Afgelopen week ben ik bij mij in de buurt naar een lezing over de bijen gegaan. Deze lezing werd gegeven door iemand van Natuurpunt, maar wel in samenwerking met enkele lokale imkers. Het opzet was dat de persoon van Natuurpunt (Joeri) de basisuitleg gaf en dat de imkers extra specifieke informatie gaven. Ook hadden deze imkers verschillende soorten honing bij om te laten proeven.
De verschillen tussen deze honingsoorten waren soms verrassend, zelfs tussen bv. 2 potten lindehoning van 2 imkers die amper enkele kilometers van elkaar wonen. Ik had nooit gedacht dat honing zo divers van smaak kon zijn.
De uitleg was heel goed gebracht door Joeri, je merkte duidelijk dat hij wist waarmee hij bezig was. Mijn vrees was dat het een uiteenzetting ging worden over imkeren zelf, maar dat bleek gelukkig niet waar. Het ging over de bijen in het algemeen, dus ook over solitaire bijen. Ik heb veel nieuwe zaken gehoord die avond, en 1 puntje is heel goed blijven hangen!
Bestuiving is belangrijk
Dat bestuiving belangrijk is weten we ondertussen al wel. Er zijn dan ook veel belangen: ons eten staat op het spel, want veel gewassen zouden niet meer te telen zijn als er niet voldoende bestuivers zijn. Een goede bestuiving levert ook een opbrengststijging van zo’n 20 %, ook altijd mooi meegenomen. Maar niet enkel onze voedselplanten hebben bestuiving nodig, ook bomen, struiken, … alles heeft belang bij een goede bestuiving en soms zelfs helemaal niet voor de reden die u denkt.
Bestuiving is voor de meeste mensen niet meer of minder dan het bevruchten van een bloemetje waaruit dan een vrucht groeit:
Bestuiving is een belangrijke stap in de voortplanting van zaadplanten: de overdracht van stuifmeelkorrels (waarin de mannelijke geslachtscellen of zelfs alleen de spermakernen worden gevormd) uit de helmhokjes van de meeldraad naar de stempel van de stamper.
Wikipedia
Maar blijkbaar heeft de bestuiving van een plant zeer vergaande gevolgen, gevolgen die onze landbouw wel eens drastisch kunnen veranderen!
Wat gebeurt er met een bestoven én bevruchte plant?
Uit onderzoek bleek dat een Leeuwenbekje dat bestoven en bevrucht was veel resistenter werd tegen ziektes. Nu lijkt dit misschien onlogisch of raar, maar vergelijk het met een zwangere vrouw.
Haar immuunsysteem schiet ook in overdrive en zorgt ervoor dat de vrouw en het kind beter beschermd worden tegen ziektes. Net zo werkt dit dus bij een plant die bevrucht is en zaad produceert. Haar afweer werkt ook beter en de plant beschermt zichzelf en haar nakomelingen veel hardnekkiger en beter.
De onderzoekers hebben daarna hun onderzoeksterrein verlegd naar de aardappel. Dit gewas wordt gigantisch veel geteeld maar sukkelt met een zwaar probleem: de aardappelziekte. Om succesvol aardappelen te telen moet een klassieke boer ongeveer om de 2 weken zijn planten bespuiten, wat een immens zware belasting is op het milieu.
Nu bleek dat aardappelen die bevrucht waren en nog echt vruchten konden vormen, na een goede bevruchting, resistent waren tegen de aardappelziekte. Er zijn hier 2 belangrijke voorwaarden!
- de aardappel moet goed bevrucht zijn, dus niet 1 bloemetje maar een groot deel van de bloemen
- de bloemen moeten ook fertiel zijn, wat wilt zeggen dat ze vruchten kunnen voortbrengen
En net hier schort het bij onze moderne landbouw. Door het vele spuiten, de monocultuur en de ontbrekende randen met bloemen zijn er veel te weinig bestuivers aanwezig. En als er al iets bestoven wordt, dan zijn het in het geval van aardappelen infertiele bloemen. Men heeft immers de laatste jaren steeds meer gekweekt naar planten die niet fertiel zijn, omdat dit met energie voor de aardappelen gaat lopen.
In uw eigen tuin is het eenvoudiger
Er is dus een -lijkt het wel – heel eenvoudige oplossing voor het kweken van aardappelen zonder bestrijdingsmiddelen! Zoek terug soorten die fertiele bloemen hebben en vruchten vormen en zorg dat de planten goed bestoven geraken. In de grootschalige landbouw misschien nog niet voor morgen, maar in onze eigen tuin is dat al een stuk gemakkelijker.
En als dit voor aardappelen en het Leeuwenbekje werkt, waarom zou dit dan ook niet van toepassing zijn op andere planten? Een hele belangrijke reden dus om extra te investeren in bestuivers op uw stuk grond. Leg randen aan, voorzie eten en huisvesting voor bestuivers en gebruik zeker nooit pesticiden of andere bestrijdingsmiddelen!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht!
Hallo Frank,
Gij brengt ons weer op een goed idee voor volgend jaar. Zou dat ergens aangegeven staan op zaden wanneer het gaat over fertiele soorten (dat kan met alle groenten dan zo zijn!)
Fertiele aardappelrassen planten.
Bildstar en Desiree zouden zo al twee soorten zijn. Disiree dat weet ik nog van vroeger, daar kwamen na de bloei van die dikke groene zaden aan. Mijn grootvader die zij vroeger altijd, dat is een teken dat er veel en goede aardappelen gaan aankomen.
Maar van Bildstar weet ik niets, ook niet waar ze te krijgen zijn.
Kent er nog iemand van die feriele soorten?
Bedankt Frank
Daniël en Frank,
ik heb Sarpo Mira staan waar regelmatig bessen opkomen.
En dit vond ik op internet in een aardappelrapport:
‘Hoewel aardappelzaad tot 10 jaar kiemkrachtig kan overleven, levert het in de praktijk niet echt problemen op. In tegenstelling tot het feit dat alle aardappelrassen kunnen zorgen voor opslag vanuit achtergebleven of teruggebrachte knollen, zijn het enkel de besdragende rassen die bovendien
mannelijk en vrouwelijk fertiel moeten zijn om kiemkrachtig zaad in de bodem kunnen achterlaten.
Besvorming is algemeen bekend voor de rassen
Saturna, Désirée, Morene, Hansa en Van Gogh’
Groet
Marleen
.
Sarpo Mira is ook een soort die genoemd wordt als plaag-resistent. Wij hebben veel Desirée staan, terwijl wij nooit last hebben van aardappelziekte. Wij hebben heel veel bestuivers, dus misschien …
Hoi,
Die onderzoeken interesseren mij en ik zou er graag meer over lezen. Hebben ze referenties gegeven over dat onderzoek of een link waar ik er meer info over kan vinden?
Ik zal een mailtje sturen naar de persoon die de lezing gegeven heeft met de vraag voor enkele bronnen van de onderzoeken 🙂
Desirée, is wel een heel gemakkelijke soort om te telen. Daar komt nooit geen ziekte op. 25 jaar geleden had ik een groot veld, waar alleen maar aardappelen op stonden. Er was nooit moestuin geweest, en als proef had ik toen wel 5 soorten aardappelen staan, telkens 5 rijen van elk. En overal zaten toen coloradokevers op, alleen bij disirée niet. Zo zie je maar.
Het worden wel tamelijke dikke aardappelen, met rode schil maar dat weet natuurlijk wel iedereen. Vroeger zeiden ze altijd dat die aardappelen voor de varkens waren. Maar de smaken verschillen!
Smaken verschillen inderdaad, ik vind Desiree één van de lekkerste aardappelsoorten!
Wij hebben ook vorig jaar van die rode gehad, maar voor frietjes vonden we die niet zo lekker.
Welk van de opgenoemde aardappelsoorten is een lekkere frietpatat ?
ik kweek al jaren Raja, biologische aardappelen die zeer goed resistent zijn want ik sproei nooit, en ik doe er alles mee van puree tot frieten 😉
Dat is weer een leuke, want ik heb ook les gehad van Joeri (een 3-daagse solitaire bijen cursus) én ik wist van de aardappelen die bestoven resistenter waren máár had nogal moeite met een goede soort te vinden. Afgelopen jaar wel veel bloemen op de aardappelen gehad (yes!) maar geen enkele bij (of hommel) erop gezien en slechts enkele besjes en vermoedelijk toch de aardappelziekte erop. Als ik jou verhaal zo lees, volgend jaar toch maar aan de Desiree.
Bedankt weer voor je inspirerende blog.
Vorig jaar uit de gangbare handel enkele knolvenkelplantjes gekocht en uitgeplant op het moesbed. Twee knolvenkels waren doorgeschoten en ik heb ze laten staan. Dit jaar ontzettend veel bloemen erop gekregen en daarop veel bestuivers op bezoek gehad. Resultaat: veel vruchtbeginsels, die dikker werden maar geen enkel is doorgegroeid tot een volwaardig zaadje. Welke behandelingen krijgen die planten opdat een bestoven bloem niet uitrijpt tot fertiel zaad? Welk effect heeft dat op de bestuivers die de nectar en het stuifmeel vergaarden? Welk effect heeft de consumptie van zulk plantgoed op de consument? Geef mij maar bio-plantgoed!!!