedankt voor de link!
Beste Frank
Ik heb iets gelijkaardigs ook al geprobeerd en vermoed inderdaad dat klaver enkel gedijt op armere grond, en verdwijnt eens de rol van de klaver (stikstoffixatie) is uitgespeeld. Misschien een beetje te vergelijken met alcoholgisting: de gistcellen gaan kapot vanaf een bepaald alcoholpercentage (dat ze zelf veroorzaakt hebben). Enfin, ik ben zeker geen bio-ingenieur ofzo, dit is enkel mijn vermoeden op basis van observaties.
Ik zou toch goed opletten met hondsdraf. Een behoorlijk taaie bodembedekker is dat. Zelf pas ik, meestal uit nieuwsgierigheid, het principe van “selectief wieden” toe. Ik laat wel eens “onkruid” dat ik nog niet ken zijn gang gaan. Hondsdraf leek mij ook een ideale bodembedekker (met mooie blauwe bloemetjes op dit ogenblik), maar ik zou hem bv. niet meteen onder bessenstruiken zetten, en ook niet in groentenbedden. Vorig jaar heeft hij bijna een rabarberplant genekt, en nu is hij al een stuk gazon aan het inpalmen…
Het is inderdaad een hardnekkig groeier, en hij blijft ook goed verder gaan in de winter heb ik gemerkt.
Het stukje waar de klaver stond is wel goed afgebakend, dus hij kan daar zijn gang gaan :-).
Ik ben benieuwd of hij groenten gaat overgroeien die we erin gaan zetten …
hier dezelfde ervaring: had ook een experimentje met witte klaver als levende mulchlaag tussen de kolen op een bed met +- 15 cm groencompost. de klaver kiemde nauwelijks.
op een stuk onbemest grasland ernaast lijkt hij zich wel plaatselijk te kunnen handhaven. zou eens moeten observeren of hij op dezelfde plaats blijft, of door het grasland ‘wandelt’ als hij plaatselijk zijn functie (stikstoffixatie) heeft vervuld.
Is dit niet een geval van natuurlijke succesie en is wat je zelf als verklaring aanreikt de meest logische. Ik dacht dat je klaver als pioniers plant kon beschouwen ?
Zou inderdaad goed kunnen. Niet echt het antwoord wat ik wilde, maar ik vermoed inderdaad wel dat het zo zal zijn.
Een 53 jaar terug liep ons heel afvalwater gewoon in een zelf uitgegraven grachtje dus na een tijdje een stinkende slam , met groeide er hondsdraf doorheen en heel het zootje werd erdoor gezuiverd , moet dus toch een zuiverende werking hebben voor water en grond
groetjes franske
Ik weet niet of we het over dezelfde soort klaver hebben, maar mijn gras zit vol met de bekende fijne klaver die overal in grasmatten groeit. Het blijkt dus uit uw verhaal dat klaver goed gedijt op kalkrijke grond, je zou dus de grond iets zuurder moeten maken om klaver enigszins in toom te kunnen houden. Nu heeft mijn grond een perfecte PH , uit de test komt hij helemaal blauw, dat is geloof ik, 8. Ik zou dus de grasmat iets zuurder moeten maken, hoe kan ik dat doen en zou het helpen? Ik heb ook boterbloemen, hoe kan ik die wegkrijgen?
Boterbloemen wegkrijgen is niet eenvoudig, ik zou het alvast niet weten.
De bodem verzuren gaat niet lukken, onze bodem is nu perfect voor groenteteelt, dus wil ik zo laten.
Als je trouwens veel compost en mulchmateriaal gebruikt kom je automatisch uit op een pH rond de 6.5 – 7.
Hallo Frank,
Misschien verschillende winterharde klaversoorten gelijk inzaaien, om te zien welke het beste overleeft op jou grond.
Groetjes Daniël
Dag Frank,
Een vraagje over bodembedekkers: vormen deze geen concurrentie voor nutriënten voor je planten? Ik heb bijvoorbeeld veel hondsdraf tussen mijn aardbeienplanten en heb die altijd mooi weggewied. Laat ik die dan beter staan?
Hangt een beetje af van de bodembedekker denk ik. Dit was een van de redenen waarom we dit experiment zijn begonnen.
De klaver had weinig invloed op de groei, maar een andere bodembedekker heeft dit misschien wel …
frank,
heb ik het goed dat ik bij het oogsten beter de plant afsnij onderaan in plaatst van hem uit te trekken?
Bij de meeste planten doen wij het zo.
Misschien is de ideale bodembedekker een mengsel van klaver en andere soorten met verschillende functies? Het soort wat de kop op steekt, is het soort wat die bodem nodig heeft in combinatie met de gewassen die erop staan. Bijv. naast bemesters misschien ook planten die bepaalde ziektes aankunnen of andere meststoffen kunnen aanvoeren etc.
Een hele idealistische oplossing, maar ook realistisch? Zijn er bijvoorbeeld (veel verschillende) soorten die makkelijk in toom zijn te houden rond de groenten?
Groetjes,
Groentje Toos nog maar twee maanden tuinloos 🙂
hondsdraf zou niet winterhard zijn volgens plants-of-the-future http://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Glechoma+hederacea dus ik neem aan dat je ervan uitgaat dat het zichzelf uitzaaid?
sorry, negeer bovenstaande. Ik heb me vergist. ‘not frost tender’ betekent dat het vorstbestendig is.
beste,
dank voor de informatie tegen die heermoes: ik heb dit jaar al 5à6 uren staarten geplukt in een stukje siertuin van geen 6 m2! en in mijn “weiland” = gras waar ik niets aan de grond doe groeien vooral boterbloemen, in het voorjaar paardenbloemen en nu ook heel veel klaver: ik ga die niet wegkrijgen! Maar ja, t is ook groen als je alles afrijdt..ik heb mijn grond laten onderzoeken toen ik het huis hier kocht; Aveve zei dat mijn grond zelfs minder dan “zeer arm” was! Waar ik bloembedjes heb , heb ik de bovenlaag laten afschrepen en andere aarde laten opleggen.. het is natuurlijk boter bij de vis, weet ik nu.. ik ga zeker het ene bloembed verrijken met lava! De klaver kijk ik aan: zal die nu de allerlaatste grassprietjes wegdoen? Ik heb nog een bloembed met prachtige hortensia’s en ook ietwat heermoes die ik uittrek. Hortensia’s hebben zure grond nodig, dus daar heb ik nog wat meer boomschors opgedaan; minder zuur maken met lava is daar wellicht niet goed?
Dag Frank,
Hoe is het bed met bodembedekking van klaver verder geëvolueerd? Zinvolle ervaring? Goed oogst?
Ik heb hier namelijk een cursist die zijn groentehof vol klaver heeft staan en er een ware strijd mee voert. Misschien is het een idee om het te laten staan en zien hoe het verder loopt.
Graag de ervaring met jouw klaverexperiment.
hartelijke groet,
Anne
🙂 Je neemt serieuze risico’s met de hondsdraf. Ik durf er om wedden dat, als je hem in één vak laat staan, hij volgend jaar op een aantal andere plaatsen uitzaait, en dat je – als je er nu geen korte metten mee maakt – zelfs op de duur niet anders zal kunnen dan spitten, jawel. Of alles weer met karton beginnen bedekken.
Hondsdraf moet het hebben van zeer humusrijke grond, en laat dat nu net zijn wat jarenlang mulchen oplevert. Hondsdraf maakt scheuten van een meter lang, die om de tien cm wortelen. Dat wordt dan een voor andere planten ondoordringbare mat van 30 cm dik. Kan ook probleemloos een halve meter hoog over andere planten (groenten) klimmen. Succes.
Beste Frank,
Hoe is het met de klaver en hondsdraf en evt andere levende (eetbare) bodembedekkers? Tot op heden heb ik altijd gemulched met houtsnippers en blad die ik van buitenaf met fietskarretje en kruiwagens aanvoerdde maar mijn schouders en (tennis)ellebogen willen niet meer zo mee. Ik zoek dus alteratieven. Zowel eetbare als stikstofbinders
Wat ik al heb is veldsla en postelein. En die zaaien zelf uit.
Alvast bedanktvoor een updatevan je experimenten