Plantafstanden, rechte lijnen, iets tot in de puntjes afwerken, het heeft mij nooit veel gezegd in de tuin. Ik ben meer van het 80/20 principe (tot grote frustratie van mijn vader ;-)). Begrijp me nu ook niet verkeerd, ik wil graag dat alles in orde is in de tuin.
Onkruid moet weg, alles moet min of meer op tijd in de grond en voor cursussen moet alles tip top in orde zijn. Maar of de onderlinge afstand tussen aardappels nu 35 of 40 cm is, of ik bij het geven van gesteentemeel nu 10 of 15 gram heb gegeven dat interesseert mij eerlijk gezegd niet.
En of ik in mijn grond een – theoretisch – teveel heb aan natrium kan mij ook weinig schelen. Ik merk in de praktijk dat alles goed groeit en bloeit en dat wij nauwelijks plaaginsecten tegenkomen en dat zegt volgens mij meer dan wat er in een boek geschreven staat door iemand die nog nooit in de tuin heeft gewerkt.
Dat houtsnippers schimmeldominante grond bevorderen kan in theorie wel zo zijn, als ik in de praktijk merk dat een dikke laag houtsnippers perfect werkt om groenten (hebben een bacterie-dominante bodem nodig) in te kweken, dan is dat goed voor mij!
Vele mensen zeggen dat je in pure compost geen groenten kan kweken. Aangezien wij het al 16 jaar zo doen, en we zelfs onze plantjes opkweken in pure compost, heb ik daar het s@$#§*t aan.
Maar wind u toch niet zo op hoor ik u denken.
Toch wel, want het stoort mij tegenwoordig regelmatig als ik discussies moet voeren, zie of lees waarin mensen vertellen hoe ze werken en daar commentaar en kritiek op krijgen omdat het volgens de theorie, cijfertjes en handboeken zo niet kan werken.
Mag ik even mijn gal spuwen?
Ik ben een aimabel persoon en wind mij niet snel op, maar over dit onderwerp kan ik mij toch behoorlijk kwaad maken.
Waarom?
Tuinieren is geen evidente bezigheid voor een groot deel van de mensen. Vroeger had bijna iedereen een groentetuin en leerde men tuinieren van zijn ouders. De vorige generatie heeft de moestuin massaal vervangen door een gazon en siertuin, en er is een gigantische hoeveelheid kennis verloren gegaan doordat deze mensen moestuinieren niet hebben doorgegeven aan hun kinderen.
Het zijn deze kinderen, mensen van mijn leeftijd, die nu terug willen leren tuinieren, maar hier absoluut geen kaas van hebben gegeten. Mensen die niet weten dat prei in de grond groeit, dat een pastinaak een witte wortel is en dat aardperen niet aan een boom hangen.
En het is voor deze mensen een grote stap om te beginnen tuinieren. Met iets beginnen waar men helemaal niets van kent is niet eenvoudig, en net zoals bij u en ik is het veel eenvoudiger om te blijven doen wat u al doet en kan. Het is veel veiliger om in uw comfort-zone te blijven.
Mensen die de moeite doen om uit hun vertrouwde leven te stappen, die de drempel van tuinieren willen overwinnen moeten wij verdorie ondersteunen, helpen en bedanken!
Maar wat gebeurt er? Die mensen beginnen, hebben advies nodig maar worden direct langs alle kanten schrik aangejaagd.
- Dat mag u niet doen, want dan gaat uw gehalte kalium te hoog zijn!
- Dat mag u niet doen, uw planten gaan verbranden!
- Dat mag u niet doen, volgens de theorie gaat uw bodem te zuur worden!
- Dat mag daar niet bij, uw compost gaat niet goed zijn!
- ….
En wat dan nog het ergste is en mij het meeste stoort, is dat dit advies dikwijls komt van mensen die amper ervaring hebben met tuinieren, maar veel boeken gelezen hebben …
Ggggrrrrr!
De tuin is een Safe-Zone!
Ik vind dat tuinieren een safe-zone moet zijn. In de tuin moet u ongelimiteerd kunnen experimenteren, mag u geen angst hebben om verkeerde dingen te doen! In de tuin moet u cijfers en theorieën overboord gooien en gewoon doen!
Doe en kijk!
Kijk naar de resultaten!
Goede resultaten? Doe dan zeker zo verder, zelfs al druist wat u doet in tegen alles wat u al gelezen hebt!
Slechte resultaten? Geen probleem, probeer iets anders. Weer een goede les geleerd!
Maar heb alstublieft geen schrik in de tuin, heb geen angst om iets verkeerds te doen. Volg uw buikgevoel, volg uw intuïtie!
Laat u niet tegenhouden door negatieve commentaar van buren, collega’s en vrienden. Laat u niet van de wijs brengen door de kritiek die u op een forum heeft gekregen als antwoord op uw vraag.
Vergeten en vergeven
De mensen zijn dit meestal niet, maar de natuur is dit wel: vergevingsgezind :-).
Wanneer u iets verkeerd doet, gaat de natuur inspringen en proberen alles terug recht te trekken. Fouten worden vergeven (én vergeten), het jaar nadien is de fout dikwijls al hersteld en kunt u verder gaan.
Maar beloof me alstublieft dat u geen angst meer gaat hebben in de tuin, beloof me dat u straks naar buiten gaat en gewoon tuiniert en doet wat u denk dat goed is voor uw tuin!
Volgende Stap?
Schrijf u in voor email updates, zo wordt u automatisch op de hoogte gehouden van elk nieuw bericht.
Beloofd 🙂 ! Fantastisch Frank
Dank u wel 🙂
Beloofd! Inderdaad een fantastisch artikel 🙂
Het moest is gezegd worden 🙂
Juist, helemaal mee eens! Planten bestaan misschien al 500 miljoen jaar op aarde, de moderne mens is ongeveer 200.000 jaar geleden in Afrika ontstaan… tja
Helemaal met je eens!
Ik gruwel ook van mensen die met meetlatjes aan het werk gaan; bij mij gaat het gewoon uit de losse hand.
Ons uit het hart gegrepen. Onze moestuin bestaat voor een heel groot deel uit experimenten: “dingen zaaien als het volgens de boeken niet kan”, “risico nemen i.v.m. vorst”, “allerlei soorten mulch en biologische mestsoorten testen” etc. Dit is het leuke, en het komt bijna altijd goed. Iedere tuin heeft een andere ligging qua zon, elke grond is anders en vooral elke planter is anders, wat de een kan, kan de ander absoluut niet. Je moet gevoel krijgen met de zaadjes en plantjes.
Helemaal juist!
Voila sè ! Zo zal ik het doen Frank! Wat een leuke schrijfstijl dat je hebt en een speelse motivatie. Dat geeft energie!
Dank je wel 🙂
Haha, herkenbaar! De buren kijken geamuseerd toe wanneer ik weer eens met karton in de weer ben maar eten graag mee van de ‘goei’ courgetten en tomaten. Tijdens het eerste experimenteerjaar had ik dan ook 5 courgetteplanten en amper twee rode bieten gezet :-). Het kleefkruid en de brandnetel die hier welig tieren zijn een smakelijke voorjaarskuur voor de paarden. Mijn vriend durft al eens een buiten de lijntjes geplant medicinaal kruid wegmaaien omdat hij denkt dat het onkruid is… Experimenteren is leren. Soms creëer je pure harmonie en waar het mis gaat neemt de natuur het weer over. En altijd is er verwondering, elke dag opnieuw!
Dat is inderdaad een groot deel van het plezier in de tuin!
Helemaal mee eens ! Fijn artikel om te lezen. Wij tuinieren hier op ons gevoel, experimenteren wat , en zijn af en toe fier op de groenten die we hebben gekweekt op een puur natuurlijke manier. Graag nog veel artikels van je, we kijken er naar uit
Ze komen eraan …
Volgens mij Frank zijt gij helemaal verkeerd bezig…[img]http://www.animaatjes.nl/smileys/smileys-en-emoticons/groen/animaatjes-groen-45971.gif[/img]
Eventjes humor…
Maar Frank toch………je gaat je toch niet opwinden?????? ……..uiteindelijk komt alles goed 😉 “we zullen wel zien” …..is ons moto, en…..niet opjagen, nergens goed voor…
Maar toch hé, soms 🙂
wij zijn er helemaal va overtuigd en zien dat steeds meer en meer mensen zien dat het werkt
zowel tuis als is de dodoenstuin als op een compleet nieuw samentuinen project
en wij zeggen vaak niet veel maar mensen zien ons bezig en komen het dan vragen en zo geraken er steeds meer en meer van overtuigd dat dit wel de juiste methode is
we kunnen je enkele pareltjes van nieuwe boomstructuren doormailen als het je zou interesseren
mieke en guy
Dag Mieke,
u mag deze altijd doormailen, heel leuk om te zien 🙂
Natuurlijk, Frans ! 🙂
Ik heb sinds dit jaar een stukje grond op een volkstuincomplex en krijg als beginnend tuinier ook allerlei (goedbedoeld) ‘advies’. Ik luister aandachtig, maar eigenwijs als ik ben, ga ik m’n eigen weg. Laat ze maar denken dat ik ‘een vreemde’ ben. Het gaat mij vooral ook om het plezier van tuinieren. Mijn vriend zei tegen me: “het is geen aangenomen werk!” En zo is het. Natuurlijk.
Mooi gezegd.
Mooi geschreven, Frank. En zo’n goede levensles: wees ‘eigen’-wijs, ook bij het (begin van) moestuinieren. Uit eigen ervaringen leert men nog het best. Dat is dus ook zo bij het starten en verzorgen van een groententuin. Helemaal mee eens.
En vooral, het gevoel, je bent niet alleen gek, er lopen er zo nog rond. Groepsgeest, dat maakt je sterk en is een wrede microbe. A propos, toch een vraagje :-), heb 7 ton compost geleverd gekregen, heb hem afgedekt voor vocht met een plastiek zeil, kwestie van niet te veel vocht op te nemen, maar is dit wel ok. Zou ni willen dat hier ietwat met gebeurd, snap je. Probeer zo veel mogelijk uit te rijden naar de bestemmingen, maar ben nu ook spiddi meer!
Plastiek eraf en laat hem maar vochtig worden. Hoe meer water hij kan opnemen hoe beter.
Droge compost is moeilijk om mee te werken als je wilt zaaien en planten, natte compost is een zegen.
Belangrijk principe van permacultuur: trage oplossingen met als symbool een slak 🙂
bedoelde, ben geen spiddi meer
Beste Frank,
Ik kan jou hierin voor 100 % bijtreden! Ik heb nu zelf ongeveer 7 jaar een moestuin (heb vroeger in mijn tienerjaren ook enkele jaren een braakliggend stukje grond naast mijn ouders bewerkt). En ik heb de laatste jaren zeer veel geleerd uit boeken, een VELT-cursus en natuurlijk ook jouw blog en online-cursus, maar trial and error is een onmisbare schakel in dit leerproces! Ik heb al heel wat fouten begaan, maar heb hier ook telkens uit geleerd. En van allerlei strenge geboden en verboden of hoofdschuddende commentaren van old-school tuiniers trek ik mij al lang niets meer aan!
Blijf zeker zo verder doen!
Wat een herkenning. Toen ik net begon met mijn moestuin werd ik omgeven door ‘moestuinmannetjes’, gepensioneerde mannen die drie keer per dag naar de tuin kwamen en alles zo netjes en strak hadden dat ze het grootste gedeelte van de tijd over hun schoffeltje geleund stonden om dat kleine onkruidje wat er nog stond op te sporen.
En toen kwam ik er tussen. Ik wilde vooral doen en experimenteren. De meeste reageerden met hoofdschudden. Anderen met goedbedoelde adviezen, er was er zelfs één letterlijk naar mij toe kwam en zei: dat moet je zo niet doen. Het resultaat: ik vond het niet meer leuk en ging ik steeds minder vaak. Het onkruid stond middelhoog op sommige stukken. Maar, aan het einde van de zomer had ik wél komkommers, courgettes, pompoenen en tomaten. Toen merkte ik dat je niet altijd alles fout kunt doen. Ik merkte dat ik dingen had geleerd. Mijn vader kwam een middagje helpen al het onkruid weg te werken en ik kon het volgende jaar met goede moed weer aan de slag. Langzamerhand verdwenen de mannetjes en kwamen er jonge mensen voor in de plaats. Er werd op de vereniging een ecologische werkgroep opgericht en iedereen probeert dingen uit. Mijn buurvrouw zette een bos uitgebloeide rozen in de grond, om te kijken of die wortel zouden schieten (het resultaat 1 van de 10!). Er wordt gewerkt met organische vormen, houtsnippers, mulch, groenbemesters, insectenhotels, vijvertjes en men komt nu bij mij vragen wat ik aan het doen ben, ipv te vertellen dat ik het fout doe. En ik geniet steeds meer.
Ik zal mijn best doen om me niet meer te laten opjutten. Maar beloven kan ik dat niet. Het is maar net in welk klimaat je moet werken en hoe hard je schil is. Bij mij is die redelijk dun, maar kennelijk toch hard genoeg gebleken.
Heel mooi, bedankt voor je verhaal!
Ik hoop dat het andere beginnende tuinders ook kan helpen. Want het is in veel samentuinen en volkstuinen nog absoluut niet evident om op een natuurlijke of alternatieve manier te tuinieren!
Wij hebben eind 2012 een huisje met flinke tuin gekocht, waar de laatste jaren patatten hadden gestaan. De tuin was “keurig” voor ons achtergelaten, alle onkruid netjes doodgespoten.
Begin maart dit jaar kwam de vorige eigenaar langs en vroeg (duidelijk zat in de vraag zijn mening verborgen): “Jullie zijn niet van die tuinders hè”. Volgens mij had hij bij bezoek aan zijn oude buurtjes wel eens over het hek gekeken en zijn mening al gevormd. De tuin was niet winterklaar gemaakt en zag er in zijn ogen chaotisch uit. Toen ik uit legde dat de vogeltjes daar in de winter blij mee zijn met de zaden en de kleine beestjes overwinteren onder de bladeren knikte hij quasi begripvol …..
Toen hij weer op de fiets stapte hebben mijn vriendin en ik elkaar glimlachend aangekeken, wat de beste man eigenlijk wilde zeggen is “Jullie doen het heel anders dan ik het hier bijna 50 jaar heb gedaan” en dat vinden wij prima, de buren vinden het prima en bovenal zijn de planten en dieren er ook helemaal content mee 🙂
Als we allemaal zouden accepteren dat niet iedereen hetzelfde denkt en doet dan zou de wereld een stuk mooier en vrediger zijn.
Zeker weten! Maar het is natuurlijk niet altijd eenvoudig als je overtuigd bent van je eigen gelijk en je de andere mensen wilt redden van hun ‘dwazernij’ 😉
Dankjewel!
Heel herkenbaar wat je allemaal beschrijft!!
Niet altijd fijn om tegen de stroom in te varen. En dat geldt niet alleen voor moestuinen… helaas.
(Gelukkig is intuïtie een trouwe bondgenoot 😉 )
Dag Frank helemaal mee eens. Heb ook n hekel aan die mensen die het allemaal zoveel beter weten. Tot nu toe heb ik er nooit aan toe gegeven en ik heb niets te klagen over mijn oogst. Ook is de balans in mijn moestuin prima.
Op dezelfde manier run ik de landgoed moestuin “Warmoezerij Wolfslaar ” . En het is n genot om de te zien hoe sommige experimenten zo goed slagen. Dus … geen meetlatjes, mestschema’s , strakke rijen etc. meer!
Lekker genieten en vooral het avontuur aangaan.
Prima artikel hoor. Ik lees je blogs met plezier.
Grt olga
Heel fijn om zo in je tuin te kunnen experimenteren en alles zijn plaats te geven.
Onlangs nog een fijne ervaring met ‘on’kruid gehad, nl. zevenblad. Vele tuinders proberen verwoed deze plant onder controle te houden. Ze woekert met een uitgebreid wortelstelsel. Ik heb er ook veel van in mijn tuin ( toch op sommige plaatsen waar ik niet voldoende afgedekt had ). Nu las ik dat dit zevenblad lekker kan klaar gemaakt worden als pesto of onder de sla gemengd of gestoofd zoals spinazie. Ik heb dit ondertussen ook geprobeerd en moet zeggen dat het lekker was ( zeker de pesto ) .
Ziezo, dit wilde ik even met jullie delen.
Dank je wel voor je bijdrage.
Wij hebben ook enkele plekken met zevenblad, maar het eerste gerecht hiermee moet ik nog proeven. Misschien iets voor deze zomer als het wat rustiger is …